Data e postimit: 2017-04-19 17:22:05
Lexime: 7764
jeta e njerezve ne lashtesi
Autori: Roneta
Lloji: Tekst pershkrues
Tema: jeta
Shkolla: kushtrimi i lirise
Klasa: 6
Qyteti: durres
E-mail: Email eshte i fshehur!


Paleoliti i lartë është përfaqësuar shumë më gjerë. Vegla pune të kësaj periudhe janë zbuluar me shumicë në sipërfaqen e stacionit të Xarës (Xara II), në shpellën e Shën Marinës në Bogas të Sarandës, në shpellën e Konispolit, në Kryegjatë, në Rrëzë të Dajtit dhe në Gajtanin III, pra në një rreze të tillë që nënkupton shtrirjen e vendbanimeve të kësaj kohe në pjesën më të madhe të territorit të Shqipërisë. Këto materiale përbëhen kryesisht nga vegla stralli të tipit aurinjacien, të një përvoje më të përparuar teknike dhe me forma më të larmishme, kryesisht thika, kruese dhe gërryese. Së bashku me veglat prej stralli në depozitën rrëzë Dajtit janë gjetur edhe disa vegla prej kocke, të cilat në këtë kohë marrin një përdorim të gjerë krahas përsosjes së mëtejshme të punimit të strallit. Në shtresën paleolitike të shpellës së Shën Marinës përveç veglave të punës janë gjetur dhe gjurmë zjarri, si dhe fosile kafshësh të pleistocenit të vonë (capra ibex - dhi e egër), që tregojnë për një faunë të ngjashme me atë të paleolitit të mesëm, gjë që është dhe e kuptueshme, pasi klima dhe në këtë kohë vazhdoi të ishte e ftohtë dhe e lagësht si më parë.

Përparësi kanë të dhënat që janë zbuluar në shtresën më të hershme të shpellës së Konispolit I, të datuar 26 370 vjet më parë, si një seri veglash pune të përgatitura nga gur-stralli i bardhë me retush të varfër, kocka kafshësh të egra si edhe farë rrushi të egër dhe thjerrëza të karbonizuara, të cilat janë tipike për Mesdheun Lindor paraneolitik.

Gjuetia e kafshëve të egra vazhdon edhe në këtë etapë të fundit të zhvillimit paleolitik të vendit tonë, të jetë mjeti kryesor i sigurimit të ushqimit. Madje në këtë kohë përsosen dhe më tepër armët e gjuetisë si dhe format e saj. Mbledhja e prodhimeve të gatshme, gjithashtu, mbetet një nga mënyrat e sigurimit të ushqimit të përditshëm.
Gjatë kësaj epoke përfundon procesi i gjatë dhe i ndërlikuar i antropogjenezës. Nga neandertali, me tipare ende shtazore, kalohet tani në tipin e njeriut të sotëm - homo sapiens.

Si rrjedhim i përsosjes së veglave të punës prej stralli e kocke u rrit ndjeshëm mundësia e sigurimit më me shumicë të produkteve ushqimore, gjë që solli ndryshime dhe në organizimin e bashkësisë primitive.
Formohen tani grupe të qëndrueshme njerëzish të bashkuar jo vetëm nga forma e përbashkët e prodhimit, por edhe nga lidhjet e gjakut dhe nga origjina e tyre e përbashkët. Gradualisht kalohet në bërthamën e parë të organizimit shoqëror, në gjininë matriarkale. Ishte matriarkale, pasi gruaja luante rol të dorës së parë në ekonomi dhe në jetën shoqërore të kësaj bashkësie gjinore. Forma kryesore e familjes në këtë gjini ishte martesa me grupe, prej së cilës origjina e fëmijëve përcaktohej vetëm nëpërmjet nënës.

