Data e postimit: 2017-04-19 17:22:05
Lexime: 7941
jeta e njerezve ne lashtesi
Autori: Roneta
Lloji: Tekst pershkrues
Tema: jeta
Shkolla: kushtrimi i lirise
Klasa: 6
Qyteti: durres
E-mail: Email eshte i fshehur!


Paleoliti i lartë është përfaqësuar shumë më gjerë. Vegla pune të kësaj periudhe janë zbuluar me shumicë në sipërfaqen e stacionit të Xarës (Xara II), në shpellën e Shën Marinës në Bogas të Sarandës, në shpellën e Konispolit, në Kryegjatë, në Rrëzë të Dajtit dhe në Gajtanin III, pra në një rreze të tillë që nënkupton shtrirjen e vendbanimeve të kësaj kohe në pjesën më të madhe të territorit të Shqipërisë. Këto materiale përbëhen kryesisht nga vegla stralli të tipit aurinjacien, të një përvoje më të përparuar teknike dhe me forma më të larmishme, kryesisht thika, kruese dhe gërryese. Së bashku me veglat prej stralli në depozitën rrëzë Dajtit janë gjetur edhe disa vegla prej kocke, të cilat në këtë kohë marrin një përdorim të gjerë krahas përsosjes së mëtejshme të punimit të strallit. Në shtresën paleolitike të shpellës së Shën Marinës përveç veglave të punës janë gjetur dhe gjurmë zjarri, si dhe fosile kafshësh të pleistocenit të vonë (capra ibex - dhi e egër), që tregojnë për një faunë të ngjashme me atë të paleolitit të mesëm, gjë që është dhe e kuptueshme, pasi klima dhe në këtë kohë vazhdoi të ishte e ftohtë dhe e lagësht si më parë.

Përparësi kanë të dhënat që janë zbuluar në shtresën më të hershme të shpellës së Konispolit I, të datuar 26 370 vjet më parë, si një seri veglash pune të përgatitura nga gur-stralli i bardhë me retush të varfër, kocka kafshësh të egra si edhe farë rrushi të egër dhe thjerrëza të karbonizuara, të cilat janë tipike për Mesdheun Lindor paraneolitik.

Gjuetia e kafshëve të egra vazhdon edhe në këtë etapë të fundit të zhvillimit paleolitik të vendit tonë, të jetë mjeti kryesor i sigurimit të ushqimit. Madje në këtë kohë përsosen dhe më tepër armët e gjuetisë si dhe format e saj. Mbledhja e prodhimeve të gatshme, gjithashtu, mbetet një nga mënyrat e sigurimit të ushqimit të përditshëm.
Gjatë kësaj epoke përfundon procesi i gjatë dhe i ndërlikuar i antropogjenezës. Nga neandertali, me tipare ende shtazore, kalohet tani në tipin e njeriut të sotëm - homo sapiens.

Si rrjedhim i përsosjes së veglave të punës prej stralli e kocke u rrit ndjeshëm mundësia e sigurimit më me shumicë të produkteve ushqimore, gjë që solli ndryshime dhe në organizimin e bashkësisë primitive.
Formohen tani grupe të qëndrueshme njerëzish të bashkuar jo vetëm nga forma e përbashkët e prodhimit, por edhe nga lidhjet e gjakut dhe nga origjina e tyre e përbashkët. Gradualisht kalohet në bërthamën e parë të organizimit shoqëror, në gjininë matriarkale. Ishte matriarkale, pasi gruaja luante rol të dorës së parë në ekonomi dhe në jetën shoqërore të kësaj bashkësie gjinore. Forma kryesore e familjes në këtë gjini ishte martesa me grupe, prej së cilës origjina e fëmijëve përcaktohej vetëm nëpërmjet nënës.

