Data e postimit: 2015-01-14 06:48:29 Lexime: 18544

Kur u ndesha për herë të parë me emrin e Gjergj Fishtës ideja e parë që më erdhi në mendje ishte ajo e një heroi legjendash pasi ky emër më bënte shoqëri me Gjergjat e tjerë, të heroit kombëtar, apo atij që vrau bajlozin e zi. Duke lexuar me kalimin e kohës pjesë nga krijimtaria e poetit Fishta, më shumë i detyruar nga rrethanat, sesa si përzgjedhje timen estetike, fillova të kuptoj se ky emër kishte vërtet diçka legjendare, heroike e madhështore njëherësh. Kurse kontakti me veprën e tij monumentale “Lahuta e Malcis” është pak të thuash se ishte shokues për mua. Më duhej shumë punë të kuptoja sa kontekstin historik, aq edhe vetë tekstin e koduar e mesazhet epike që kërkonin spjegime shtesë. Gjene mirë që kisha kë pyesja që të ftillohesha se për çfarë bëhej fjalë, por gjithsesi kjo përpjekje i dha frytet e veta sepse vetë modeli i kësaj vepre të madhe sa letrare aq edhe historike, më shtrëngoi të njihja më shumë Fishtën si krijues e si njeri. Ky ndryshim ishte vërtet fatlum pasi te Fishta fillova të zbuloj njëherësh një model poeti, shkrimtari, gazetari, politikani e poaq patrioti të pashoq, pothuaj unik në llojin e vet, i papërsëritshëm sa mund të tregohemi dorëlëshuar e ta përcaktojmë si gjeni. Vërtet, gjenia e Fishtës ishte e gjithanshme. Nuk ka praktikisht fushë të artit ku ai të mos ketë lëvruar diçka... poema, lirika, drama e tekste në prozë që çmohen si modele të arrira të artit të letrave shqipe. Nuk e di se si mund të ishte më kërkues njeriu kur apelon vetë Hyjninë, madje të duket sikur e akuzon për mosvëmendje ndaj halleve të këtij vendi, “kur gjuan lisat kot me rrufe!” në vend se ato t’ua drejtojë atyre që poeti i stigmatizon si tradhtarë. Duhet vërtet një staturë gjeniu që të barabitesh me forca apo njësi që janë më shumë se ato njerëzoret. E Fishta ishte praktikisht një titan, prandaj nuk i druhej asnjë përballjeje.
Leximet e ndryshme rreth krijimtarisë së Fishtës dhe sidomos njohja me një pjesë të konsiderueshme të produktit të tij letrar, s’mund të kalonte pa më lënë efektet e veta. Kështu sa më tepër që tentoja t’i afrohesha perimetrit imagjinar të krijimtarisë së tij, aq më shumë më largohej ai dhe gati më përmbyste idenë që kisha formuar për të deri në atë moment. Fishta ishte gati një oqean i pafund krijimtarie dhe mua më duket gati e pamundshme njerëzisht, edhe