Data e postimit: 2015-01-14 06:48:29 Lexime: 19112

Kur u ndesha për herë të parë me emrin e Gjergj Fishtës ideja e parë që më erdhi në mendje ishte ajo e një heroi legjendash pasi ky emër më bënte shoqëri me Gjergjat e tjerë, të heroit kombëtar, apo atij që vrau bajlozin e zi. Duke lexuar me kalimin e kohës pjesë nga krijimtaria e poetit Fishta, më shumë i detyruar nga rrethanat, sesa si përzgjedhje timen estetike, fillova të kuptoj se ky emër kishte vërtet diçka legjendare, heroike e madhështore njëherësh. Kurse kontakti me veprën e tij monumentale “Lahuta e Malcis” është pak të thuash se ishte shokues për mua. Më duhej shumë punë të kuptoja sa kontekstin historik, aq edhe vetë tekstin e koduar e mesazhet epike që kërkonin spjegime shtesë. Gjene mirë që kisha kë pyesja që të ftillohesha se për çfarë bëhej fjalë, por gjithsesi kjo përpjekje i dha frytet e veta sepse vetë modeli i kësaj vepre të madhe sa letrare aq edhe historike, më shtrëngoi të njihja më shumë Fishtën si krijues e si njeri. Ky ndryshim ishte vërtet fatlum pasi te Fishta fillova të zbuloj njëherësh një model poeti, shkrimtari, gazetari, politikani e poaq patrioti të pashoq, pothuaj unik në llojin e vet, i papërsëritshëm sa mund të tregohemi dorëlëshuar e ta përcaktojmë si gjeni. Vërtet, gjenia e Fishtës ishte e gjithanshme. Nuk ka praktikisht fushë të artit ku ai të mos ketë lëvruar diçka... poema, lirika, drama e tekste në prozë që çmohen si modele të arrira të artit të letrave shqipe. Nuk e di se si mund të ishte më kërkues njeriu kur apelon vetë Hyjninë, madje të duket sikur e akuzon për mosvëmendje ndaj halleve të këtij vendi, “kur gjuan lisat kot me rrufe!” në vend se ato t’ua drejtojë atyre që poeti i stigmatizon si tradhtarë. Duhet vërtet një staturë gjeniu që të barabitesh me forca apo njësi që janë më shumë se ato njerëzoret. E Fishta ishte praktikisht një titan, prandaj nuk i druhej asnjë përballjeje.
Leximet e ndryshme rreth krijimtarisë së Fishtës dhe sidomos njohja me një pjesë të konsiderueshme të produktit të tij letrar, s’mund të kalonte pa më lënë efektet e veta. Kështu sa më tepër që tentoja t’i afrohesha perimetrit imagjinar të krijimtarisë së tij, aq më shumë më largohej ai dhe gati më përmbyste idenë që kisha formuar për të deri në atë moment. Fishta ishte gati një oqean i pafund krijimtarie dhe mua më duket gati e pamundshme njerëzisht, edhe