YourLiterary.com | Shqip | Mobile version | Vepra | Shenime per pergatitje per provimin e lirimit lenda gjuhe shqipe klasa 9

Home Posto vepren tende

Abonohu Projekte

Ese Tekste Poezi Hartime Pershkrime Fabula Tregime Te tjera

Data e postimit: 2023-06-03 19:58:03
Lexime: 1479

Shenime per pergatitje per provimin e lirimit lenda gjuhe shqipe klasa 9

Like 3

Dislike 0

Autori: Big G
Lloji: Analize letrare
Tema: Provimi i lirimit, gjuha shqipe test, provimi i klases 9, klasa 9, provim lirimi teza, shenime gjuha shqipe 9
Shkolla: ;)
Klasa: 9B
Qyteti: Fier
E-mail: Email eshte i fshehur!

Materiale/Shënime për provimin e gjuhës Shqipe për klasën e 9
Shënim: Ky material është një koleksion shënimesh që fillojnë nga klasa e 6 deri në të 9-tën dhe nuk janë në
ndonjë rregull hierarkik gjithsesi. Shënimet shërbejnë thjesht si suplement dhe nuk duhen marrë si bazë materiale
parimore për t’u përgatitur për provimin e gjuhës Shqipe për klasën e 9, por thjesht si një material plus që
shërben për zhvillimin e njohurive tuaja në lidhje me lëndën. Shikoni dhe shënimin në fund të dokumentit për më
tepër informacion.

Me kontaktoni ne email nese doni dokumentin Word.

NJOHURI NGA KLASA VI

Fjalët ➔
-
Të parme: kur kanë edhe rrënjën edhe temën të njëjtë
-
Jo të parme: kur kanë parashtesë dhe prapashtesë

Prapashtesat i japin fjalës kuptim të ri.

Fjalët jo të parme janë:

