Data e postimit: 2017-04-19 17:22:05
Lexime: 7931
jeta e njerezve ne lashtesi
Autori: Roneta
Lloji: Tekst pershkrues
Tema: jeta
Shkolla: kushtrimi i lirise
Klasa: 6
Qyteti: durres
E-mail: Email eshte i fshehur!


Paleoliti i lartë është përfaqësuar shumë më gjerë. Vegla pune të kësaj periudhe janë zbuluar me shumicë në sipërfaqen e stacionit të Xarës (Xara II), në shpellën e Shën Marinës në Bogas të Sarandës, në shpellën e Konispolit, në Kryegjatë, në Rrëzë të Dajtit dhe në Gajtanin III, pra në një rreze të tillë që nënkupton shtrirjen e vendbanimeve të kësaj kohe në pjesën më të madhe të territorit të Shqipërisë. Këto materiale përbëhen kryesisht nga vegla stralli të tipit aurinjacien, të një përvoje më të përparuar teknike dhe me forma më të larmishme, kryesisht thika, kruese dhe gërryese. Së bashku me veglat prej stralli në depozitën rrëzë Dajtit janë gjetur edhe disa vegla prej kocke, të cilat në këtë kohë marrin një përdorim të gjerë krahas përsosjes së mëtejshme të punimit të strallit. Në shtresën paleolitike të shpellës së Shën Marinës përveç veglave të punës janë gjetur dhe gjurmë zjarri, si dhe fosile kafshësh të pleistocenit të vonë (capra ibex - dhi e egër), që tregojnë për një faunë të ngjashme me atë të paleolitit të mesëm, gjë që është dhe e kuptueshme, pasi klima dhe në këtë kohë vazhdoi të ishte e ftohtë dhe e lagësht si më parë.

Përparësi kanë të dhënat që janë zbuluar në shtresën më të hershme të shpellës së Konispolit I, të datuar 26 370 vjet më parë, si një seri veglash pune të përgatitura nga gur-stralli i bardhë me retush të varfër, kocka kafshësh të egra si edhe farë rrushi të egër dhe thjerrëza të karbonizuara, të cilat janë tipike për Mesdheun Lindor paraneolitik.

Gjuetia e kafshëve të egra vazhdon edhe në këtë etapë të fundit të zhvillimit paleolitik të vendit tonë, të jetë mjeti kryesor i sigurimit të ushqimit. Madje në këtë kohë përsosen dhe më tepër armët e gjuetisë si dhe format e saj. Mbledhja e prodhimeve të gatshme, gjithashtu, mbetet një nga mënyrat e sigurimit të ushqimit të përditshëm.
Gjatë kësaj epoke përfundon procesi i gjatë dhe i ndërlikuar i antropogjenezës. Nga neandertali, me tipare ende shtazore, kalohet tani në tipin e njeriut të sotëm - homo sapiens.

Si rrjedhim i përsosjes së veglave të punës prej stralli e kocke u rrit ndjeshëm mundësia e sigurimit më me shumicë të produkteve ushqimore, gjë që solli ndryshime dhe në organizimin e bashkësisë primitive.
Formohen tani grupe të qëndrueshme njerëzish të bashkuar jo vetëm nga forma e përbashkët e prodhimit, por edhe nga lidhjet e gjakut dhe nga origjina e tyre e përbashkët. Gradualisht kalohet në bërthamën e parë të organizimit shoqëror, në gjininë matriarkale. Ishte matriarkale, pasi gruaja luante rol të dorës së parë në ekonomi dhe në jetën shoqërore të kësaj bashkësie gjinore. Forma kryesore e familjes në këtë gjini ishte martesa me grupe, prej së cilës origjina e fëmijëve përcaktohej vetëm nëpërmjet nënës.