Në epokën e mezolitit (guri i mesëm) 10 000 - 7 000 vjet p.e.re ndodhën ndryshime të mëdha në florën dhe në faunën e kontinentit, rrjedhimisht edhe në territorin e Ballkanit. U zhdukën të gjitha kafshët tipike të pleistocenit, si mamuthi, rinoceronti etj., kurse një pjesë e kafshëve që vazhduan të jetonin ndryshuan përhapjen gjeografike. Në kushtet e reja gjeo-klimatike, njeriu i mezolitit filloi të kalojë nga ekonomia që mbështetej në gjuetinë e mbledhjen e produkteve të gatshme, në fillimet e bujqësisë e të blegtorisë primitive.
Epoka e mezolitit dallohet nga ajo e paleolitit edhe prej veglave të punës, të cilat janë bërë nga ashkla stralli shumë të vogla me forma të rregullta gjeometrike, si trekëndësha, trapezoidale, në formë segmenti etj., me përmasa të vogla 4-6 cm, ndaj quhen mikrolite.

Në territorin e Shqipërisë vendbanime mezolitike janë zbuluar në shpellën e Konispolit (Konispol II) dhe në Kryegjatë. Në të dyja këto vendbanime veglat prej stralli janë të cilësisë shumë të mirë, kanë forma tipike mezolitike, me retush të imët të cilësisë së lartë. Në Konispol ato janë datuar saktësisht në vitet 8500 p.e.sonë (në bazë të C14).

Me epokën mezolitike lidhet pjesërisht edhe vendbanimi i Vlushës (rrethi i Skraparit), ku janë zbuluar vegla stralli tipike mezolitike. Këto vegla janë gjetur së bashku me fragmente enësh shumë primitive, fakt që e daton Vlushën në fillimet e epokës neolitike. Sidoqoftë, ato i takojnë një kulture me tradita të forta mezolitike, dhe Vlusha përfaqëson një kulturë që vë në lidhje të drejtpërdrejtë epokën e mezolitit me fillimet e epokës së neolitit. Të marra së bashku, Konispoli II, Kryegjata dhe Vlusha, përbëjnë një dëshmi të rëndësishme për formimin e kulturës neolitike në territorin e Shqipërisë.