me teknikat e sotme, që njeriu të shkruajë aq shumë e me atë cilësi. Ndoshta kjo është ajo çka i dallon gjenitë e vërtetë nga figurat kalimtare. Më ndërmenden fjalët që një poet tjetër shqiptar Poradeci, thoshte duke cituar Gëten: “Çfarë është gjeniu? Puna!” Pra edhe Fishta si krijues e si njeri ishte një “perpetum mobile”, një punëtor i gjuhës e letrave shqipe. Zaten nuk i është dhënë më kot edhe titulli si Poet Kombëtar, e në këtë shkallë, nuk është e lehtë të ngjitesh. Jo më kot Fishta ka qenë i pari shqiptar që është konsideruar si kandidat për çmimin “Nobel” në letërsi. Dhe të kujtojmë që atëbotë, letërsia shqipe ishte praktikisht e papërkthyer në ndonjë gjuhë tjetër të madhe, siç janë përkthyer sot me dhjetëra shkrimtarë e poetë. Natyrshëm, kur flitet për meritat letrare nuk është e pavend të kujtohet edhe nderimet që i janë bërë së gjalli krijuesit, dhe prandaj ka vend të kujtojmë që Fishta ka qenë gjithashtu i dekoruar nga katër qeveri të ndryshme e akademi prestigjioze, siç ka qenë ajo e Italisë së mes dy luftërave.
Por medaljen më të madhe, Fishtës ia kanë dhënë vetë shqiptarët, të cilët siç dëshmohet, kanë nxënë përmendësh pjesë të tëra të krijimtarisë së tij letrare e sidomos të lahutës.
Kur kujtojmë Fishtën si poet s’mund të dalim në përfundimin se ai ka qenë një politikan i mprehtë e një aktivist i palodhur i çështjes kombëtare. Le të shënojmë së pari se ai ka qenë kryetar i Kongresit të Manastirit, më 1908, ku u vendos alfabeti i njësuar i gjuhës shqipe, praktikisht ky që kemi sot. Më pas atë e shohim si një figurë aktive përgjatë gjithë historisë nga shpallja e pavarësisë e deri sa mbylli sytë pas një jete e cila i ishte dedikuar me mish e shpirt mëkëmbjes së kombit shqiptar.
Fishta ishte prift katolik, i urdhrit françeskan dhe ndoshta për të do të kishte qenë më e lehtë të kryente shërbesat fetare e të shtynte një jetë të qetë brenda mureve të kishës, por ai me vetëdije zgjodhi që të ishte deri në fund një shërbestar i Zotit dhe i kombit të vet. Ky fakt s’mund veçse të na nxisë të kuptojmë se çfarë zjarri vlonte brenda shpirtit të tij saqë të dilte përmbi rehatinë që i garantonte rroba fetare e të vihej në shërbim të një kauze më të madhe sesa ajo e një kleriku “politikisht korrekt”. Prandaj Fishta shquhet në dimensionet e tij sa letrare aq edhe humane, si një model i papërsëritshëm e me gjasë edhe i pakapërcyeshëm.