me teknikat e sotme, që njeriu të shkruajë aq shumë e me atë cilësi. Ndoshta kjo është ajo çka i dallon gjenitë e vërtetë nga figurat kalimtare. Më ndërmenden fjalët që një poet tjetër shqiptar Poradeci, thoshte duke cituar Gëten: “Çfarë është gjeniu? Puna!” Pra edhe Fishta si krijues e si njeri ishte një “perpetum mobile”, një punëtor i gjuhës e letrave shqipe. Zaten nuk i është dhënë më kot edhe titulli si Poet Kombëtar, e në këtë shkallë, nuk është e lehtë të ngjitesh. Jo më kot Fishta ka qenë i pari shqiptar që është konsideruar si kandidat për çmimin “Nobel” në letërsi. Dhe të kujtojmë që atëbotë, letërsia shqipe ishte praktikisht e papërkthyer në ndonjë gjuhë tjetër të madhe, siç janë përkthyer sot me dhjetëra shkrimtarë e poetë. Natyrshëm, kur flitet për meritat letrare nuk është e pavend të kujtohet edhe nderimet që i janë bërë së gjalli krijuesit, dhe prandaj ka vend të kujtojmë që Fishta ka qenë gjithashtu i dekoruar nga katër qeveri të ndryshme e akademi prestigjioze, siç ka qenë ajo e Italisë së mes dy luftërave.
Por medaljen më të madhe, Fishtës ia kanë dhënë vetë shqiptarët, të cilët siç dëshmohet, kanë nxënë përmendësh pjesë të tëra të krijimtarisë së tij letrare e sidomos të lahutës.
Kur kujtojmë Fishtën si poet s’mund të dalim në përfundimin se ai ka qenë një politikan i mprehtë e një aktivist i palodhur i çështjes kombëtare. Le të shënojmë së pari se ai ka qenë kryetar i Kongresit të Manastirit, më 1908, ku u vendos alfabeti i njësuar i gjuhës shqipe, praktikisht ky që kemi sot. Më pas atë e shohim si një figurë aktive përgjatë gjithë historisë nga shpallja e pavarësisë e deri sa mbylli sytë pas një jete e cila i ishte dedikuar me mish e shpirt mëkëmbjes së kombit shqiptar.
Fishta ishte prift katolik, i urdhrit françeskan dhe ndoshta për të do të kishte qenë më e lehtë të kryente shërbesat fetare e të shtynte një jetë të qetë brenda mureve të kishës, por ai me vetëdije zgjodhi që të ishte deri në fund një shërbestar i Zotit dhe i kombit të vet. Ky fakt s’mund veçse të na nxisë të kuptojmë se çfarë zjarri vlonte brenda shpirtit të tij saqë të dilte përmbi rehatinë që i garantonte rroba fetare e të vihej në shërbim të një kauze më të madhe sesa ajo e një kleriku “politikisht korrekt”. Prandaj Fishta shquhet në dimensionet e tij sa letrare aq edhe humane, si një model i papërsëritshëm e me gjasë edhe i pakapërcyeshëm.

