Data e postimit: 2015-01-14 06:48:29 Lexime: 19767

Kur u ndesha për herë të parë me emrin e Gjergj Fishtës ideja e parë që më erdhi në mendje ishte ajo e një heroi legjendash pasi ky emër më bënte shoqëri me Gjergjat e tjerë, të heroit kombëtar, apo atij që vrau bajlozin e zi. Duke lexuar me kalimin e kohës pjesë nga krijimtaria e poetit Fishta, më shumë i detyruar nga rrethanat, sesa si përzgjedhje timen estetike, fillova të kuptoj se ky emër kishte vërtet diçka legjendare, heroike e madhështore njëherësh. Kurse kontakti me veprën e tij monumentale “Lahuta e Malcis” është pak të thuash se ishte shokues për mua. Më duhej shumë punë të kuptoja sa kontekstin historik, aq edhe vetë tekstin e koduar e mesazhet epike që kërkonin spjegime shtesë. Gjene mirë që kisha kë pyesja që të ftillohesha se për çfarë bëhej fjalë, por gjithsesi kjo përpjekje i dha frytet e veta sepse vetë modeli i kësaj vepre të madhe sa letrare aq edhe historike, më shtrëngoi të njihja më shumë Fishtën si krijues e si njeri. Ky ndryshim ishte vërtet fatlum pasi te Fishta fillova të zbuloj njëherësh një model poeti, shkrimtari, gazetari, politikani e poaq patrioti të pashoq, pothuaj unik në llojin e vet, i papërsëritshëm sa mund të tregohemi dorëlëshuar e ta përcaktojmë si gjeni. Vërtet, gjenia e Fishtës ishte e gjithanshme. Nuk ka praktikisht fushë të artit ku ai të mos ketë lëvruar diçka... poema, lirika, drama e tekste në prozë që çmohen si modele të arrira të artit të letrave shqipe. Nuk e di se si mund të ishte më kërkues njeriu kur apelon vetë Hyjninë, madje të duket sikur e akuzon për mosvëmendje ndaj halleve të këtij vendi, “kur gjuan lisat kot me rrufe!” në vend se ato t’ua drejtojë atyre që poeti i stigmatizon si tradhtarë. Duhet vërtet një staturë gjeniu që të barabitesh me forca apo njësi që janë më shumë se ato njerëzoret. E Fishta ishte praktikisht një titan, prandaj nuk i druhej asnjë përballjeje.
Leximet e ndryshme rreth krijimtarisë së Fishtës dhe sidomos njohja me një pjesë të konsiderueshme të produktit të tij letrar, s’mund të kalonte pa më lënë efektet e veta. Kështu sa më tepër që tentoja t’i afrohesha perimetrit imagjinar të krijimtarisë së tij, aq më shumë më largohej ai dhe gati më përmbyste idenë që kisha formuar për të deri në atë moment. Fishta ishte gati një oqean i pafund krijimtarie dhe mua më duket gati e pamundshme njerëzisht, edhe me teknikat e sotme, që njeriu të shkruajë aq shumë e me atë cilësi. Ndoshta kjo është ajo çka i dallon gjenitë e vërtetë nga figurat kalimtare. Më ndërmenden fjalët që një poet tjetër shqiptar Poradeci, thoshte duke cituar Gëten: “Çfarë është gjeniu? Puna!” Pra edhe Fishta si krijues e si njeri ishte një “perpetum mobile”, një punëtor i gjuhës e letrave shqipe. Zaten nuk i është dhënë më kot edhe titulli si Poet Kombëtar, e në këtë shkallë, nuk është e lehtë të ngjitesh. Jo më kot Fishta ka qenë i pari shqiptar që është konsideruar si kandidat për çmimin “Nobel” në letërsi. Dhe të kujtojmë që atëbotë, letërsia shqipe ishte praktikisht e papërkthyer në ndonjë gjuhë tjetër të madhe, siç janë përkthyer sot me dhjetëra shkrimtarë e poetë. Natyrshëm, kur flitet për meritat letrare nuk është e pavend të kujtohet edhe nderimet që i janë bërë së gjalli krijuesit, dhe prandaj ka vend të kujtojmë që Fishta ka qenë gjithashtu i dekoruar nga katër qeveri të ndryshme e akademi prestigjioze, siç ka qenë ajo e Italisë së mes dy luftërave.
Por medaljen më të madhe, Fishtës ia kanë dhënë vetë shqiptarët, të cilët siç dëshmohet, kanë nxënë përmendësh pjesë të tëra të krijimtarisë së tij letrare e sidomos të lahutës.
Kur kujtojmë Fishtën si poet s’mund të dalim në përfundimin se ai ka qenë një politikan i mprehtë e një aktivist i palodhur i çështjes kombëtare. Le të shënojmë së pari se ai ka qenë kryetar i Kongresit të Manastirit, më 1908, ku u vendos alfabeti i njësuar i gjuhës shqipe, praktikisht ky që kemi sot. Më pas atë e shohim si një figurë aktive përgjatë gjithë historisë nga shpallja e pavarësisë e deri sa mbylli sytë pas një jete e cila i ishte dedikuar me mish e shpirt mëkëmbjes së kombit shqiptar.
Fishta ishte prift katolik, i urdhrit françeskan dhe ndoshta për të do të kishte qenë më e lehtë të kryente shërbesat fetare e të shtynte një jetë të qetë brenda mureve të kishës, por ai me vetëdije zgjodhi që të ishte deri në fund një shërbestar i Zotit dhe i kombit të vet. Ky fakt s’mund veçse të na nxisë të kuptojmë se çfarë zjarri vlonte brenda shpirtit të tij saqë të dilte përmbi rehatinë që i garantonte rroba fetare e të vihej në shërbim të një kauze më të madhe sesa ajo e një kleriku “politikisht korrekt”. Prandaj Fishta shquhet në dimensionet e tij sa letrare aq edhe humane, si një model i papërsëritshëm e me gjasë edhe i pakapërcyeshëm.

