Data e postimit: 2015-01-14 06:48:29 Lexime: 19404

Kur u ndesha për herë të parë me emrin e Gjergj Fishtës ideja e parë që më erdhi në mendje ishte ajo e një heroi legjendash pasi ky emër më bënte shoqëri me Gjergjat e tjerë, të heroit kombëtar, apo atij që vrau bajlozin e zi. Duke lexuar me kalimin e kohës pjesë nga krijimtaria e poetit Fishta, më shumë i detyruar nga rrethanat, sesa si përzgjedhje timen estetike, fillova të kuptoj se ky emër kishte vërtet diçka legjendare, heroike e madhështore njëherësh. Kurse kontakti me veprën e tij monumentale “Lahuta e Malcis” është pak të thuash se ishte shokues për mua. Më duhej shumë punë të kuptoja sa kontekstin historik, aq edhe vetë tekstin e koduar e mesazhet epike që kërkonin spjegime shtesë. Gjene mirë që kisha kë pyesja që të ftillohesha se për çfarë bëhej fjalë, por gjithsesi kjo përpjekje i dha frytet e veta sepse vetë modeli i kësaj vepre të madhe sa letrare aq edhe historike, më shtrëngoi të njihja më shumë Fishtën si krijues e si njeri. Ky ndryshim ishte vërtet fatlum pasi te Fishta fillova të zbuloj njëherësh një model poeti, shkrimtari, gazetari, politikani e poaq patrioti të pashoq, pothuaj unik në llojin e vet, i papërsëritshëm sa mund të tregohemi dorëlëshuar e ta përcaktojmë si gjeni. Vërtet, gjenia e Fishtës ishte e gjithanshme. Nuk ka praktikisht fushë të artit ku ai të mos ketë lëvruar diçka... poema, lirika, drama e tekste në prozë që çmohen si modele të arrira të artit të letrave shqipe. Nuk e di se si mund të ishte më kërkues njeriu kur apelon vetë Hyjninë, madje të duket sikur e akuzon për mosvëmendje ndaj halleve të këtij vendi, “kur gjuan lisat kot me rrufe!” në vend se ato t’ua drejtojë atyre që poeti i stigmatizon si tradhtarë. Duhet vërtet një staturë gjeniu që të barabitesh me forca apo njësi që janë më shumë se ato njerëzoret. E Fishta ishte praktikisht një titan, prandaj nuk i druhej asnjë përballjeje.
Leximet e ndryshme rreth krijimtarisë së Fishtës dhe sidomos njohja me një pjesë të konsiderueshme të produktit të tij letrar, s’mund të kalonte pa më lënë efektet e veta. Kështu sa më tepër që tentoja t’i afrohesha perimetrit imagjinar të krijimtarisë së tij, aq më shumë më largohej ai dhe gati më përmbyste idenë që kisha formuar për të deri në atë moment. Fishta ishte gati një oqean i pafund krijimtarie dhe mua më duket gati e pamundshme njerëzisht, edhe me teknikat e sotme, që njeriu të shkruajë aq shumë e me atë cilësi. Ndoshta kjo është ajo çka i dallon gjenitë e vërtetë nga figurat kalimtare. Më ndërmenden fjalët që një poet tjetër shqiptar Poradeci, thoshte duke cituar Gëten: “Çfarë është gjeniu? Puna!” Pra edhe Fishta si krijues e si njeri ishte një “perpetum mobile”, një punëtor i gjuhës e letrave shqipe. Zaten nuk i është dhënë më kot edhe titulli si Poet Kombëtar, e në këtë shkallë, nuk është e lehtë të ngjitesh. Jo më kot Fishta ka qenë i pari shqiptar që është konsideruar si kandidat për çmimin “Nobel” në letërsi. Dhe të kujtojmë që atëbotë, letërsia shqipe ishte praktikisht e papërkthyer në ndonjë gjuhë tjetër të madhe, siç janë përkthyer sot me dhjetëra shkrimtarë e poetë. Natyrshëm, kur flitet për meritat letrare nuk është e pavend të kujtohet edhe nderimet që i janë bërë së gjalli krijuesit, dhe prandaj ka vend të kujtojmë që Fishta ka qenë gjithashtu i dekoruar nga katër qeveri të ndryshme e akademi prestigjioze, siç ka qenë ajo e Italisë së mes dy luftërave.
Por medaljen më të madhe, Fishtës ia kanë dhënë vetë shqiptarët, të cilët siç dëshmohet, kanë nxënë përmendësh pjesë të tëra të krijimtarisë së tij letrare e sidomos të lahutës.
Kur kujtojmë Fishtën si poet s’mund të dalim në përfundimin se ai ka qenë një politikan i mprehtë e një aktivist i palodhur i çështjes kombëtare. Le të shënojmë së pari se ai ka qenë kryetar i Kongresit të Manastirit, më 1908, ku u vendos alfabeti i njësuar i gjuhës shqipe, praktikisht ky që kemi sot. Më pas atë e shohim si një figurë aktive përgjatë gjithë historisë nga shpallja e pavarësisë e deri sa mbylli sytë pas një jete e cila i ishte dedikuar me mish e shpirt mëkëmbjes së kombit shqiptar.
Fishta ishte prift katolik, i urdhrit françeskan dhe ndoshta për të do të kishte qenë më e lehtë të kryente shërbesat fetare e të shtynte një jetë të qetë brenda mureve të kishës, por ai me vetëdije zgjodhi që të ishte deri në fund një shërbestar i Zotit dhe i kombit të vet. Ky fakt s’mund veçse të na nxisë të kuptojmë se çfarë zjarri vlonte brenda shpirtit të tij saqë të dilte përmbi rehatinë që i garantonte rroba fetare e të vihej në shërbim të një kauze më të madhe sesa ajo e një kleriku “politikisht korrekt”. Prandaj Fishta shquhet në dimensionet e tij sa letrare aq edhe humane, si një model i papërsëritshëm e me gjasë edhe i pakapërcyeshëm.