Vepra te ngjashme
Autori: Elidona Duraku · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Ndihma ime
Une shkoj ne fshat gjate fundjavave.Me pelqen te shkoj per shkak se aty ndihmoj te afermit e mi.Te korrat krijojne ushqim per bleresin dhe te ardhura per ate qe e shet.Prandaj,dua qe te afermit e mi te kene sa me shume fitim nga te mbjellat.Aty ka shume k...
Autori: Tuana Durmishi · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Jeta gjate ballafaqimit me Koronavirusin
Viti 2020 nuk ishte edhe aq me fat për ne.Ishte një vit me plot batica e zbatica, me humbje jetësh të shumta afro 2.000000 njerëz ne tërë botën, shkaktar i të gjitha këtyre fatëkeqtsive ishte Covid-19, një virus i ri i cili ishte përhapur nÃ...
Autori: Brisilda Karanxha · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Perendimi
Kur vjen perendimi gjithe vendi mbulohet me nje drite te portokallte.Dielli fillon te humbase pak e nga pak e ndersa nata fillon te vije.Kete kohe gjithkund ka qetesi.Femijet lene lojen e kthehen ne shtepi ndersa prinderit kthehen nga puna.Familja mblidhe...
Autori: - · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Antigona
Antigona vajton vdekjen e saj dhe i lutet qytetareve qe ta shohin dhe ia tregon historine e saj me hidherim.Ajo do mbytet ne lumin e akerontit te cilin kalojne te vdekurit per ne boten e pertejme.Kori ne kete pjese luan rolin sikur e lavderojne per trimer...
Autori: Melina Gjinika · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Eskurson
Mesuesja organizoi nje eskursion me klasen tone ,destinacioni ishte ne pull. Sapo shkuam aty pame shume peme dhe nje rremuje te madhe ne siperfaqen e tokes .Po,po,rremuje ,sepse kishte shume drunk qe binin nga lartesite e pemeve dhe shume shkurter te ndry...
Autori: Kevin Çika · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Dimri
Një batanije e bardhemë ka mbuluar gjithçka.Iku vjeshta.Erdhi dimri.Bora dhe akulli janë përhapur kudo.Degët e ngrira të pemëve varen aq shumë sa prekin dëborën që ka mbuluar tokën.Kur acari dhe dëbora pushojnë,jashtë dalin fëmijtë e veg...
Autori: Xheisa Kore · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: natyra
Po gjendem perpara nje natyre te qete te mrekullueshme… hap syte dhe shikon vetem bukuri te tille… gjelberim …bari I thate pemet e gjelberta…kane krijuar nje harmoni shume te bukur ndermjet tyre..ne kodrat siper shikon peme te tjera te cilat lev...
Autori: Elidona Duraku · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Qyteti i Kukesit
Nga dritarja une shoh gjithcka qe ndodh.Shoh rete e vraneta qe duan te nxjerrin nje shi te bollshem.Dielli rrezaton jo per te ngrohur,por per te shoqeruar rete dhe qiellin.Malet jane te ndryshme nga njera-tjetra.Nje male me debore,nje mal me shkembinj te ...
Autori: Franceska Paja · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Familja ime
Familja ime eshte vendi ku kaloj momentet te bukura, te mbushura me emocione dhe ndonjhere edhe me lot. Familja ime perbehet nga nga 6 anetare une, prinderit dhe tre vellezerit e mi. Qe ne haat e pare kam pasur fatin qe te kem gjithmone perkushtimin...
Autori: Anonim · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Domethenia e dashurise
- Cfarë është një dashuri? - Një dashuri ka shumë kuptime. Duke filluar nga dashuria për familjen, për mamin, babin, dashuria per një këngë… - Jo, jo!! Po them për dashurinë e lulëzuar midis dy personave. Një dashuri të fortë e cila ...
Autori: Eli · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: At Anton Harapi
Edhe komunisteve due t’ua them nje fjale,por qarte e shkurt.Une jam i bindur se pak jane ata shqiptar te cilet me te vertete e kuptojne doktrinen komuniste.Por tashma te gjithe po e shohim dhe po njohim organizaten dhe vepren komuniste ne Shqipni . Kjo...
Autori: Lion Braka · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Mjedisi
Mjedisi Mjedisi eshte gjeja me kryesore ne jeten tone.shumë njerez nuk ia dijne vleren mjedisit asesi.disa e keqperdorin e disa jo por nje mjedis i pastert,eshte shumë i nevojshem Gjithashtu disa prej qytetareve dalin per ta shijuar mjedisin,disa dali...
Autori: Elidona Duraku · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: Ai njeri qe i ben te lehta gjerat e veshtira!
Arsimi konsiderohet si arma më e fuqishme e jetës për të fituar fitore dhe sukses. Kjo përgjegjësi e madhe dhe punë u jepet mësuesve për të ushqyer dhe formuar jetën e të rinjve dhe të ardhmen e vendit të tyre. Mësuesi luan një rol të mad...
Autori: flogersa koleci · Lloji: Tekst pershkrues · Tema: gjiyshi im i dashur
Sot me teper se kurre kisha nevoje per fjlaet dhe mendimet e njeriut me te dashur qe nuk jeton me dhe ai eshte gjyshi im .Mora rrugen dhe u nisa drejt vendit ku prehet ai ne paqe .Dielli ishte duke perenduar dhe vargulli duke shkelqyer ne fytyren time si ...




Komentet e fundit!



Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name
Emri:
Email:
Komenti:
Pyetje sigurie
Sa eshte shuma e ketyre dy numrave:
1 + 2 =


Copyright © 2011 - 2025 YourLiterary.com | Shqip | Mobile version. All Rights Reserved
Powered by YourLiterary.com