Në epokën e mezolitit (guri i mesëm) 10 000 - 7 000 vjet p.e.re ndodhën ndryshime të mëdha në florën dhe në faunën e kontinentit, rrjedhimisht edhe në territorin e Ballkanit. U zhdukën të gjitha kafshët tipike të pleistocenit, si mamuthi, rinoceronti etj., kurse një pjesë e kafshëve që vazhduan të jetonin ndryshuan përhapjen gjeografike. Në kushtet e reja gjeo-klimatike, njeriu i mezolitit filloi të kalojë nga ekonomia që mbështetej në gjuetinë e mbledhjen e produkteve të gatshme, në fillimet e bujqësisë e të blegtorisë primitive.
Epoka e mezolitit dallohet nga ajo e paleolitit edhe prej veglave të punës, të cilat janë bërë nga ashkla stralli shumë të vogla me forma të rregullta gjeometrike, si trekëndësha, trapezoidale, në formë segmenti etj., me përmasa të vogla 4-6 cm, ndaj quhen mikrolite.

Në territorin e Shqipërisë vendbanime mezolitike janë zbuluar në shpellën e Konispolit (Konispol II) dhe në Kryegjatë. Në të dyja këto vendbanime veglat prej stralli janë të cilësisë shumë të mirë, kanë forma tipike mezolitike, me retush të imët të cilësisë së lartë. Në Konispol ato janë datuar saktësisht në vitet 8500 p.e.sonë (në bazë të C14).

Me epokën mezolitike lidhet pjesërisht edhe vendbanimi i Vlushës (rrethi i Skraparit), ku janë zbuluar vegla stralli tipike mezolitike. Këto vegla janë gjetur së bashku me fragmente enësh shumë primitive, fakt që e daton Vlushën në fillimet e epokës neolitike. Sidoqoftë, ato i takojnë një kulture me tradita të forta mezolitike, dhe Vlusha përfaqëson një kulturë që vë në lidhje të drejtpërdrejtë epokën e mezolitit me fillimet e epokës së neolitit. Të marra së bashku, Konispoli II, Kryegjata dhe Vlusha, përbëjnë një dëshmi të rëndësishme për formimin e kulturës neolitike në territorin e Shqipërisë.

