Data e postimit: 2021-06-01 21:14:13 Lexime: 165

BISEDË LETRARE

TARTUFI




AUTORI I VEPRËS “TARTUFI :

MOLIER

Molieri lindi më 15 janar 1622 e vdiq më 17 shkurt 1673.
Molieri (Zhan Batist Poklen) është një nga figurat më të ndritura të letërsisë botërore, që hodhi themelet e komedisë franceze. Jetoi veprimtarinë e vet dramatike në të ashtuquajturin “shekull të artë” të monarkisë absolute, që shënonte etapën më të lartë të feudalizmit si rend shoqëror dhe fillimin e shpërbërjes së tij. Së bashku me disa dashamirë të vet, formon një trupë me nëntë aktorë, të cilën e quan “Teatri mbreteror”, pikërisht në këtë kohë e ndërroi emrin dhe u quajt Molier. Ai ushtronte në të njëjtën kohë detyrën aktor, regjisor, drejtues trupe dhe autor tekstesh. Jeta e tij ishte lidhur ngushtë me teatrin. Duke i shpërthyer rregullat e ngurta të doktrinës klasiciste autor-aktor-regjisor, në emër të arsyes e të logjikës së shëndoshë, krijoi komedi, e cila godiste çdo ves ose shfaqje negative të kohës dhe të njeriut në përgjithësi. Temat delikate që trajtonte, i nxirrnin shumë telashe në jetë. Për shembull, vënia në dukje e hipokrizisë së klerit tek Tartufi, e detyroi ta përpunonte tri herë tekstin për ta shpëtuar nga censura, ndërkaq guximin për ta shfaqur me çdo kusht para publikut, e pagoi me shkishërim.

VEPRA TARTUFI

Tartufi është nder komeditë më të njohura të Molierit dhe nder pjesët më të suksesshme të repertorit botëror të teatrit.
Suksesi i këasaj komedie mbështetet në realizimin mjeshtëror të figurës të Tartufit , hipokrit e mashtrues.


KOHA

Varianti i parë i komedisë Tartufi u shkrua në vitin 1664, dhe komedia u luajt vetëm njëherë përpara një publiku shumë të vogël në oborin mbretëror sepse autoritetet fetare ndërhynë menjëherë dhe vepra u ndalua. Mbas 5 vjetësh më vonë pasi Molier e kishte përpunuar disa herë ai ariti që ta shfaqë përpara një publiku të gjerë.





TEMATIKA E VEPRËS TARTUFI

Vepra Tartufi sigurisht që trajton shumë tematika të ndryshme në shumë aspekte që lidheshin me mynyrën e jetës në atë kohë por që janë edhe sot aktuale. Një ndër tematikat më kryesore është roli i familjes në shoqëri dhe besimi ndërmjet antarve të familjes , pikërisht dhe vetë Molier në vepër familjen e përcan në dy grupime në njerin bëjnë pjesë Orgoni dhe zonja Pertelë, dhe në njerin grup Elmira,Marjana,Damisi që nuk besojnë lehetë tek një person që e sjell babai dhe buri i Elmirës në shtëpinë e tyre duke e prezantuar si një mik. Pikërisht mbas këtij akti kemi dhe rrjedhojnë e ngjarjeve të tjera.


SUBJEKTI

Tema e komedisë “Tratufi” është: “hipokrizia e shtresës klerike që mundohet të pasurohet në mënyrë shumë të shpejtë,duke shfrytëzuar besimin që kanë të tjerët për profesionin e tyre të shenjtë dhe mendjelehtësinë e shtresës borgjeze që një kohë bëhet viktimë e hipokrizisë klerike”. Subjekti i veprës përbën ballafaqimin e dy shtresave shoqërore asaj klerikale dhe feudale e cila dobësohej gradualisht si ekonomikisht edhe politikisht dhe në atë borgjeze e cila fuqizohej në mënyrë të pandalshme.