Vepra te ngjashme

Football Autori: Futbollisti · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Futbolli nuk eshte vetem 1 loj. Futbolli per mua nuk eshte vetem nje loj,per mua eshte nje dicka qe sdo e harroj kurr.Futbolli eshte nje loj qe me ka ber te lumtur,per te qar,te merzitur,te guximshem,te qeshur.Futbolli eshte ajo qe un stervitem cdo dite.NE cdo ndeshje futbolli mundohem ...	asma Autori: asma · Lloji: Ese pershkruese · Tema: dashuria lindi per te qene e perjetshme Dashuria eshte nje ndjenje e bukur dhe e delire,e buruar ne shume zemra.Ajo lind si rrjedhoje e miresise dhe bukurise shpirterore .Dashuria eshte nje ndjenje qe nuk mund te pershkruhet dot me fjale dhe nuk mund ta kuptoje kushdo ,sepse ajo mund te kuptohe...
Dite dimri Autori: Dritana hida · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Dite dimri Erdhi stina Ku te gjithe e shijojne dhe sigurisht e pelqejne.Ajo Ku mbulon cdo rruge te qytetit me nje pelhure te mendafshte dhe m ngjyren karakteristike te saj.Tashme ndodhem ne dritaren e dhomes sime...po shikoj kete bardhesi mahnitese e cila po me mbus...	Xhaxhi Autori: Denisa Nisa · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Xhaxhi im Te Kesh nje xhaxhi do te thote te Kesh te gjithe pasurine e botes😍😍...Une jam shume e lumtur qe kam xhaxhin me te mire ne bote 💖💖💖...💖💖💖,,Xhaxhi im eshte ai njeri qe gjithmone I pelqen te jete I thjeshte..dhe eshte I kenaqur me gje...
Dite Dimri Autori: Esli · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Dimri Dimri...nje nga stinet me te ftohta persa i perket temperaturave dhe me i ngrohti per nga dashuria. Nje stine gjate te ciles gjithcka bardhesohet e i ftohti nuk ndjehet per shkak te ngrohtesise familjare. Tani ndodhem ne dritaren time e theshte e vodi...	Siluete mendimesh Autori: Fationa Molla · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Motivim Deti është i qetë sonte. Baticë. Hëna qëndron e drejtë mes hapësirave qe kane lene yjet. Në dritare, ndjej ëmbël është ajrin e natës! Filloni edhe ju te pushoni per disa caste ,largoni nga mendja mendimet negative, mos mendoni për mje...
Gjyshe me mungon Autori: Arisigena Gjongecaj · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Malli per gjyshen time ymë. Dje me 23 mars u fute në dhè dhe ti,gjyshe e dashur ike dhe më le . Re në një gjumë aq të thellë ,saqë as lutjet e mia për t'u zgjuar nuk funksionuan dhe hyre në dhè por s'më more me vete të të shoqëroja edhe pse t'u luta . Të pyet...	vjeshta nje pranver e dyte Autori: lundea veizaj · Lloji: Ese pershkruese · Tema: vjeshta nje pranver e dyte pas te nxehtit pervelues te gushtit pergatitja per shira te rrembyer per njerez qe nxitojne te shkojne ne pune ,ne shkolle dhe kudo ku jeta ua servir vjen Vjeshta si nje pranver e dyte zogjet fillojne te shtegetojne e te udhetojne drejt vendeve te ngrohta...