1. Të prejardhura(këngëtar)
2. Të përbëra (kryeqytet)
3. Të përngjitura (megjithatë)
•
Fjalët e parme, të prejardhura apo të përbëra, që kanë rrënjë të njëjtë formojnë familje fjalësh.
•
Leksikologjia është degë e gjuhësisë që studion fjalët e një gjuhe dhe kuptimet e tyre.
•
Tërësia e fjalëve të një gjuhe quhet leksik.
•
Fusha leksikore quhet bashkësia e objekteve të caktuara të një leksiku.
•
Fjalia është njësia themelore e ligjërimit.
Llojet e fjalorëve:
1. Shpjegues
2. Drejtshkrimorë
3. Sinonimesh
4. Dygjuhësh
5. Terminologjikë
6. Enciklopedikë
7. Elektronikë
Shembuj:
-ndajfoljesh: këtu, atje, larg, atëherë, shumë;
-parafjalësh: nga, me, pa, prej;
-pjesëzash: mos, nuk, s’ , fill, vetëm;
-pasthirrmash: ah, oh, moj, more.
Përemrat:
-
Vetor (unë, ti, ai/ajo…)
-
Vetvetor (vetvetja)
-
Pronor (im, e tij, e saj…)
-
Lidhor (që, i cili, e cila, të cilat)
-
Pacaktuar (dikush, çdokush)
-
Pyetës (kush, cili, cila…)
-
Dëftor (ky, kjo…)
Zgjedhimi i foljes kërkon:
-
Vetën(e parë, e dytë, e tretë);
-
Numrin (njëjës, shumës);
-
Kohën (e tashme, e ardhme…)
-
Mënyrën (dëftore, kushtore…)
-
Formën (veprore, joveprore).
Të gjitha format që merr folja sipas vetave, kohëve e mënyrave të ndryshme janë forma të shtjelluara të foljes.
Format që nuk ndryshojnë vetën quhen forma të pashtjelluara të foljes.
Lexova Naimin ➔ metonizmi
Mes shkretimit, ti vajton ➔ paralelizëm figurative
Udha e mbarë o krushq bujarë ➔ apostrof
FORMA VEPRORE
Mënyra dëftore përfshin 8 kohë (folja: këndoj)
Koha e
tashme
Koha e shkuar
Koha e ardhme
këndoj
E pakryer
E kryer e
thjeshtë
E kryer
Më se e
kryer
E kryer e
tejshkuar
E ardhme
E ardhme e
përparme
e këndoja
këndova
kam
kënduar
kisha
kënduar
pata kënduar
do të këndoj
do të kem
kënduar
Mënyra habitore: 4 kohë (folja: këndoj)
Koha e tashme
Koha e shkuar
kënduakam
E pakryer
E kryer
Më se e kryer
kënduakësha
paskam kënduar
paskësha kënduar
Mënyra lidhore: 4 kohë (folja: këndoj)
Koha e tashme
Koha e shkuar
të këndoj
E pakryer
E kryer
Më se e kryer
të këndoja
të kem kënduar
të kisha kënduar
Mënyra kushtore: 2 kohë (folja: këndoj)
Koha e tashme
Koha e shkuar
do të këndoja
E kryer
do të kisha kënduar
Mënyra dëshirore: 2 kohë (folja: këndoj)
Koha e tashme
Koha e shkuar
këndofsha
E kryer
paça kënduar
Mënyra urdhërore: 1 kohë (folja: këndoj)
Koha e tashme
Ti këndo! / Ju këndoni! (Shënim: mënyra urdhërore ka vetëm vetën e dytë njëjës ose shumës)
Format e pashtjelluara të foljes kam janë:
Pjesore
Përcjellore
Paskajore
Forma mohore
pasur
duke pasur
për të pasur
pa pasur
Format e pashtjelluara të foljes jam janë:
Pjesore
Përcjellore
Paskajore
Forma mohore
qenë
duke qenë
për të qenë
pa qenë
FORMA JOVEPRORE
Mënyra dëftore përfshin 8 kohë (folja: mat)
Koha e
tashme
Koha e shkuar