Familja e Orgonit është një familje e qetë, mikpritëse dhe besimtare.
Në këtë familje flitet vetëm për Tartufin , të cilin Orgoni e ka zënë mik kohët e fundit dhe e ka bërë si njeri të shtëpisë. Orgoni dhe mamaja e tijë nuk pushojnë së e lavdëruari dëlirësinë dhe dashurinë e Tartufit , madje u kërkojnë të gjithë pjestarve të familjes të sillen sipas porosisë të tjë. Ndërsa Elmira , Mariana dhe Damisi nuk e durojnë dot këtë gjëndje në shtëpinë e tyre , këta Tartufin nuk e shohin vetëm si një njeri te ri në shtëpinë e tyre por një njeri i cili shfrytëzon besimin e Orgonit , madje Orgoni e bën dhe trashigimtar të pasurisë së tijë Tartufin.
Mirpo Orgoni nuk kupton asgjë përvec se mendon se Tartufi është i dërguari i zotit , por Tartufi në të vërtetë është një person hipokrit , shtinjak e mashtrues që ka synime të këqija kundrejt familjes së Orgonit.
Orgoni arin dhe të përzejë djalin e tijë nga shtëpia dhe është i gatshëm që vajzën e tijë Marianën ta ndajë nga i fejuari dhe ta fejojë me Tartufin , pikërisht këtu ndërhyn dhe mer një rol tjetër në vepër gruaja e Orgonit e cila do të ndalojë këtë marëzi dhe do të provojë se Tartufi është një hipokrit në sytë e Orgonit .
Elmira demaskon Tartufin me grackën që ajo ka ngritur , dhe e zbulon në të vertetë se kush është Tartufi dhe në sytë e Orgonit.
Mirpo Tartufi e ka paditur Orgonin tek Mbreti njëkohësisht thërret përmbaruesit që ta nxjerrin nga shtëpia .
Çdo gjë varet në dorën e mbretit tani , vallë do i besojë Tartufit apo Orgonit dhe familjes së tijë?


ANALIZA E PERSONAZHEVE



1.Tartufi: hipokrit,shtinjak, mashtrues , përfitues i rastit , i zgjuar , vepron me kujdes, mendohet mirë para se të kryej veprimet, analizon me vemendje, njeri me synime të liga ,


2.Elmira : e urte, e zgjuar , e bukur , elegante , e matur , vepron me kujdes dhe shkathtësi , mosbesuese , punetore , demaskon Tartufin , e guximshme , sakrifikuese

3.Orgoni: preja e Tartufit, idiot,perules, i bindur, jo i zgjuar , i marre , i roberuar ndaj Tartufit , fanatik , kokforte , naiv , sinqeriteti i tepruar

4.Damisi: i drejte , i zgjuar , i nenvleresuar , i pabesuar , “ i pahndeur tradhetar dhe genjeshtar” , i vendosur kunder Tartufit , i irrituar , i pabindur , gjaknxehte

5.Zonja Pernele: grua plake, llafazane , fanatike e madhe , grua e dobet menderisht , me zakone , karakter autoritar , e sinqerte , arrogante , e verbuar nga Tartufi

6.Mariana: e urte, e bukur , e ndjeshme , e bindur , e ndrojtur , e dashuruar

7.Kleanti: kunati, ligjvënësi i familjes, i mprehte , vepron shpejt

8. Lorenci: i pabese, sherbetor, servil , perules

9.Valeri: i dashuruar mbas Marianes , e do ate me cdo kusht

10.Dorina: asnjeanese , analiste e mire, kritike , e guximshme ,e mencur , gjykim i shendoshe dhe praktik

VEÇORI STRUKTURORE TË VEPRËS :

Vepra Tartufi e cila është një komedi e cila sipas Molierit i përket llojit të komedisë të karaktereve e cila është e ndarë në 5 akte .
Molieri përzgjedh fjalët duke i kombinuar ato dhe duke ndertuar vargje shume te spikatur dhe dialog që ai e nxit ndërmjet personazheve duke perdorur epitete metaforike , similtuda dhe shumë figura të tjera letrare .
Ai përdor gjithashtu edhe pyetje retorike që i vendos personazhet të mendojnë përpara se sa të veprojnë në këtë rast kemi pyetjet e Tartufit kundrejt Elmirës .
Tartufi përmend qiellin,Zotin,Hyjin,mëkatin,djallin, pra përdor një fjalor të tërë me ngjyresë fetare pra autori në skena të ndryshme pëdor fjalë të ndryshme.

MESAZHI:

“Institucioni më i rëndësishëm i shoqërisë është familja dhe të gjithë antarët e sajë janë të rëndësishëm”.

