Data e postimit: 2015-01-14 06:48:29 Lexime: 19642

Kur u ndesha për herë të parë me emrin e Gjergj Fishtës ideja e parë që më erdhi në mendje ishte ajo e një heroi legjendash pasi ky emër më bënte shoqëri me Gjergjat e tjerë, të heroit kombëtar, apo atij që vrau bajlozin e zi. Duke lexuar me kalimin e kohës pjesë nga krijimtaria e poetit Fishta, më shumë i detyruar nga rrethanat, sesa si përzgjedhje timen estetike, fillova të kuptoj se ky emër kishte vërtet diçka legjendare, heroike e madhështore njëherësh. Kurse kontakti me veprën e tij monumentale “Lahuta e Malcis” është pak të thuash se ishte shokues për mua. Më duhej shumë punë të kuptoja sa kontekstin historik, aq edhe vetë tekstin e koduar e mesazhet epike që kërkonin spjegime shtesë. Gjene mirë që kisha kë pyesja që të ftillohesha se për çfarë bëhej fjalë, por gjithsesi kjo përpjekje i dha frytet e veta sepse vetë modeli i kësaj vepre të madhe sa letrare aq edhe historike, më shtrëngoi të njihja më shumë Fishtën si krijues e si njeri. Ky ndryshim ishte vërtet fatlum pasi te Fishta fillova të zbuloj njëherësh një model poeti, shkrimtari, gazetari, politikani e poaq patrioti të pashoq, pothuaj unik në llojin e vet, i papërsëritshëm sa mund të tregohemi dorëlëshuar e ta përcaktojmë si gjeni. Vërtet, gjenia e Fishtës ishte e gjithanshme. Nuk ka praktikisht fushë të artit ku ai të mos ketë lëvruar diçka... poema, lirika, drama e tekste në prozë që çmohen si modele të arrira të artit të letrave shqipe. Nuk e di se si mund të ishte më kërkues njeriu kur apelon vetë Hyjninë, madje të duket sikur e akuzon për mosvëmendje ndaj halleve të këtij vendi, “kur gjuan lisat kot me rrufe!” në vend se ato t’ua drejtojë atyre që poeti i stigmatizon si tradhtarë. Duhet vërtet një staturë gjeniu që të barabitesh me forca apo njësi që janë më shumë se ato njerëzoret. E Fishta ishte praktikisht një titan, prandaj nuk i druhej asnjë përballjeje.
Leximet e ndryshme rreth krijimtarisë së Fishtës dhe sidomos njohja me një pjesë të konsiderueshme të produktit të tij letrar, s’mund të kalonte pa më lënë efektet e veta. Kështu sa më tepër që tentoja t’i afrohesha perimetrit imagjinar të krijimtarisë së tij, aq më shumë më largohej ai dhe gati më përmbyste idenë që kisha formuar për të deri në atë moment. Fishta ishte gati një oqean i pafund krijimtarie dhe mua më duket gati e pamundshme njerëzisht, edhe