Data e postimit: 2015-01-14 06:48:29 Lexime: 19512

Kur u ndesha për herë të parë me emrin e Gjergj Fishtës ideja e parë që më erdhi në mendje ishte ajo e një heroi legjendash pasi ky emër më bënte shoqëri me Gjergjat e tjerë, të heroit kombëtar, apo atij që vrau bajlozin e zi. Duke lexuar me kalimin e kohës pjesë nga krijimtaria e poetit Fishta, më shumë i detyruar nga rrethanat, sesa si përzgjedhje timen estetike, fillova të kuptoj se ky emër kishte vërtet diçka legjendare, heroike e madhështore njëherësh. Kurse kontakti me veprën e tij monumentale “Lahuta e Malcis” është pak të thuash se ishte shokues për mua. Më duhej shumë punë të kuptoja sa kontekstin historik, aq edhe vetë tekstin e koduar e mesazhet epike që kërkonin spjegime shtesë. Gjene mirë që kisha kë pyesja që të ftillohesha se për çfarë bëhej fjalë, por gjithsesi kjo përpjekje i dha frytet e veta sepse vetë modeli i kësaj vepre të madhe sa letrare aq edhe historike, më shtrëngoi të njihja më shumë Fishtën si krijues e si njeri. Ky ndryshim ishte vërtet fatlum pasi te Fishta fillova të zbuloj njëherësh një model poeti, shkrimtari, gazetari, politikani e poaq patrioti të pashoq, pothuaj unik në llojin e vet, i papërsëritshëm sa mund të tregohemi dorëlëshuar e ta përcaktojmë si gjeni. Vërtet, gjenia e Fishtës ishte e gjithanshme. Nuk ka praktikisht fushë të artit ku ai të mos ketë lëvruar diçka... poema, lirika, drama e tekste në prozë që çmohen si modele të arrira të artit të letrave shqipe. Nuk e di se si mund të ishte më kërkues njeriu kur apelon vetë Hyjninë, madje të duket sikur e akuzon për mosvëmendje ndaj halleve të këtij vendi, “kur gjuan lisat kot me rrufe!” në vend se ato t’ua drejtojë atyre që poeti i stigmatizon si tradhtarë. Duhet vërtet një staturë gjeniu që të barabitesh me forca apo njësi që janë më shumë se ato njerëzoret. E Fishta ishte praktikisht një titan, prandaj nuk i druhej asnjë përballjeje.
Leximet e ndryshme rreth krijimtarisë së Fishtës dhe sidomos njohja me një pjesë të konsiderueshme të produktit të tij letrar, s’mund të kalonte pa më lënë efektet e veta. Kështu sa më tepër që tentoja t’i afrohesha perimetrit imagjinar të krijimtarisë së tij, aq më shumë më largohej ai dhe gati më përmbyste idenë që kisha formuar për të deri në atë moment. Fishta ishte gati një oqean i pafund krijimtarie dhe mua më duket gati e pamundshme njerëzisht, edhe me teknikat e sotme, që njeriu të shkruajë aq shumë e me atë cilësi. Ndoshta kjo është ajo çka i dallon gjenitë e vërtetë nga figurat kalimtare. Më ndërmenden fjalët që një poet tjetër shqiptar Poradeci, thoshte duke cituar Gëten: “Çfarë është gjeniu? Puna!” Pra edhe Fishta si krijues e si njeri ishte një “perpetum mobile”, një punëtor i gjuhës e letrave shqipe. Zaten nuk i është dhënë më kot edhe titulli si Poet Kombëtar, e në këtë shkallë, nuk është e lehtë të ngjitesh. Jo më kot Fishta ka qenë i pari shqiptar që është konsideruar si kandidat për çmimin “Nobel” në letërsi. Dhe të kujtojmë që atëbotë, letërsia shqipe ishte praktikisht e papërkthyer në ndonjë gjuhë tjetër të madhe, siç janë përkthyer sot me dhjetëra shkrimtarë e poetë. Natyrshëm, kur flitet për meritat letrare nuk është e pavend të kujtohet edhe nderimet që i janë bërë së gjalli krijuesit, dhe prandaj ka vend të kujtojmë që Fishta ka qenë gjithashtu i dekoruar nga katër qeveri të ndryshme e akademi prestigjioze, siç ka qenë ajo e Italisë së mes dy luftërave.
Por medaljen më të madhe, Fishtës ia kanë dhënë vetë shqiptarët, të cilët siç dëshmohet, kanë nxënë përmendësh pjesë të tëra të krijimtarisë së tij letrare e sidomos të lahutës.
Kur kujtojmë Fishtën si poet s’mund të dalim në përfundimin se ai ka qenë një politikan i mprehtë e një aktivist i palodhur i çështjes kombëtare. Le të shënojmë së pari se ai ka qenë kryetar i Kongresit të Manastirit, më 1908, ku u vendos alfabeti i njësuar i gjuhës shqipe, praktikisht ky që kemi sot. Më pas atë e shohim si një figurë aktive përgjatë gjithë historisë nga shpallja e pavarësisë e deri sa mbylli sytë pas një jete e cila i ishte dedikuar me mish e shpirt mëkëmbjes së kombit shqiptar.
Fishta ishte prift katolik, i urdhrit françeskan dhe ndoshta për të do të kishte qenë më e lehtë të kryente shërbesat fetare e të shtynte një jetë të qetë brenda mureve të kishës, por ai me vetëdije zgjodhi që të ishte deri në fund një shërbestar i Zotit dhe i kombit të vet. Ky fakt s’mund veçse të na nxisë të kuptojmë se çfarë zjarri vlonte brenda shpirtit të tij saqë të dilte përmbi rehatinë që i garantonte rroba fetare e të vihej në shërbim të një kauze më të madhe sesa ajo e një kleriku “politikisht korrekt”. Prandaj Fishta shquhet në dimensionet e tij sa letrare aq edhe humane, si një model i papërsëritshëm e me gjasë edhe i pakapërcyeshëm.