Ese per pranveren Autori: Dea Palloshi · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Pranvera - stine e bukur Ashtu sic cdo stine qe ka bukurine e saj, dhe rendesine e saj edhe pranvera ka nje bukuri stinore. Ne pranvere cdo gje ndryshon, edhe njerezit jane me te lumtur, po edhe natyra eshte me e gjalle. Dita dites natyra gjelberon edhe me teper, dhe celin lule t...	Engjelli im Autori: Anonim · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Ti ♥ Ti,ishe ti gjithckaja qe mbizoteronte tek une,ishe ti ai ylli qe ndriconte ne netet e zymta te dimrit,ishe ti qe me driten verbuese me mbroje nga kthetrat e jetes,ishe ti ndergjegjja ime qe me ndiqje kudo,ishe ti ajri im qe me mbante gjalle,ishe ti oksigj...
Një vend aq i afërt nga një fëmijër... Autori: Julijana Nika · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Fëmijëria Ditet po pasojne njera tjetren.Ashtu sic koha ndryshon dita-dites ashtu po ndryshoj dhe une.Po rritem. Po hyj dhe une tek bota djallezore e te rriturve.Po hyj ne ate boten qe dikur e dashuroja por sot...? Ehh ta dini se c'mendoj sot ! Do te doja te ekzist...	nje pershkrim per vendlindjen Autori: ajla ajla · Lloji: Ese pershkruese · Tema: vendlindja ime vendlindja ime eshte shqiperia.ajo eshte nje vend me shume kultura,fe,zakone,tradita,etj.Shqiperia laget nga deti Adriatik dhe deti Jon.ka SHUME MALE ,KODRA FUSHA.SHQIPERIA KA DHE SHUME QYTETE DHE FSHATERA DHE NJE KRYEQYTET.NUK JAM NE DAKORT ME DISA ITALI...
kush jam une ? Autori: silvana patarria · Lloji: Ese pershkruese · Tema: jeta Kush jam une? mos valle eshte nje pyetje retorike te ciles nuk mund ti kthejme pergjigje?Eshte ajo pyetje te ciles mundohem cdo dite t'i kthej pergjigjen e merituar por jo,ndodh krejt e kunderta.Cdo dite ne vijim perjetoj gjera te reja,disa te bukura e di...	JETA Autori: Esmeralda Sefolli · Lloji: Ese pershkruese · Tema: JETA A ekziston ndonje fjale qe te mund te pershkruaje termin"jete"?A ekziston ndonje veper e tere letrare qe te mund te shprehe cka eshte jeta?Mendoni valle qe njeriu e ka kapacitetin e duhur per te kuptuar teresine e saj?Nese mendoni se PO,gaboheni.Pasi te j...

Komentet e fundit!

---

---

---

---

---

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave: 1 + 2 =