me teknikat e sotme, që njeriu të shkruajë aq shumë e me atë cilësi. Ndoshta kjo është ajo çka i dallon gjenitë e vërtetë nga figurat kalimtare. Më ndërmenden fjalët që një poet tjetër shqiptar Poradeci, thoshte duke cituar Gëten: “Çfarë është gjeniu? Puna!” Pra edhe Fishta si krijues e si njeri ishte një “perpetum mobile”, një punëtor i gjuhës e letrave shqipe. Zaten nuk i është dhënë më kot edhe titulli si Poet Kombëtar, e në këtë shkallë, nuk është e lehtë të ngjitesh. Jo më kot Fishta ka qenë i pari shqiptar që është konsideruar si kandidat për çmimin “Nobel” në letërsi. Dhe të kujtojmë që atëbotë, letërsia shqipe ishte praktikisht e papërkthyer në ndonjë gjuhë tjetër të madhe, siç janë përkthyer sot me dhjetëra shkrimtarë e poetë. Natyrshëm, kur flitet për meritat letrare nuk është e pavend të kujtohet edhe nderimet që i janë bërë së gjalli krijuesit, dhe prandaj ka vend të kujtojmë që Fishta ka qenë gjithashtu i dekoruar nga katër qeveri të ndryshme e akademi prestigjioze, siç ka qenë ajo e Italisë së mes dy luftërave.
Por medaljen më të madhe, Fishtës ia kanë dhënë vetë shqiptarët, të cilët siç dëshmohet, kanë nxënë përmendësh pjesë të tëra të krijimtarisë së tij letrare e sidomos të lahutës.
Kur kujtojmë Fishtën si poet s’mund të dalim në përfundimin se ai ka qenë një politikan i mprehtë e një aktivist i palodhur i çështjes kombëtare. Le të shënojmë së pari se ai ka qenë kryetar i Kongresit të Manastirit, më 1908, ku u vendos alfabeti i njësuar i gjuhës shqipe, praktikisht ky që kemi sot. Më pas atë e shohim si një figurë aktive përgjatë gjithë historisë nga shpallja e pavarësisë e deri sa mbylli sytë pas një jete e cila i ishte dedikuar me mish e shpirt mëkëmbjes së kombit shqiptar.
Fishta ishte prift katolik, i urdhrit françeskan dhe ndoshta për të do të kishte qenë më e lehtë të kryente shërbesat fetare e të shtynte një jetë të qetë brenda mureve të kishës, por ai me vetëdije zgjodhi që të ishte deri në fund një shërbestar i Zotit dhe i kombit të vet. Ky fakt s’mund veçse të na nxisë të kuptojmë se çfarë zjarri vlonte brenda shpirtit të tij saqë të dilte përmbi rehatinë që i garantonte rroba fetare e të vihej në shërbim të një kauze më të madhe sesa ajo e një kleriku “politikisht korrekt”. Prandaj Fishta shquhet në dimensionet e tij sa letrare aq edhe humane, si një model i papërsëritshëm e me gjasë edhe i pakapërcyeshëm.