Vepra te ngjashme

Deshire e varfer Autori: YourLiterary.com · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Deshire e varfer Muzgu ka perqafuare edhe pjesen me te vogel te drites qe ka mbetur ne horizont.Neper rruget gjysme te erreta,era luan me gjethet dhe shkund nga pemet ,pikat e shiut te pasdites.Nje qetesi e frikshme ndihet kudo ,duket sikur te gjithe jane zhdukur me pere...	Udhetimi me klasen(ekskursion) Autori: Griselda Hoxha · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Udhetimi ne qytetin e Vlores Javen e kaluar shkuam ne Vlore. Nje dite para isha teper e emocionuar per te shkuar atje. U nisa me klasen time ne mengjes per te shkuar drejt e ne Vlore. Kaluam aq bukur sa nuk ka. Une me shoqen time te ngushte Linden u obsesionuam nga pamja. U zbavitem ...
Pershkrim peizazhi Autori: Spiro Zoga · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Pershkrimi i nje peizazhi Ndersa vazhdoja rrugen i qete para syve te mij u shfaq nje peizazh i mrekullueshem. Ne sfond dukeshin malet e thepisura, me majat e mprehta si te nje lapsi qe sapo kishte dale nga mprehesja.Hija e tyre e rende binte neper te gjithe luginen e poshte. Tek k...	jeta Autori: medina shijaku · Lloji: Ese pershkruese · Tema: jeta Ne jete nuk ke vetem lumturi. Ato qe mendojne se per nje gabim jeta e tyre ka marre fund e kane gabim ,jeta eshte perpara . Nese te ka shkuar ters dicka qe ke nisur te besh mos thuaj se ka marre fund, jeta vazhdon akoma.Nese dikush te ka refuzuar mos...
Ema Bovari Autori: Kjara hoxha · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Pershkrimi i Ema Bovari Nje nga personazhet letrar qe me ka lene me shume mbresa eshte Ema Bovari.Me ka bere pershtypje se ne kohen e saj ishte nje nder vajzat theu tabu,dhe u perfol gjate ne menyren e te te jetuarit. Ema Bovari ishte nje vajze shume e bukur.Syte I kishte te...	... Autori: Tea Sinani · Lloji: Ese pershkruese · Tema: gjyshja ime Gjyshja ime Syte e saj shigjet,duart e saj te arta seq me kan ngjare me kan ngjare pranvere dhe lulen e rrall, Lulja e pare ne pranvere ate me kujton buzqeshjen e saj te embel askush se mohon.Dielli i pare ne vere perseri ma kujton por...
Pranvera Autori: Melisa Preçi · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Pranvera Pranvera nuk është thjesht stina e parë e vitit.Ajo është stina e rilindjes ,gjallërisë ,ngjyrave ,melodisë .Pranvera është stina ku natyra na buzëqesh të gjithëve .Është kapitulli me shkronja të gjelbërta në librin tonë të jetës . ...	A JU KA NDODHUR Autori: fitore berisha · Lloji: Ese pershkruese · Tema: shoqeria Shoqeria ,miqet nuk jan thjesht një ngrup njerzish, me të cilët thjesht kalon koh me ta dhe bën muhabet.Miqët e zemres jan njerzit me të cilet gjen harmonin ,përkrahjen tek ta por jo vëtëm kaq me ta i arrin bashk sukseset, gabimet,budallalla...
