Data e postimit: 2015-01-14 06:48:29 Lexime: 19273

Kur u ndesha për herë të parë me emrin e Gjergj Fishtës ideja e parë që më erdhi në mendje ishte ajo e një heroi legjendash pasi ky emër më bënte shoqëri me Gjergjat e tjerë, të heroit kombëtar, apo atij që vrau bajlozin e zi. Duke lexuar me kalimin e kohës pjesë nga krijimtaria e poetit Fishta, më shumë i detyruar nga rrethanat, sesa si përzgjedhje timen estetike, fillova të kuptoj se ky emër kishte vërtet diçka legjendare, heroike e madhështore njëherësh. Kurse kontakti me veprën e tij monumentale “Lahuta e Malcis” është pak të thuash se ishte shokues për mua. Më duhej shumë punë të kuptoja sa kontekstin historik, aq edhe vetë tekstin e koduar e mesazhet epike që kërkonin spjegime shtesë. Gjene mirë që kisha kë pyesja që të ftillohesha se për çfarë bëhej fjalë, por gjithsesi kjo përpjekje i dha frytet e veta sepse vetë modeli i kësaj vepre të madhe sa letrare aq edhe historike, më shtrëngoi të njihja më shumë Fishtën si krijues e si njeri. Ky ndryshim ishte vërtet fatlum pasi te Fishta fillova të zbuloj njëherësh një model poeti, shkrimtari, gazetari, politikani e poaq patrioti të pashoq, pothuaj unik në llojin e vet, i papërsëritshëm sa mund të tregohemi dorëlëshuar e ta përcaktojmë si gjeni. Vërtet, gjenia e Fishtës ishte e gjithanshme. Nuk ka praktikisht fushë të artit ku ai të mos ketë lëvruar diçka... poema, lirika, drama e tekste në prozë që çmohen si modele të arrira të artit të letrave shqipe. Nuk e di se si mund të ishte më kërkues njeriu kur apelon vetë Hyjninë, madje të duket sikur e akuzon për mosvëmendje ndaj halleve të këtij vendi, “kur gjuan lisat kot me rrufe!” në vend se ato t’ua drejtojë atyre që poeti i stigmatizon si tradhtarë. Duhet vërtet një staturë gjeniu që të barabitesh me forca apo njësi që janë më shumë se ato njerëzoret. E Fishta ishte praktikisht një titan, prandaj nuk i druhej asnjë përballjeje.
Leximet e ndryshme rreth krijimtarisë së Fishtës dhe sidomos njohja me një pjesë të konsiderueshme të produktit të tij letrar, s’mund të kalonte pa më lënë efektet e veta. Kështu sa më tepër që tentoja t’i afrohesha perimetrit imagjinar të krijimtarisë së tij, aq më shumë më largohej ai dhe gati më përmbyste idenë që kisha formuar për të deri në atë moment. Fishta ishte gati një oqean i pafund krijimtarie dhe mua më duket gati e pamundshme njerëzisht, edhe