Koha e ardhme
matem
E pakryer
E kryer e
thjeshtë
E kryer
Më se e
kryer
E kryer e
tejshkuar
E ardhme
E ardhme e
përparme
matesha
u mata
jam
matur
isha matur
qesha matur
do të matem
do të jem
matur
Mënyra habitore: 4 kohë (folja: mat)
Koha e tashme
Koha e shkuar
u matkam
E pakryer
E kryer
Më se e kryer
u matkësha
qenkam matur
qenkësha matur
Mënyra lidhore: 4 kohë (folja: mat)
Koha e tashme
Koha e shkuar
të matem
E pakryer
E kryer
Më se e kryer
të matesha
të jem matur
të isha matur
Mënyra kushtore: 2 kohë (folja: mat)
Koha e tashme
Koha e shkuar
do të matesha
E kryer
do të isha matur
Mënyra dëshirore: 2 kohë (folja: mat)
Koha e tashme
Koha e shkuar
u matsha
E kryer
qofsha matur
Përcaktori
Llojet e përcaktorëve:
1. Me përshtatje ➔ saktëson ose përcakton cilësinë e emrit bërthamë;
2. Me drejtim ➔ tregon një tipar të emrit që përcakton;
3. Me bashkim ➔ shprehet me përemra të palakueshëm, me numërore dhe ndajfolje.
NJOHURI NGA KLASA VII
Analizo fjalinë: “Ua, mos jeni ju ata dy valltarët e vegjël që kërcyen aq këndshëm dhe bukur në festivalin e fundit.”
ua ➔ pasthirrmë ➔ emocionuese;
mos ➔ pjesëz ➔ mohore;
jeni ➔ folje, veta II, nr.shumës, zgj.II, mënyra dëftore, koha e tashme;
ju ➔ përemër vetor, veta II, nr.shumës, rasa emërore;
ata ➔ përemër vetor, veta III, nr.shumës, rasa emërore;
dy ➔ numëror i thjeshtë, themelor;
valltarët ➔ emër, gjinia mashkullore, nr.shumës, rasa emërore, trajta e shquar;
e vegjël ➔ mbiemër, i nyjshëm, gjinia mashkullore, nr.shumës, rasa emërore;
që ➔ përemër lidhor;
kërcyen ➔ folje, nr.shumës, veta III, koha e kryer e thjeshtë, mënyra dëftore, forma veprore;
aq ➔ ndajfolje sasie;
këndshëm ➔ ndajfolje mënyre;
dhe ➔ lidhëz bashkërenditëse shtuese;
bukur ➔ ndajfolje mënyre;
në ➔ parafjalë e rasës kallëzore;
festivalin ➔ emër, gjinia mashkullore, nr.njëjës, rasa kallëzore, trajta e shquar;
e fundit ➔ mbiemër, i nyjshëm, gjinia mashkullore, nr.njëjës, rasa kallëzore.
Shkallët e mbiemrit:
1. Shkalla pohore: jep thjeshtë një cilësi (i mirë);
2. Shkalla krahasore: kur cilësia krahasohet me një cilësi të dikujt tjetër (më i mirë);
3. Shkalla sipërore: jep cilësinë në shkallë shumë të lartë, pa e krahasuar (shumë i mirë).
Trajtat e shkurtra të bashkuara
Dhanore + kallëzore njëjës
Dhanore + kallëzore shumës
më + e = ma
të + e = ta
i + e = ia
na + e = na e
ju + e = jua
u + e = ua
më + i = m’i
të + i = t’i
i + i = ia
na + i = na i
ju + i = jua
u + i = ua
Ligjërimet në gjuhën shqipe:
-
Ligjërim i shkujdesur;
-
Ligjërim bisedor;
-
Ligjërim libror.
Stilet funksionale:
-
Stili i veprimtarisë shkencore e teknike;
-
Stili i veprimtarisë administrative;
-
Stili i veprimtarisë shoqërore dhe politike;
-
Stili i veprimtarisë letrare dhe artistike.
Vlerat e fjalisë:
-