nje vend i afert nga femijeria larget Autori: Enola Sinani · Lloji: Ese pershkruese · Tema: FEmijeria Femijria eshte pjesa me e bukur e jetes tone .Te gjithe i kujtojme me shum nostalgji dhe mallengjim ato kohe te femijeris.Kohen kur ne shkonim ne kopesht ,na lexonin perralla shikonim vetem kukulla ,ishim ne qender te vemendjes she benim kedo te qeshte. ...	kush jam unë? Autori: nita nita · Lloji: Ese pershkruese · Tema: rreth vetës time Unë kam lindur për një jetë lukzoze.Une jam ajo që cdo herë kam qenë në një familje të gjerë.Jam ne klasë të pestë por nuk e di se cka do të thotë të jesh e varfër dhe nuk do të doja të isha kurrë. unë vijoj m�...
Sikur te kisha edhe pakez jete Autori: Eduart Hoxha · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Sikur te kisha edhe pakez jete ... sa jete mizore! As njehere nuk jam menduar kaq shume sa jam menduar keto dite. As njehere nuk kam provuar ta kuptoj jeten sic e kam provuar ta kuptoj keto dite... Deri dje isha i lumtur, dhe e jetoja jeten ashtu si me vinte ne kuptimin e mire te saj.....	te dua Autori: korabi · Lloji: Ese pershkruese · Tema: dashuria qe kam per ty DASHURIA❤ Dashuria qe kam per ty eshte nje ndjenje e mrekullueshme,askush se di ate ndjenje nese nuk dashuron me te vertet.Dashuria nuk shikohet nga bukuria e jashtme dmth e fytyres apo trupit por dashuria shikohet nga bukuria e zemres nga karakteri ...
Kujtim me i bukur imi Autori: Ardita Jeliqi · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Kujtim nga shkolla fillore Eskurzioni ishte nje dite e mrekullueshme,e paharruar ne jeten time.U nisem nga oborri i shkolles me dy autobuse ne ora 07:30.Shkuam neper disa vende te bukura te Kosoves si Prizren.Istog,Gjakove dhe Drenas.Kjo ishe nje ndjenje e paharruar sepse edhe pak ...	100 vite shtet Autori: albert miftari · Lloji: Ese pershkruese · Tema: 100 vite pavarsi Me duket enderr, shume larg realitetit, kane kaluar plote 100 vjet! Eshte shkruar aq shume histori per njeqind vjet. Eshte qendisur nje flamur, nje histori. Kemi krijuar nje identitet duke bere histori heronjsh. Vitet kalonin dhe çdo nentor festohej zhu...

Komentet e fundit!

---

---

---

---

---

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave: 1 + 2 =