me teknikat e sotme, që njeriu të shkruajë aq shumë e me atë cilësi. Ndoshta kjo është ajo çka i dallon gjenitë e vërtetë nga figurat kalimtare. Më ndërmenden fjalët që një poet tjetër shqiptar Poradeci, thoshte duke cituar Gëten: “Çfarë është gjeniu? Puna!” Pra edhe Fishta si krijues e si njeri ishte një “perpetum mobile”, një punëtor i gjuhës e letrave shqipe. Zaten nuk i është dhënë më kot edhe titulli si Poet Kombëtar, e në këtë shkallë, nuk është e lehtë të ngjitesh. Jo më kot Fishta ka qenë i pari shqiptar që është konsideruar si kandidat për çmimin “Nobel” në letërsi. Dhe të kujtojmë që atëbotë, letërsia shqipe ishte praktikisht e papërkthyer në ndonjë gjuhë tjetër të madhe, siç janë përkthyer sot me dhjetëra shkrimtarë e poetë. Natyrshëm, kur flitet për meritat letrare nuk është e pavend të kujtohet edhe nderimet që i janë bërë së gjalli krijuesit, dhe prandaj ka vend të kujtojmë që Fishta ka qenë gjithashtu i dekoruar nga katër qeveri të ndryshme e akademi prestigjioze, siç ka qenë ajo e Italisë së mes dy luftërave.
Por medaljen më të madhe, Fishtës ia kanë dhënë vetë shqiptarët, të cilët siç dëshmohet, kanë nxënë përmendësh pjesë të tëra të krijimtarisë së tij letrare e sidomos të lahutës.
Kur kujtojmë Fishtën si poet s’mund të dalim në përfundimin se ai ka qenë një politikan i mprehtë e një aktivist i palodhur i çështjes kombëtare. Le të shënojmë së pari se ai ka qenë kryetar i Kongresit të Manastirit, më 1908, ku u vendos alfabeti i njësuar i gjuhës shqipe, praktikisht ky që kemi sot. Më pas atë e shohim si një figurë aktive përgjatë gjithë historisë nga shpallja e pavarësisë e deri sa mbylli sytë pas një jete e cila i ishte dedikuar me mish e shpirt mëkëmbjes së kombit shqiptar.
Fishta ishte prift katolik, i urdhrit françeskan dhe ndoshta për të do të kishte qenë më e lehtë të kryente shërbesat fetare e të shtynte një jetë të qetë brenda mureve të kishës, por ai me vetëdije zgjodhi që të ishte deri në fund një shërbestar i Zotit dhe i kombit të vet. Ky fakt s’mund veçse të na nxisë të kuptojmë se çfarë zjarri vlonte brenda shpirtit të tij saqë të dilte përmbi rehatinë që i garantonte rroba fetare e të vihej në shërbim të një kauze më të madhe sesa ajo e një kleriku “politikisht korrekt”. Prandaj Fishta shquhet në dimensionet e tij sa letrare aq edhe humane, si një model i papërsëritshëm e me gjasë edhe i pakapërcyeshëm.