Vepra te ngjashme

Gjakmarrja, një plagë e shoqërisë so... Autori: Arlind H. · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Gjakmarrja në vendin tonë. Ne shume emisione televizive kam degjuar te flitet per nje teme sa prekese po aq dhe te dhimbshme.Eshte dukuria e gjakmarrjes.Dhe shume here e kam pyetur veten se cfare eshte gjakmarrja dhe cilat jane pasojat e saj.Edhe pse pergjigja me duket pak e nderli...	deshira ime Autori: donita osmanollaj · Lloji: Ese pershkruese · Tema: deshira per tu bere shkrimtare Dëshira për ‘u bërë shkrimtare Dëshira ime më e madhe në botë është të bëhem shkrimtare e shquar shqiptare.I kam shumë lakmi shkrimtarët e mëdhenj të letërsis sonë.Të cilët janë me qindra e mijëra.Do t’i përmedja disa, por nuk ...
Politika sot,interig dhe realitet! Autori: Marinela Nikolli · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Politike Eshte shume e veshtire te marresh guximin e te shkruash per nje tem kaq te rendesishme,por nganjeher gjendesh perball disa situatave qe te bejn te mendosh gjer e gjat,te bejn qe ta perfyterosh vendin tend gjat nje ndryshimi pozitiv dhe qe te duket se gjit...	Shkolla juaj shënon 50-vjetorin dhe do ... Autori: Erisa Janku · Lloji: Ese pershkruese · Tema: . 50 ngjyra në vetëm një tablo. Ju ka kumbuar në vesh se një aktivitet magjepsës është gati të shpërthejë?! Nëse ndonjërit jo,atëherë shpejtoni të lajmëroni këdo që njihni. Ky aktivitet me nxënës e mësues,do të sjellë në sytë tu...
pushimet e mia verore Autori: Emi · Lloji: Ese pershkruese · Tema: pushimet e mia verore Si qdo her tjeter edhe ket vit pushimet i kalova per mrekulli. Vizitova shum familjar,takova miq te rinj,lexove lektyra te reja dhe bera shum aktivitete te tjera. Vera esht e gjat dhe padyshim se ndonjeher kam ndjer mungese e shokeve dhe arsimtareve p...	Kur shpalos kujtimet Autori: Arbenita Gecaj · Lloji: Ese pershkruese · Tema: kujtimet Kur fillova isha perplot emocion , emocionet me te mira qe mund te kishte njeriu e doja gjithqka e doja cdo cast ne ate vend , me ata njerez me ate pamje ndjeja se zemra ime cdo dite po hapej . Une gjate gjithe kohes ndryshoja gjithe ate qka perjetova ish...
Ne zemren time jeton fjala liri Autori: I.H. · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Liria Ne zemren time jeton fjala liri -Cka eshte liria? Liria eshte nje koncept i veshtire per tu artikuluar,por qe cdo kush e di se cka do te thote. Ajo perjetohet ne cepat me te thella te trurit,zemres dhe shpirtit tone dhe manifestohet me b...	Ese Autori: Anisa.H · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Shkolla Nje nga institucionet me te rendesishme ne jete eshte shkolla.Shkolla eshte vater dije,shoqerie dhe nje jete.Sepse ne ne shkolle mesojme,mesojme se si te korrim suksese ne jete.Ne njihemi me shoqerine,krijojme nje rreth shoqeror qe jemi gjithnje se bashku...