Vlera përmbajtësore;
-
Vlera emocionale;
-
Vlera fjalëformuese;
-
Vlera zëvendësuese.
NJOHURI NGA KLASA VIII
Mbiemrat:
-
Cilësorë ➔ tregojnë cilësi;
-
Marrëdhëniorë ➔ tregojnë marrëdhënie.
Foljet:
-
Kalimtare ➔ që kalojnë mbi objektin;
-
Jokalimtare ➔ që nuk kalojnë në objekt.
Numërorët:
-
Të parmë: 0 – 10 (zero, një, dy … dhjetë);
-
Të prejardhur: 11 – 19 (njëmbëdhjetë, nëntëmbëdhjetë);
-
Të përbërë: 30, 60, 140, 220…;
-
Shprehje: 32, 55, 61,72, 83 …
Përcaktori kallëzuesor qëndron prapa foljes.
Ndajshtimi është një lloj përcaktori që shënon një karakteristikë të emrit si psh: Xha Beqo.
NJOHURI NGA KLASA IX
Foljet gjysmëndihmëse:
1. Folja këpuje (jam);
2. Foljet modale (mund, duhet, do);
3. Foljet që shprehin mënyrën e zhvillimit të veprimit(fillim, vazhdim, mbarim).
Pjesëzat:
1. Dëftuese (ja);
2. Saktësuese (pikërisht, plot, rrumbullak, deri, gjer…);
3. Përforcuese (sidomos, madje, vetëm, veçanërisht);
4. Përafruese (thuajse, desh, rreth, gati, nja).
Pasthirrmat
1. Emocionuese;
2. Nxitëse.
Parafjalët sipas rasave:
1. Rasa emërore: nga, te, tek;
2. Rasa gjinore: në anë, në drejtim, për shkak;
3. Rasa kallëzore: në, me, për, pa, mbi, nën, nëpër, në lidhje me;
4. Rasa rrjedhore: prej, ndaj, anë, buzë, majë, afër, larg, sipër, sipas, përveç.
Diatezat:
1. Veprore: folja është në formën veprore dhe veprimin e kryen kryefjala.
2. Pësore: ka formë joveprore dhe emërton një veprim që e pëson kryefjala.
3. Vetvetore: joveprore, emërton një veprim që e kryen dhe e pëson kryefjala.
4. Mesore: joveprore, e kryen kryefjala.
Klasat e fjalëve
Të gjitha fjalët e një gjuhë grupohen nëpër kategori leksiko – gramatikore që quhen klasa fjalësh.
Në gjuhën shqipe dallohen këto klasa fjalësh:
1. emër;
2. mbiemër;
3. numëror;
4. përemër;
5. folje;
6. ndajfolje;
7. parafjalë;
8. lidhëza;
9. pjesëza;
10. pasthirrma.
Çdo fjalë vendoset në klasën përkatëse në bazë të këtyre kritereve: kuptimit leksikor dhe veçorive gramatikore.
Në bazë të kuptimit leksikor, klasat e fjalëve ndahen në 3 grupe:
1. Fjalët kuptimplota: ku grupohen fjalë që kanë kuptim leksikor të plotë, i cili lejon të përdoren si gjymtyrë
më vete. Në këtë grup bëjnë pjesë:
-
emrat, mbiemrat, foljet, ndajfoljet, numërorët, përemrat.
2. Fjalët jokuptimplota, ku grupohen fjalë që kanë një kuptim leksikor të kushtëzuar nga shërbimi që kryejnë
në fjali. Në këtë grup përfshihen:
-
parafjalët dhe lidhëzat që shprehin lidhje sintaksore midis dy gjymtyrëve a dy pjesëve të fjalisë;
-
pjesëzat, që shprehin ngjyrime kuptimore plotësuese të fjalëve a grupeve të fjalive.
3. Fjalët thirrmore, ku grupohen fjalët që përdoren për të shprehur, në formë thirrjesh, ndjenja të folësit
(pasthirrmat).
Veçoritë gramatikore ndahen në dy: veçori morfologjike dhe veçori sintaksore.