Në epokën e mezolitit (guri i mesëm) 10 000 - 7 000 vjet p.e.re ndodhën ndryshime të mëdha në florën dhe në faunën e kontinentit, rrjedhimisht edhe në territorin e Ballkanit. U zhdukën të gjitha kafshët tipike të pleistocenit, si mamuthi, rinoceronti etj., kurse një pjesë e kafshëve që vazhduan të jetonin ndryshuan përhapjen gjeografike. Në kushtet e reja gjeo-klimatike, njeriu i mezolitit filloi të kalojë nga ekonomia që mbështetej në gjuetinë e mbledhjen e produkteve të gatshme, në fillimet e bujqësisë e të blegtorisë primitive.
Epoka e mezolitit dallohet nga ajo e paleolitit edhe prej veglave të punës, të cilat janë bërë nga ashkla stralli shumë të vogla me forma të rregullta gjeometrike, si trekëndësha, trapezoidale, në formë segmenti etj., me përmasa të vogla 4-6 cm, ndaj quhen mikrolite.

Në territorin e Shqipërisë vendbanime mezolitike janë zbuluar në shpellën e Konispolit (Konispol II) dhe në Kryegjatë. Në të dyja këto vendbanime veglat prej stralli janë të cilësisë shumë të mirë, kanë forma tipike mezolitike, me retush të imët të cilësisë së lartë. Në Konispol ato janë datuar saktësisht në vitet 8500 p.e.sonë (në bazë të C14).

Me epokën mezolitike lidhet pjesërisht edhe vendbanimi i Vlushës (rrethi i Skraparit), ku janë zbuluar vegla stralli tipike mezolitike. Këto vegla janë gjetur së bashku me fragmente enësh shumë primitive, fakt që e daton Vlushën në fillimet e epokës neolitike. Sidoqoftë, ato i takojnë një kulture me tradita të forta mezolitike, dhe Vlusha përfaqëson një kulturë që vë në lidhje të drejtpërdrejtë epokën e mezolitit me fillimet e epokës së neolitit. Të marra së bashku, Konispoli II, Kryegjata dhe Vlusha, përbëjnë një dëshmi të rëndësishme për formimin e kulturës neolitike në territorin e Shqipërisë.