Dashuria Autori: Juxhino · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Cfare eshte dashuria per ju? Dashuria eshte nje ndjenje e fuqishme dhe e jashtezakonshme per nje njeri, nje vend ose dicka tjeter. Ajo mendohet zakonisht si e pamundur te perkufizohet, prandaj, sa here perpiqemi ta perkufizojme, perfundojme duke i vene kufizime. Dashuria nuk e ka nje...	asma Autori: asma · Lloji: Ese pershkruese · Tema: ne burgun e ndergjegjies Shpirti ne kohen e diktatures me ngjante si nje flete e bardhe e zhgarravitur nga dhimbjet ,torturat dhe vuajtjet e jetes .I mbyllur ne hekurat e ndergjegjies ,qe brente cdo cast cepat e zemres nga pamundesia e te vepruarit .Rrethi ku jetoja dukej si nega...
Ku ndodh efekti serre? Autori: Niko Vincani · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Efekti serre Atmosfera e Tokes eshte unike,krahasuar me planetet e tjere te sistemit tone diellor.Per shkak te ekzistences se saj,ne planetin tone ka jete.Ne toke do te kishte diferenca te medha midis temperaturave te dites dhe te nates nese nuk do te ishte atmosfera,...	Shoqëria Autori: Elvana · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Shoqëria qe kalojm veshtirsit se bashku dhe ndajm momentet e bukura dhe te kqija së bashku Shoqërn e vertetë eshte shumë e veshtir të gjesh. Të kesh nje shoqeri te vertet do te thot te kesh qdo gjë ne jet. Shoqeria te perkrah ne qdo hap te jetes tende. Ne kete qe po shkruaj un dua te jem falenderuese per gjith keto vite me radh shoqerin t...
Ku po shkojme me kaq Ligesi Autori: Ardisa · Lloji: Ese pershkruese · Tema: ku po shkojme me kaq ligesi EHH si eshte jeta plot me te papritura .... rrethohemi nga e mira e keqja ligesia qe jane udhetare me ne ne cdo hap qe hedhim. Pra jeta eshte si film ku gjithesecili nga ne mundohet te luaje me bukur rolin kryesor..kemi shume raste qe ne nuk jemi te perg...	dashuria e vertete s ka nevoje pe... Autori: une · Lloji: Ese pershkruese · Tema: dashueia e vertete kjo histori eshte per te gjithe qe kane prane nje mik qe ben gjithcka per te dhe kurre ai se kupton se nga nje miqesi e vertete lind nje dashutri e thelle .Pra pikerishte keta persona na bejme te vuajme cdo dit...

Komentet e fundit!

---

---

---

---

---

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave: 1 + 2 =