Vepra te ngjashme

dashuria e vertete s ka nevoje pe... Autori: une · Lloji: Ese pershkruese · Tema: dashueia e vertete kjo histori eshte per te gjithe qe kane prane nje mik qe ben gjithcka per te dhe kurre ai se kupton se nga nje miqesi e vertete lind nje dashutri e thelle .Pra pikerishte keta persona na bejme te vuajme cdo dit...	vetmia Autori: honest · Lloji: Ese pershkruese · Tema: vetmia Bardh e zi ! pa drite , pa ajer , pa fryme !!! < dicka me mungon po me mungon dhe ndjehem shume bosh dhoma e zbrazet ashtu si dhe un , shpirti bosh dhe i venitur me nje shpirt t zbrazur , me barkun bosh dhe me syte e nxire shiu bie me terbim mbi ...
Nje dite e vecante Autori: leona · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Pranvera U zgjova heret ne mengjes dhe shikova oren,isha bere vone per ne shkolle.Cdo gje filloi keq.Per pak sa su rrezova rruges duke vrapuar,kisha fat qe mberrita pothuajse 1 minute para se te fillonte mesimi.Me vone me veshtiresi pergatita mesimin per lenden tj...	Njeriu nuk humbet, po me te nderuar gjuh... Autori: A.N · Lloji: Ese pershkruese · Tema: gjuha shqipe Sami Frasheri ka thene per gjuhen: “Shenja e kombesise eshte gjuha, cdo komb mbahet nga gjuha. Kur nje komb e humb gjuhen, humb edhe veten” Gjuha është zëri i shpirtit të një kombi. Gjuha jonë shqipe është një ndër gjuhet më të lashta të...
Ese pershkruese Autori: Beren · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Mami Mami Ajo qe qe me ka sjelle ne jete,ajo qe me mbush me lumturi,ajo qe me frymezon,ajo qe me mbeshtet ne cdo hap timin,,,e adhuroj ,s mund ta mendoj jeten pa te ,,,pa prezencen e saj,,,pa perkrahjen,,pa perqafimin e saj,,,pa ledhtimet e saj...preheri i sa...	vetmia Autori: anonim · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Vetmia VETMIA Te jesh i huaj, i vetem, a eshte e e njejta gje? Vetmia. Kjo ndienje qe shfaqet qe ne femijeri, A nuk ju kujtohet shprehja "Askush nuk do te luaje me mua". Nje prej ndjenjave te cilave njeriu u trembet me shume.Personalisht vetmine e perceptoj si...
DEGJO ZEMRËN TENDE Autori: Kujtim Gashi · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Dashuria Fillova ta kërkoj dike, dike që do me dojë, dike që me të mund të flas lirshem, dike që ta fillojm nje jetë të re, nje jetë nga fillimi e deri ne fund. Çdo natë e enderroja njerën, ishte me trup të gjatë,  flokë te bardh e sy te kalter ...	Fshati im Autori: klasa jemm · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Fshati im >>>>>> zogjt po na zgjojn hajde qohuni po thojn Se pranvera erdh lule duhet me mbledh oh sa te dua ty o fshti im si ty s ka askund ty te duam shum e shum
autobiografia Autori: Anamika · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Kush jam une ? Une Quhem Anamika . Jam nje vajze 15-vjecare dhe kam lindur me: 26/02/2000. Jam ne kete bote te madhe per te qene ose per te arritur te jem nje perzonazh pozitiv i saj . Qe e vogel endrra ime ka qene te behesha nje balerine e zonja . I'a arrita qellimit ...	Familja ime dhe une Autori: FIORI · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Familja ime dhe une Te flasesh per familjen perjeton emocionet qe ke perjetuar me te ,te bukura apo te keqia dhe keto emocione ndihen fale dashurise ku kjo e fundit nuk ka kufij ne familje dhe eshte pa asnje lloj interesi. Jeta eshte bere shume materialiste dhe nuk vlereso...
veshje popullore per meshkuj dhe gra Autori: ariol hoxha · Lloji: Ese pershkruese · Tema: veshje popullore Veshjet popullore, janë pa dyshim një nga manifestimet më të fuqishme të kulturës tradicionale. Ato janë trashëguese e transmetuese të shumë elementëve, që vijnë nga lashtësia dhe nga koha e mesme, por janë njëkohësisht edhe shprehje e m...	fshati im Autori: YLLKA ALIU · Lloji: Ese pershkruese · Tema: bukurit e fshatit tim FSHATI IM fshti im eshte nje fshat shume i bukur.Ai ka nje ambient freskues,ky eshte nje fshat ku te njerzit jan shum punetor ata mbjellin ;patate,domate,tranguj,karrota,speca,lakra etj.... Kurse femijet e ketij fshati mesojn sh...
pushimet verore Autori: Rinna · Lloji: Ese pershkruese · Tema: PUSHIMET Une pushimet verore i kalova shume mire.Sa i perket kenaqesive pata mjaftueshem.Ajo qe e beri te veqant kete pushim ishin vizitat e ndryshme tek te afermit e mi, si dhe shetitja me familje ne vende te ndryshme. Une gjithashtu nuk i lash anash edhe mesimet...	enderrat Autori: mariglena shabani · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Enderrat TE ENDERROSH, DO TE THOTE HAPI SYTE NGA GJUMI 3 SEKONDASH QE JE DUKE BERE SHIJOJE ENDERREN BASHKE ME PENGESAT QE DO TE DALIN QOFTE TE HIDHURA QOFSHIN ATO.ENDERRAT NUK SHIKOHEN VETEM NE GJUME\APO SIC THEMI NE ME SY TE HAPUR PERKUNDRAZI, ENDERRA TE HAP DY...

Komentet e fundit!

---

---

---

---

---

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave: 1 + 2 =