Në bazë të veçorive morfologjike, klasat e fjalëve ndahen në:
1. Klasa fjalësh të ndryshueshme, ku klasifikohen fjalët që lakohen (emri, mbiemri, përemri, numërori),
gjithashtu edhe fjalët që zgjedhohen (foljet).
2. Klasa fjalësh të pandryshueshme, ku klasifikohen fjalët që as lakohen dhe as zgjedhohen (ndajfolja,
parafjala, lidhëza, pjesëza, pasthirrma).
Në bazë të veçorive sintaksore, pra të aftësisë ose të paaftësisë për t’u përdorur si gjymtyrë më vete në fjali, fjalët
ndahen në:
1. Fjalë të mëvetësishme: emri, mbiemri, folja, numërori, përemri, ndajfolja dhe pasthirrma.
2. Fjalë të pamëvetësishme: parafjala, lidhëza dhe pjesëza.
Fjalitë e thjeshta:
1. Njëkryegjymtyrëshe;
2. Dykryegjymtyrëshe;
3. Të zgjeruara;
4. Të pazgjidhura.
Fjalia vetore:
1. Fjali me vetë të përcaktuar: në të cilën gjymtyra kryesore është folje në vetën e parë dhe të dytë njëjës dhe
shumës.
2. Fjali me vetë të papërcaktuar: në të cilat gjymtyra kryesore është folje në vetën e tretë shumës.
3. Fjali me vetë të përgjithësuar: gjymtyra kryesore është folje në vetën e dytë, njëjës.
Fjalia pavetore:
1. Fjali pavetore në folje pavetore; (Gjëmonte.)
2. Fjali pavetore me folje të formës pësore në vetën III, njëjës; (Më flihet.)
3. Fjali pavetore me folje jokalimtare në vetën III njëjës; (Kështu ndodhi edhe me Benin.)
4. Fjali pavetore me foljen kam dhe jam. (Sot paska erë.)
Fjalia njëkryegjymtyrëshe emërore ka një gjymtyrë kryesore e cila shprehet me:
1. Emër: në rasën emërore në trajtë të pashquar;
2. Me një emër të shquar: në rasën emërore të prirë nga pjesëza treguese -ja: Ja malet, ja fushat.
Fjalia emërore ndahet në 3 pjesë:
1. Fjali emërore përshkruese;
2. Fjali emërore treguese ➔ shoqërohet me -ja;
3. Fjali emërore emërtuese.
Fjalitë me bashkërenditje:
1. Shtuese;
2. Kundërshtuese;
3. Veçuese;
4. Përmbyllëse.
Fjalitë me nënrenditje:
1. Marrëdhënie kallëzuesore;
2. Marrëdhënie kryefjalore; (se, që, sikur, kur)
3. Marrëdhënie kundrinore; (se)
4. Marrëdhënie përcaktore; (që, i cili, e cila)
5. Marrëdhënie rrethanore vendore; (ku)
6. Marrëdhënie kohore; (njëkohësie, parakohësie, paskohësie)
7. Marrëdhënie shkakore; (se, pse, sepse, ngaqë)
8. Marrëdhënie qëllimore; (që, me qëllim që)
9. Marrëdhënie mënyrore; (ashtu si, kështu si, sikur, sikurse)
10. Marrëdhënie sasiore; (sa, saqë, mesa, aq sa)
11. Marrëdhënie krahasore (se, sesa, nga sa, nga, sa)
Shënim i fundit: Këto materiale leksionesh janë marrë nga disa shënime të një studenti të klasës së nëntë në vitin
2018. Duke marrë këtë parasysh, po ju them edhe njëherë që përdoreni këtë material si material shtesë dhe jo
material bazë për studimin e pregatitjes tuaj për provimet e klasës së nëntë. Ju uroj suksese!
@BIG_G
xhonderri@gmail.com