Vepra te ngjashme

Një udhëtim i këndshëm në Spille Autori: Steisi Ziu · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Pushimet Unë kam përjetuar shumë udhëtime,por njëri që më ka lënë mbresa të paharrueshme është udhëtimi në plazhin e bukur të Spillesë.Sapo shkova aty,menjëherë më bëri përshtypje deti i kaltër dhe i qetë,ku prisja me padurim të lahesha në...	Jeta e kesaj bote sipas islamit Autori: Flora Xhaferi · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Jeta e kesaj bote sipas islamit Jeta e kësaj botë s'është vetëm një kënaqësi mashtruese Falenderimi i takon Allahun që e bëri jetën e kësaj bote kalimtëre dhe jetën e botës tjetër të qëndrueshme dhe të përhershme. Paqja dhe bekimi qofshin mbi Profetin tonë, Muh...
100 Vjetorii i Shqiperise !! Autori: Erdona · Lloji: Ese pershkruese · Tema: 100 Vjetorii i Shqiperise Emocioni te pushton teksa fillon te flasesh sepse eshte shume e veshtire te flasesh per gjithe keto vite , te tregosh per 100 vjet pavarsi , 100 vjet krenari, 100 vjet trimeri. Eshte po aq e veshtire te tregosh per te gjithe personat e shquar qe gjate gji...	agimi Autori: mirlind hasangjekaj · Lloji: Ese pershkruese · Tema: per agimin e bardh qe delne mengjes agimi i bardh delne mengjes me re te medha Me re te bukura dhe ngjyre te hirit pastaj del dielli dhe me rreze te forta
Gezuar 8 Marsin! Autori: Arta Lleshi · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Nena Nene,ti je ajo qe gjendesh me mua ne gjithe kete rrugtim te jetes sime,je ajo e cila nuk me braktis kurre.Nene,sot vendosa qe te marr nje flete te bardhe dhe ta shkruaj me ate bojen e zeze, me fal per disa fjale qe jane lagur,por lotet nuk po me ndalojne....	Prometeu, nje hero i vetmuar Autori: Xhesik Luarasi · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Prometeu i mberthyer Ishin thjesht lojtaret e nje bote plot gabime. Ishin te destinuar per te qene "injorante", per te mos e patur kurre flaken e dijes.A mos ishin gje kukullat e perendive? Po ashtu ishin.Fati i tyre qendronte ne doren e nje despoti te pameshirshem,egoja e te...
familja ime Autori: Dritan Idrizi · Lloji: Ese pershkruese · Tema: ese per familjen Familja ime perbehet nga 5 persona, une babi , mami, dhe 2 motrat .Ato jane personat me te shtrejnte pa te cilet nuk do t’ia dilja kurre mban. Babi ashtu sic cilesohet si shtylla e familjes eshte bere edhe per mua nje shtylle e forte tek e cila une mba...	Mesuesja ime Autori: Karamelja · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Mesuesja ime Mesuesja ime ne pamje te par te jep perfytyrimin e nje personi te ftohte dhe shume strikt.por ne te vertet nuk eshte aspak keshtu sepse nen shikimin kritikues fsheh keshillen per te drejten.arsyjen e gabimit si dhe rrugen e permiresimit.nese per femren th...
gjyshja ime Autori: fioralba bardhoshi · Lloji: Ese pershkruese · Tema: gjyshja ime Gjyshja ime eshte nje grua punetore dhe shume e dashur per mua .Kudo ndjej zerin e saj te embel si dhe perkedheljet e buta te dores saj qe me duken se me shoqerojne ngado.Prane gjyshes ndjej ngrohtesine,qetesine e embelesine qe e karkterizon nje nene qe k...	Mardhenia ime me shkollen Autori: SUEJD SEJRANI · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Mardhenia ime me shkollen MARRDHENIA IME ME SHKOLLEN Shkolla është padyshim institucioni më i rëndësishem për të gjithë.Në shkollë fillojne kujtimet e para te bukura me mesues e shoke.Shkolla eshte baza ku ti fillon jeten e po ashtu fillon udhe...
''8 marsi'' Autori: Erona Ala · Lloji: Ese pershkruese · Tema: dita e nenes Gjithqka filloi me ninullat qe na dergojn ne shpresat e endrrat per jeten qe vijon me pas.Nga nje dor aq delikate jemi perkundur sa e sa her qe te na zinte gjumi, sa melodin kemi degjuar nga zeri i nenes sa her e kemi zgjuar nga rehatia e nates qe ta degj...	Qeni Autori: Marisa · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Pershkrimi i kafshes sime Kafsha ime e parapëlqyer është qeni. Unë kam një qen vetë dhe ai është shumë I bukur. është ngjyrë portokalli të errët, ka sy kafë, një hundë të vogël, një gojë që I shkon vesh më vesh sa herë që më shëh mua, veshë të mprehtë...
Ese Informative Autori: Joana Prifti · Lloji: Ese pershkruese · Tema: komunikimi virtual Apolonia është qyteti antik në Shqipëri ndër më të mëdhenjtë në pellgun e Adriatikut dhe më i përmenduri ndër 30 qytetet e tjera, me të njëjtin emër, të kohës antike.Hulumtimet e para për Apoloninë i kemi nga studiues dhe shtegtarë t�...	Jeta ne fshat Autori: Drilon Beqaj · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Jeta ne fshat Jeta ne fshat eshte disa here me e mire se jeta ne qytet.Kete mund ta vertetojm me shume argumente.Ajri ne fshat eshte shume i paster,por edhe fshataret jane shume te shendetshem sepse ata ushqehen ne mengjes me qumesht te fresket dhe veze.Ajri eshte i pa...

Komentet e fundit!

---

---

---

---

---

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave: 1 + 2 =