Vepra te ngjashme

"Shoqëria në ditët e sotme" Autori: Elmedina Deda · Lloji: Ese argumentuese · Tema: "Shoqëria në ditët e sotme" "Shoqëri" e lehtë ta thuash por e vështirë për disa njerëz për tu mbajtur.Shoqërinë e mirë duhet ta ruajmë sepse në kohën ku ne po jetojmë është e vështirë të gjesh një mik/e të vërtet i cili ose e cila është gjithmonë krah teje p...	A ka donkishotizëm në botë? Autori: Kevin Çika · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Fenomeni i donkishotizmit Shumë vepra të arrira të letërsisë botërore kanë lënë mbresa të paharrueshme në kujtesën e njerëzve.Ato kanë krijuar personazhe "kult" që kalojnë si pa kuptuar kufijtë e veprës.Njerëz të shumtë gjejnë veten në ta. Ne menjëherë ...
Ashtu si dashuria, libri nuk vdes kurre Autori: E.C · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Lidhja ndermjet dashurise dhe librit Shprehja „Ashtu si dashuria, edhe libri nuk vdes kurrë“, edhe pse disi e vështirë në dukje për vetë faktin se në kontaktin e parë nuk mund të gjesh një lidhje konkrete ndërmjet dashurisë si koncept dhe librit të parë sipas k...	*Familja* ♥ ... Autori: Adriana Ramadani · Lloji: Analize letrare · Tema: Për familjen Familja është grupi i parë që ne i takojmë. Familja është mbështetja e parë , që na japin këshilla, të drejtën e çdo gjëje. Edukata që ne e marrim është nga familja që nga lindja e gjrë në vdekje . Si çdo herë ne i kuptojmë, respek...
Vajza e braktisur Autori: Elisa Kastrioti · Lloji: Tregim · Tema: Braktisja Një herë një vajzë e quajtur Arta ishte braktisur të cilën e kishte larguar babai nga shtëpia,atë e largoi babai nga shtëpia që ku ishte e vogël sepse nuk dëshironte që fëmijën ta ketë vajzë por djalë. Babai i Artës i kishte thënë n�...	Jeta Autori: Armend Berisha · Lloji: Poezi personale · Tema: Problemet e jetës Jeta. Jeta është një ndjenjë,e pa përshkrueshme, jeta është një dit,që shumë shpejt kalon, jeta është një sfid,që të sfidon, jeta është një luftë,që të mundon. Jeta është buzëqeshje,jeta ësht�...
droga Autori: anamika · Lloji: Analize letrare · Tema: droga pluhuri qe vret Adoleshenca është një fazë në të cilën duhet të bëhen eksperienca të reja, kështu që provimi i alkoolit dhe i drogës gjatë kësaj peruidhe është e zakonshme. Adoleshentët përdorin alkool dhe droga të tjera për shumë arsye, përfshir�...	Adoleshenca Autori: Dajana Ndoj · Lloji: Ese pershkruese · Tema: adoleshenca Adoleshenca ështe ajo faze e jetës që çdo njeri në këtë moshë preket nga pasojat e saj. Të jesh një adoleshent do të thote të jesh si ajo lulja e sapo çelur e cila sado ti hedhësh ujë asnjëherë nuk ngopet. Adoleshenca shoqërohet me ...
Mesuesi Autori: Brikena · Lloji: Ese vleresuese · Tema: Mesuesi njeriu me i shtenjte pas familjes Një mësues është dhuratë e çmuar nga Perëndia për ne. Një mësues është si një Perëndi që Perëndia është ndërtues i tërë gjithësisë megjithatë një mësues është konsideruar të jetë ndërtues i një kombi të mirë. Mësuesit ja...	zonja Bovari Autori: qeti hani · Lloji: Romane · Tema: teme dashurie Vepra është një roman kronikë e kohës. Vepra është natyraliste për nga stili, sepse përshkruan me detaje të stërholluara mjedise, personazhe dhe veprime dhe trajton çështje tronditëe sikur të ndodhnin përditë në jetën e njerëzve. Flobe...
Ne lindim të lirë,por luftojmë për t... Autori: Kevin Çika · Lloji: Ese filozofike · Tema: Liria e njeriut Ne vijmë në këtë botë si qenie krejt të lira dhe të pafajshme.Kemi ardhur në jetë pa asnjë zinxhir a prirje,pavarësisht nga feja,raca dhe kombi.Me kalimin e kotës,vetëdija jonë fillon të zhvillohet.Dhe me fillimin e jetës shoqërore,njeri...	Nena Autori: Xhesilda Paja · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Nena Nëna ! Vetëm fjala “NËNË” të mbush me një pozitivitet që nuk mund ta shpjegosh. Ka kaq shumë gjëra për të thënë, sa nuk di nga t’ia filloj, por dicka është e sigurtë , nuk ka fjalë që mund ta shprehë mirënjohjen që...
Nje mik i vertete na ben ta njoim me mir... Autori: s.sh · Lloji: Ese argumentuese · Tema: nje mik i vertete Secili prej nesh ka shokë e shoqe. Marrëdhënia jonë me çdonjërin prej tyre është e ndryshme. Vetëm me disa ose me dikë ndihesh më i afërt dhe u beson më shumë. Një shok i vërtetë është gjëja më e bukur që mund të ndodh në jetën e ...	Kush jam une? Autori: Anonim · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Kush jam une? Unë quhëm Frenci ...., por që të gjithë që më njohin më thërrasin Enco. Jam 15 vjeç dhe njëkohësisht vëllai më i vogël. Jam shumë i lidhur me të gjithë anëtarët e familjes. Jam një adoleshent i zakonshëm njëlloj si të gjithe t...

Komentet e fundit!

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave: 1 + 2 =