Vepra te ngjashme

Kush jam une? Autori: Anaili · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Mbi veten time Jeta eshte nje liber I gjate dhe misterioz,me shume kapituj.Cdo kapitull perfaqeson nje nga fazat e njeriut,te cilit I eshte dhuruar ky margaritar shumefaqesh…Jam duke shfletuar,faqe,kapituj e pas nje leximi te gjate 15-vjecar,arrij te kapitulli “adol...	Dashuria Autori: EdonaZ · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Dashuria Dashuria!..... Sa fjale e degjuar, aq shpesh e permendur..Por a eshte ndalur ndokush ta deshifroje?!..Jo....Disa thone qe eshte nje ndjenje,disa te tjere nje instikt..Mirpo jo eshte me shume aq...Si gjaku qe eshte faktor i pakontestueshem per organizmin...
Ti o njeri i mire qe lufton per dashurin... Autori: Danjela · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Vleresimi i vetes Si mund te shkaterohet njeriu kaq ngadale . . Qetesisht ashtu si format e henes cdo muaj cdo kohe nuk mbeten njelloj ? A thua te mos i ket mbetur gje tjeter per te ber ? A thua te jet kaq i heshtur dhe te pajtohet me fatin e henes .. gjithmone te njejtat ...	Ese historike Autori: Elsika Murrizi · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Shqiptaret e Kosoves , Camerise dhe viseve te tjera . Ese : Shqiptaret e Kosoves , Camerise dhe viseve te tjera . Ne vitet 1913-1916 gjendja e shqiptareve te Kosoves si pjese e Serbise ishte e veshtire . Atyre nuk u lejohej te shkolloheshin ne gjuhen shqipe dhe te botonin libra apo gazeta ne kete gjuhe . Ma...
Nena Autori: Indrit Nika · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Dicka per nenen Fjalet jane te pakta per te shkruar per qenien me te bukur te kesaj bote siç jane Nenat,ato te cilat na dhane jete nga jeta e tyre,ato te cilat jane si lule pranvere qe me aromen e tyre te bejne te ndihesh si ne parajse,qe nje perqafim i tyre na largojne...	Stina me e bukur e vitit Autori: Elona Rexhepii · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Pranvera Pranvera eshte njera nder stinet e mia me te pelqyera.Pranvera na sjell lumturi e bukuri natyrore siq jane: gjelbrimi i fushave,çelja e luleve dhe fillimi i lulzimit te pemeve.Pra pranvera largon motin e ftohte duke e sjellur nje mot shume te mire me die...
tingulli i ziles se shkolles Autori: hax.xh_ · Lloji: Ese pershkruese · Tema: tingulli i ziles se shkolles ora po shenonte edhe pak 09 : 35 , po degjoj hapat e zyshes qe zbret per ti rene ziles, po e degjoj... dhe ja tani ora shenoi 09:35 tingulli i ziles po degjohet deri ne katin e tret ne klasen time , nxenesit vrapojne per te dale jashte , zhurma eshte e pa...	pasioni im per biologjine Autori: fatjon bytyqi · Lloji: Ese pershkruese · Tema: biologjia pasioni im per biologjine prej qe isha femije , kam shetitur shume neper natyre.. gjate ecjes nuk njihja asnje gjallese qe shihja.. Me interesonte te dija shume per natyren .gjate shkuarjes se pare neper fshatra , me pelqente bukurine qe e kishte na...
E ardhmja e Shqiperise eshte ne BE Autori: Rina Cakrani · Lloji: Ese pershkruese · Tema: shqiperia,BE,integrimi Bashkimi Europian është një organizatë që është krijuar për bashkimin e vendeve të lira me qëllim që t’u jepeshin fund luftërave,të cilat kishin përçarë kontinentin e vjetër për shekuj me rradhë,dhe të garantonte një jetë të qetë...	perendimi ne bregdet Autori: Sabire Xhihani · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Perendimi ne bregdet Deti per mua eshte mrekullia vete.Vetem kur e shikoj gjithcka rreth meje e harroj dhe syte e mi treten bashke me te ne kaltersine e pa fund e pa ane,nje kaltersi qe te fal paqen e pertejshme ,qetesine e ameshuar. Deti asnjehere nuk me merzit,nuk me friks...
2 njerez te ndryshem Autori: Florind Gjyriqi · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Per njerezit te cilet jane ndryshe. Pasi shetita te gjithe boten vendi I fundit ishte Antraktida nje continent I madh dhe I bardhe.Ne Antraktide takova dy te panjohure te cilet kishin ardhur per te eksploruare vendin.Ata ishin veshur pothuajse njelloj me njeri tjetrin,ne koke kishin nganje ...	kush jam une ? Autori: silvana patarria · Lloji: Ese pershkruese · Tema: jeta Kush jam une? mos valle eshte nje pyetje retorike te ciles nuk mund ti kthejme pergjigje?Eshte ajo pyetje te ciles mundohem cdo dite t'i kthej pergjigjen e merituar por jo,ndodh krejt e kunderta.Cdo dite ne vijim perjetoj gjera te reja,disa te bukura e di...
Tirana Autori: Iocelli27 · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Tirana Klima e Tiranes eshte shume e pershtatshme per zhvillimin e ekonomive te ndryshme.Relievi i Tiranes eshte reliev fushor i perbere nga male dhe kodra.Tirana ka shume liqene si :liqeni artificial ,liqeni i farkes etj.Tirana ka lumin Lana i cili eshte i ndot...	Shpresa Autori: Anonim · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Ese per" Shpresen" Shpresa na mban gjalle. Ajo eshte gershetimi i te mirave ne kete jete. Po nuk pate shprese je asgje je nje njeri bosh qe iken vetem ku te te cojne kembet dukesh i pa orientua pa busull .Jeta ka te mira dhe te keqija, ajo eshte e mbushur plpt rreziqe me ...

Komentet e fundit!

---

---

---

---

---

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave: 1 + 2 =