Do qe te marresh mendimin qe kane shoket per ty?
Do qe te te shkruash mendimin qe ke per shoket?
Regjistrohu tani dhe tregohu i ndershem!

tbh.me

Vepra te ngjashme

NJE DIT E THJESHT Autori: PAVLO · Lloji: Analize letrare · Tema: SI KALOHET DITA E THJESHT I DASHUR DITAR SOT QE PO TE SHKRUAJ JAM I QET DHE I SHLODHUR POR JA QE NUK JAN TE GJITHA DITET LESHTU PRA PO I BIE SHKURT GJITHMON I KAM NDIHMUAR SHOKET POR ATA MA KTHYEN SHPINEN ME FAL QE I RASH SHKURT POR DUHET TA MBYLL SHOKU IM PACIM	nena Autori: fillore kastrati · Lloji: Analize letrare · Tema: per nenen Nena fjala nene vlen sa thesari i argjent nena eshte gruaja qe te lindi dhe ajo te rriti .fjala nen ka kuptim te bukur ajo gjithmon len fjal te bukura pra nene eshte thesari yne
dite dimri ne fshatin tim Autori: poema arifaj · Lloji: Analize letrare · Tema: dimri pas diteve te ftohta me shi erdhen ditet me acar te dimrit i cili e ka shtrire pushtetin e vet deri ne ditet e pranveres por bardhesise se bores i gezohen me se shumti femijet...... ne mengjes me zgjoi nje e trokitur e forte ne dere vrapova me nxitim dhe...	pranvera ne qytetin tim Autori: ajshe ismaili · Lloji: Analize letrare · Tema: pranvera ne qytetin tim PRANVERA eshte nje nder stinet me te bukra te vitit .ajo fillon me 21 mars dhe mbaron me 22 qershor.Sot ishte nje mengjes i mahnitshem ku une u zgjova me cicerimat e zogjve.Ne kete stine ditet zgjatem,kurse netet shkurtohen.Pra gjithcka e bukur fillon n...
zahir pajaziti Autori: erdi syla · Lloji: Analize letrare · Tema: zahir pajaziti "Zahir Pajaziti" U vrane trimat ne pestove Duke luftuar per Kosovë! Syri i shqipes s'trembet per liri Ku flitet shqip i themi dardani. Urojme token qe te rriti Ty o trim, ZAHIR PAJAZITI!!!! �...	Ese: Forca e lirisë, sa aktuale aq univ... Autori: Big G · Lloji: Analize letrare · Tema: ese, liria, forca e lirise Është e drejta e gjithkujt të jetë i lirë në mendime por edhe në veprim. Liria është e rëndësishme dhe ka vlerë të madhe se pa liri jeta nuk ka kuptim. - Është e vështirë të shkruhet me fjalë; ajo duhet të përjetohet. Liria është r...
Thënie të mencura Autori: Fejz Demiri · Lloji: Analize letrare · Tema: shoqërore 1.Njerëzit e vjetër ,japin këshilla të mira !	Ti Autori: Mirnisa Bytyçi · Lloji: Analize letrare · Tema: Ti E di ku ndodhem tani? Nodhem aty ku të takova ty. Aty ku shkëlqimi yt ma mori mendjen, aty ku unë thash më në fund e gjeta atë qe dua. E di ku dua të shkoj ! Të shkoj në ato vende që me ty ëndërroj, aty thjesht ku hëna më mjafton ta shikoj, ...
17 shkurti Autori: arlinda jaku · Lloji: Analize letrare · Tema: pavarsia ne vitin 2008 me daten 17 shkurt kosova u be e pavarur dhe kjo date esht historike jo vetem per njezt qe jetojn ne kosove po per te gjith shqiptart an e mban botes kjo me kujton gjithe gjakun e derdhur per kete atdhe nga trimat tan me kujton lotet e nenav...	nena ime Autori: ??erisaa · Lloji: Analize letrare · Tema: hartim arsyeja pse po jetoj eshte nena ime.ajo me shtyu ne jet e me dha shpresa.me edukoi ne menyren me te mir si te respektoj te tjeret pa dallim moshe,me mesoi se qeshte jeta dhe si ta jetoj ate.sakrifica e nenes ndaj femijeve te saj smund te shprehet as me q...
ATDHEU Autori: fatjon rama · Lloji: Analize letrare · Tema: gjuhe shqipe atdheu eshte gjeja me e shejt sepse aty linda u rrita ndoshta dhe do te vdes ka njerz qe jetojn jasht atdhut por kan mall ndaj atdheut sespe aty u mesove te ec te vrapj te shkruaj dhe te lexoj atdheu eshte nena e dyt kur ta degjojm fjalen atdhe aty ki shu...	Dita e Tokes Autori: Luljeta Mahmuti · Lloji: Analize letrare · Tema: Dita e Tokes E ulur ne bregun e jetes,teksa mendoj habitshem per te!Lejoj veten te meditoj deri ne skutat me te thella te saj.Ka mjaft per te arsyetuar.Mendimet e mia fashiten tek me vijne mendime deri ne absurditet. Ti,une te gjithe ne kemi nje arsye te forte ,te ng...
Krijojme ura dhe jo mure Autori: A.T · Lloji: Analize letrare · Tema: Dashuria (paragrafi 1) Dashuria eshte fjala me e vyer qe ekziston ne planetin Toke si dhe fjala me e dashur. Cdo njeri ka dashurine e tij , dikush te shprehur me vepra e dikush me fjale. Dashuria ekziston edhe te njerezit edhe te kafshet. (Paragrafi 2) Por d...	liria shqiptare Autori: arta klaiqi · Lloji: Analize letrare · Tema: liria shqiptare liria shqiptare liria shqiptare ka qen e gjithkujt kan vuajtur nga serbet si kan ditur askujt luftuam te jemi te lir te jemi te mir dhe me bujari kjo luft prej shqiptar...

Komentet e fundit!

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave:
1 + 2 =

Your travel guide to exploring Albania - TourAlbania.org

Kaloni ne versionin Desktop