Vepra te ngjashme
Autori: FJONA SHKULAKU · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: dimri jone
Ah dimer,dimer Je stina e fundit,por me e bukura.Je stina e fundit,por me zbavitesja .Je stina e fundit,por ama edhe me e ftohta je.Te gjithe femijet cdo dite cohen nga gjumi ne mengjes,jooo ky nuk eshte nje mengjes si gjithe te tjeret.I gjithe vendi es...
Autori: Xhulja Nikolla · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Skepticizmi
Skepticizmi është një qëndrim intelektual që sfidon besimin e patjetërsueshëm dhe injorant ndaj të vërtetave të pahijshme. Në thelb, skeptikët mbesin të hapur ndaj mundësisë që diçka të jetë e rreme ose e pakuptimtë. Ata i përballen m...
Autori: Elidona Duraku · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Kujtimi i femijerise sime
Arush pellushi ka qene dhe eshte kujtimi i femijerise per shume gjenerata.Ai nuk ndahet nga une,eshte sinonim i sigurise dhe stabilitetit.Miku im me i mire,megjithese nuk eshte i vertete,dhe kete mister e kam zbuluar para pak vitesh.Arushi im quhet Tedi.A...
Autori: Melina Gjinika · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Eskurson
Mesuesja organizoi nje eskursion me klasen tone ,destinacioni ishte ne pull. Sapo shkuam aty pame shume peme dhe nje rremuje te madhe ne siperfaqen e tokes .Po,po,rremuje ,sepse kishte shume drunk qe binin nga lartesite e pemeve dhe shume shkurter te ndry...
Autori: Gloria Zhuli · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Pershkrim subjektiv.
Edhe pse nuk kam qene kurre ne Stamboll prape e dua me shume se cdo vend tjeter ne bote.Ndertesat moderne te nderthurura me ato te vjetrat e bejne Stambollin te duket si nje parajse me vete.Guret e medhenj afer Detit te Zi,ne zonen e Trabzonit,jane vend...
Autori: L · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Turizmi në Shishtavec
U nisa nga Tirana,në drejtim të Shishtavecit.Ai ndodhet në Kukës,në verilindje të Shqipërisë.Shkova për të parë mrekullitë e fshehura të Shishtavecit.Dua tu tregoj për ndalesën time të parë atje.E cila nga vendasit quhet "Guri i Mëngjesi...
Autori: flogersa koleci · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: gjiyshi im i dashur
Sot me teper se kurre kisha nevoje per fjlaet dhe mendimet e njeriut me te dashur qe nuk jeton me dhe ai eshte gjyshi im .Mora rrugen dhe u nisa drejt vendit ku prehet ai ne paqe .Dielli ishte duke perenduar dhe vargulli duke shkelqyer ne fytyren time si ...
Autori: Kevin Çika · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Përshkrimi i vetes
Unë quhem Kevin Çika dhe jam 16 vjeç.Kam një gjatësi normale dhe një trup të rregullt.Kam sy të gjelbër dhe flokë ngjyrë gështenje.Pasionet e mia të mëdha janë të shkruarit dhe shkencat natyrore.Unë jam një person i durueshëm,i qetë dh...
Autori: Gloria Zhuli · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Stina e vjeshtes.
Ishte mengjes dhe me ne fund arrita.Pamja ishte mbreslenese.Rrezet e Diellit nuk ishin shume te forta por reflektimi i tyre mbi gjethet e arta e mbushnin vendin plot shkelqim.Gjithe vendi ishte mbuluar nga nje mbulese e arte.Gjethet e rena "kercenin" sipa...
Autori: Kevin Çika · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Përshkrim rreth vetes
Mua më pëlqen shumë shkolla,ndonëse është e lodhshme.Sepse ajo di të përgatisë njerëz të aftë për jetën dhe thellon njohuritë për botën tonë.Lëndët që preferoj më shumë janë matematika dhe letërsia.Mendoj që kam arritur të përb...
Autori: Tuana Durmishi · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Jeta gjate ballafaqimit me Koronavirusin
Viti 2020 nuk ishte edhe aq me fat për ne.Ishte një vit me plot batica e zbatica, me humbje jetësh të shumta afro 2.000000 njerëz ne tërë botën, shkaktar i të gjitha këtyre fatëkeqtsive ishte Covid-19, një virus i ri i cili ishte përhapur nÃ...
Autori: Lion Braka · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Mjedisi
Mjedisi Mjedisi eshte gjeja me kryesore ne jeten tone.shumë njerez nuk ia dijne vleren mjedisit asesi.disa e keqperdorin e disa jo por nje mjedis i pastert,eshte shumë i nevojshem Gjithashtu disa prej qytetareve dalin per ta shijuar mjedisin,disa dali...
Autori: Brisilda Karanxha · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Perendimi
Kur vjen perendimi gjithe vendi mbulohet me nje drite te portokallte.Dielli fillon te humbase pak e nga pak e ndersa nata fillon te vije.Kete kohe gjithkund ka qetesi.Femijet lene lojen e kthehen ne shtepi ndersa prinderit kthehen nga puna.Familja mblidhe...
Autori: Elidona Duraku · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Qyteti i Kukesit
Nga dritarja une shoh gjithcka qe ndodh.Shoh rete e vraneta qe duan te nxjerrin nje shi te bollshem.Dielli rrezaton jo per te ngrohur,por per te shoqeruar rete dhe qiellin.Malet jane te ndryshme nga njera-tjetra.Nje male me debore,nje mal me shkembinj te ...




Komentet e fundit!



Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name
Emri:
Email:
Komenti:
Pyetje sigurie
Sa eshte shuma e ketyre dy numrave:
1 + 2 =


Copyright © 2011 - 2025 YourLiterary.com | Shqip | Mobile version. All Rights Reserved
Powered by YourLiterary.com