Vepra te ngjashme

Nenes sime Autori: Esida Tufa · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Nena ime Nënë, të detyrohem për gjithçka... Ti je e vetmja që ke duruar të qarën time në mes të natës dhe ke sakrifikuar orët e gjumit për tu kujdesur për mua. Ti me atë dashurinë tënde të ëmbël,më ke veshur, më ke zhveshur, më ke larë dhe ...	Dimri Autori: Korab Bajqinca · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Në këtë ese përshkruhet gëzimi im që kam për stinën e dimrit. U zgjova në mëngjes dola te dritarja pashë të gjitha fushat të gjitha malet,kodrat,tokën të mbuluar me një shtresë dëbore të madhe, ajo kishte mbuluar edhe pemët.Pyete veten sa bukur u dukeshin?Aq bukur të bardha sikur të ishin nga akulli,un...
Familja dhe une Autori: Marina Reverte · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Familja dhe une Familja,gjeja me e shtrenjte dhe me e bukur qe mund te kete dikush. Sa here permendet emri famijle,mendoj nje parajse ku ekziston vetem miresia,dashuria,lumturia dhe gezimi.Ai qe e ka nje familje ka gjithcka qe mund te kete dikush.Dicka qe eshte e pakrah...	Gjashte shoke ne aventure Autori: Tedi · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Aventure Gjashte shoke ambicioze, te emocionuar qendrojne ne rreze te malit te Gramozit dhe ishin gati per nje aventure te madhe, gati per te kaluar male, fusha, kodra e lumenj. Une, Kozi, Klausi, vellai i tij Enio, Fabiola, Petri dhe drejtuesi j...
Deshira Autori: Kevin Dodaj · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Deshira Te gjithe kemi deshira, nga me te ndryshmet. Qe kur fillojme te kuptojme nga kjo bote na lindin edhe deshirat, te cilat si femije kerkojme te na i realizojne. Kur isha ne kopesht dhe shikoja ndonje femije me nje loder qe se kisha, me lindte deshira qe ta ...	Kush jam une? Autori: Anaili · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Mbi veten time Jeta eshte nje liber I gjate dhe misterioz,me shume kapituj.Cdo kapitull perfaqeson nje nga fazat e njeriut,te cilit I eshte dhuruar ky margaritar shumefaqesh…Jam duke shfletuar,faqe,kapituj e pas nje leximi te gjate 15-vjecar,arrij te kapitulli “adol...
dimri magjepses Autori: smile you are beatiful · Lloji: Ese pershkruese · Tema: dimri Dimri eshte stina me e ftohte prej 4 stineve.Eshte e vetmja stine e cila bashkon familjen,ne nje dhome te ngrohte duke ndenjur prane zjarrit.Eshte e vetmja stine e cila ka me shume atmosfere festive.Ne kete stine rruget boshatisen e vendin e mbulon nje qe...	Motra Autori: Anonim · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Motra Dhe un si gjith te tjeret kam moter.Por une kam moter me nje lidhje te vecante lidhje zemre.Ajo eshte shoqja ime prej 2vitesh por une e quaj moter,sepse ajo me ka qendruar pran ne cdo moment ne cdo,ka qen afer meje e me ka fshi lotet me ka bere te qesh dh...
Ese Autori: Lola Tahiri · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Pranvera Ne pranvere lilezojne lulet.Dielli vizellon.Lulet jane te bukura.Pemet lulezojne.Pranvera fillon me 21 mars dhe mbaron me 22 Qershor.Pemet zbukurohen bukur.Ne pranvere femijet luajne.Ne pranvere moti nuk eshte edhe shume i nxehte eshte edhe pak i ftohte.A...	VELLAI DHE MOTRA Autori: ALEHANDRA · Lloji: Ese pershkruese · Tema: VELLAI DHE MOTRA TE VDESESH ESHTE NORMALE POR TE VDESESH PER VELLAIN ESHTE FANTASTIKE . VELLAI ESHTE ENGJELLI QE TE MBRONE POR ESHTE EDHE AI QE ME SHUME XHELOZONE.AI PER MOTREN E JEP JETEN SIC E JEP MOTRA PER TE ♥. TORNADOT JANE TE FUQISHME POR KUR NUK MUND TE MPOSHT...
Seksi Autori: Pllum Pipeio · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Rreth seksit Seksi eshte nje veper e njohur ne dashuri e cila ben fjale per marredhenien e nje cifti ose me shume per te kenaqur veten e tyre ose per te krijuar kolopuca te vegjel . Seksi perfaqeson dashurine e nje cifti qe qien per nje qellim ose thjesht per qef . Ka...	KORCA Autori: Ida · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Fshati Dardhe Dardha eshte nje vend shume i bukur e cila ndodhet ne korce .Ajo ka nje bukuri shume te rradhe sepse ndodhet mes pyjeve ,madje edhe se ka ajrin te paster.Lulet ,gjelberimi ,ndertesat e larta e te bukura ,rruget e shtruar me kalldrem e gjallerojne edhe me ...
Gezimi i vitit te ri Autori: Bulëzza · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Viti i ri Viti i Ri eshte nje feste e kendshme dhe plot hare. Kjo feste gezon te gjithë fëmijët anembanë botës te cilët presin se babagjyshi do t’iu sjelle dhurata.Familjet behen se bashku e festojne kete feste me gezim e lumturi. Deshira ime do te ishte q...	Shpata e Skenderbeut Autori: Ledia Stafa · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Pershkrimi i shpates se Skenderbeut Te Gjithe e njohim Skenderbeun dhe ndikimit e tij ne Shqiperi. Por lufterat qe ai zhvillonte gjithmone mbante me vete shpaten e tij, te cilen e quante si pjese e gjymtyreve te tij. Skenderbeu nuk jeton me, por ai eshte i meshiruar pikerisht te shpata qe...

Komentet e fundit!

---

---

---

---

---

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave: 1 + 2 =

Dergo