Vepra te ngjashme
Autori: Anonim · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Domethenia e dashurise
- Cfarë është një dashuri? - Një dashuri ka shumë kuptime. Duke filluar nga dashuria për familjen, për mamin, babin, dashuria per një këngë… - Jo, jo!! Po them për dashurinë e lulëzuar midis dy personave. Një dashuri të fortë e cila ...
Autori: dewsferhytr · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: ulza bukuroshja e fjetur e turizmit
Ndonjëherë në bukurinë, ne shikojmë për turistik shumë larg, por ne nuk e shohim, prekim dhe ne mori mundësi ... Kjo është një mollë që ka ndaluar pa dashje për fjalë veten e Ulzës Shkopet e Grykës janë kartolina që janë duke u përp...
Autori: FJONA SHKULAKU · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: dimri jone
Ah dimer,dimer Je stina e fundit,por me e bukura.Je stina e fundit,por me zbavitesja .Je stina e fundit,por ama edhe me e ftohta je.Te gjithe femijet cdo dite cohen nga gjumi ne mengjes,jooo ky nuk eshte nje mengjes si gjithe te tjeret.I gjithe vendi es...
Autori: Enrik Hoxha · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Nje faqe nga ditari im !
Fillim jave,tashme jam vetem...vetem por ne nje ambjent ku ka shume persona.Ka shume persona?Huh? E cfare dua te them me kete,as vete nuk e di. Sepse ne fakt jam koshient qe une ndihem mire ne cdo moment ne varesi te gjendjes time shpirterore edhe jo per...
Autori: Xhulja Nikolla · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Skepticizmi
Skepticizmi është një qëndrim intelektual që sfidon besimin e patjetërsueshëm dhe injorant ndaj të vërtetave të pahijshme. Në thelb, skeptikët mbesin të hapur ndaj mundësisë që diçka të jetë e rreme ose e pakuptimtë. Ata i përballen m...
Autori: Gloria Zhuli · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Stina e vjeshtes.
Ishte mengjes dhe me ne fund arrita.Pamja ishte mbreslenese.Rrezet e Diellit nuk ishin shume te forta por reflektimi i tyre mbi gjethet e arta e mbushnin vendin plot shkelqim.Gjithe vendi ishte mbuluar nga nje mbulese e arte.Gjethet e rena "kercenin" sipa...
Autori: Tuana Durmishi · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Jeta gjate ballafaqimit me Koronavirusin
Viti 2020 nuk ishte edhe aq me fat për ne.Ishte një vit me plot batica e zbatica, me humbje jetësh të shumta afro 2.000000 njerëz ne tërë botën, shkaktar i të gjitha këtyre fatëkeqtsive ishte Covid-19, një virus i ri i cili ishte përhapur nÃ...
Autori: VVVVVVVV · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Gjyshe
GJYSHE Askush nuk mund te pershkruaj dhimbjen time per ty.Ti ishe si nje shoqe e ngushte per mua.Ti ike e me le.Me than te behesha e forte po nuk munda..Me ke do te flas tani kush dk te ma hape deren kur kthehem nga shkolla.Kush do te me mesoje se sj te ...
Autori: .... · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: zemra jon
Jeta qenka shum e veshtir paska shum sfida ato sfida duhet qe ti durojm sepse duhet te kemi shpres por jeta qenka nje gje shum interesante ndoje her na gezon nganjher edhe na hidheron. Jeta mua me ka dhuruar shum sende te reja por ato sende nuk po...
Autori: Elidona Duraku · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Kujtimi i femijerise sime
Arush pellushi ka qene dhe eshte kujtimi i femijerise per shume gjenerata.Ai nuk ndahet nga une,eshte sinonim i sigurise dhe stabilitetit.Miku im me i mire,megjithese nuk eshte i vertete,dhe kete mister e kam zbuluar para pak vitesh.Arushi im quhet Tedi.A...
Autori: Elidona Duraku · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Ndihma ime
Une shkoj ne fshat gjate fundjavave.Me pelqen te shkoj per shkak se aty ndihmoj te afermit e mi.Te korrat krijojne ushqim per bleresin dhe te ardhura per ate qe e shet.Prandaj,dua qe te afermit e mi te kene sa me shume fitim nga te mbjellat.Aty ka shume k...
Autori: Kevin Çika · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Përshkrim rreth vetes
Mua më pëlqen shumë shkolla,ndonëse është e lodhshme.Sepse ajo di të përgatisë njerëz të aftë për jetën dhe thellon njohuritë për botën tonë.Lëndët që preferoj më shumë janë matematika dhe letërsia.Mendoj që kam arritur të përb...
Autori: Franceska Paja · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Familja ime
Familja ime eshte vendi ku kaloj momentet te bukura, te mbushura me emocione dhe ndonjhere edhe me lot. Familja ime perbehet nga nga 6 anetare une, prinderit dhe tre vellezerit e mi. Qe ne haat e pare kam pasur fatin qe te kem gjithmone perkushtimin...
Autori: Kevin Çika · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Qyteti ideal për mua
Qyteti im i Diellit i ka të gjithë komponentët e të drejtave dhe barazisë.Ai udhëhiqet vetëm në mënyrë demokratike.Dhe që di të bëjë rotacion politik.Ky qytet duhet të udhëhiqet nga kryeministri.Si dhe një pjesë të ligjeve do i liheshin...




Komentet e fundit!



Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name
Emri:
Email:
Komenti:
Pyetje sigurie
Sa eshte shuma e ketyre dy numrave:
1 + 2 =


Copyright © 2011 - 2025 YourLiterary.com | Shqip | Mobile version. All Rights Reserved
Powered by YourLiterary.com