Data e postimit: 2013-12-28 23:06:50
Lexime: 13654
Misticizmi ne zhanrin historik
Autori: Kris Hasa
Lloji: Ese argumentuese
Tema: Mungesa e misticizmit tek zhanri historik ne letersi
Shkolla: Petro Nini Luarasi
Klasa: 12D
Qyteti: Tirane
E-mail: Email eshte i fshehur!


Misteri, ai element qe i jep jete letersise ne parim, eshte gjithashtu pothuajse inekzistent ne disa rryma te ketij arti. Shkrimet e tipit romance, fantazi, triller e horror e kane mistiken baze te tyren. Sidoqofte nje rryme e ka kete tipar krejtesisht te zbehur, e shpesh here te padukshem. Kjo rryme do te perfshinte llojet e zhanrit historik.

Arsyeja kryesore qe zhanri historik ka nje mungese te forte misteri, eshte sepse historia pak a shume njihet nga pjesa derrmuese e lexuesve. Fundi i ngjarjes dihet. Lexuesit kryesisht nuk kane kureshtje apo deshire te shpenzojne kohe me nje shkrim te gjate, qe ne fund dihet si mbyllet. Sa i mistershem mund te jete „Jul Cezari“ i Shekspirit? Fare. Dihet nga historia se Cezari u vra nga nje komplot prej disa senatoresh romak, te cilet vetequheshin Liberatore, protagoniste prej tyre Bruti dhe Kasi. Shekspiri sjell perseri te shkuaren, duke i qendruar besnik fakteve historike, qe e ben shkrimin pjeserisht jo-mistik. Them pjeserisht sepse misticizmi ne kete rast nuk eshte zhdukur teresisht por ka jetuar vetem ne aspektin e zhvillimit te ngjarjes. Nje shkrim letrar me baze historik, kurre s’mund te merret 100% si i mireqene. Te tilla vepra vertet i qendrojne besnike fakteve qe njeh historia, por trillojne nje alibi te gjate se si u arrit deri ne perfundim, dhe kjo per shkak se askush nuk ka prova fikse per kete ure mes ngjarjeve. Shekspiri trillon dialogjet mes Brutit dhe Kasit, trillon endrren paralajmeruese te gruas se Cezarit dhe trillon shume nga detajet e vrasjes. Pra, kureshtja e nje lexuesi konsiston vetem ne keto alibi jo-reale qe autori simulon per te arritur ne piken ku duhet.

Megjithate, jo gjithe shkrimet letrare me baze historike i humbin vlerat mistike. Mjaft qe te trajtosh nje teme te pakapur me pare, dhe te mos i perqendrohesh historise ne plan te pare, por nje aspekti origjinal te saj. Ismail Kadare tek „Keshtjella“ sjell nje risi krejt origjinale. Synimi i tij kryesor nuk eshte thjesht te jape nje informacion te detajuar si ndodhi rrethimi i Krujes, por te paraqese kendveshtrimin e nje turku per Shqiperine, konkretisht Tursun pashait. Vertet rrethimi mund te mos jete ndonje mister i rendesishem per lexuesin, per arsye se eshte trajtuar ne disa vepra te tjera, por romani ofron me teper se kaq. Ofron te parit e Shqiperise dhe shqiptareve me syte e nje komandanti osman, kur deri dje na jane servirur vetem kendveshtrimet sipas shqiptareve. Perseri ka nje paradoks te konsiderueshem. Kadare s’ka asnje fakt se si nje turk e shihte luften. Fakte sot s’mund te gjejme as sesi vete shqiptaret e shihnin, aq me pak popullsia kundershtare. Perseri trillim. Lexuesi eshte i vetedijshem qe shkrimi nuk ka nje vertetim bindes. Sidoqofte, ideja e dickaje origjinale, qofte dhe jashte reales, e ben lexuesin kureshtar.

A jane te destinuar romanet letraro-historike te mos kene kurre misticizem ne plan te pare? Nje rryme si fiksioni historik, ne te cilin personazhet kryesore jane te trilluar, ama qellimi i shkrimit eshte te nxjerre ne pah nje dukuri te se shkuares, ka me shume gjase te dale i mistershem. Ngjarjet e trilluara kane bazen e vet reale ne histori dhe me disa ‚zbukurime’ pikante nga autori mund te krijojne goxha emocion. Njekohesisht lexuesi behet kureshtar dhe adapton nje sasi te bollshme informacioni nepermjet ketij nen-zhanri. Nje shembull i perkryer eshte „Tre musketieret“, nje novele e famshme qe ben fjale per nje periudhe historike ne France, e ku personazhet paresore jane te trilluar. Eshte nje veper me vleresime nderkombetare, ku balancohet letersia me historine. Kjo novele i ve theksin ngjarjes se trilluar, ama ne sfond paraqet ne menyre perfekte situaten politike ne Francen e asaj periudhe.

Eshte i cuditshem fakti se si nje lexues i cfaredoshem ka me shume kuriozitet per dicka te sajuar, sesa per dicka reale. Shkrimet puro-historike nenvleresohen, konsiderohen te merzitshme. Kjo rrethane i detyron dhe vete historianet te adaptojne ne veprat e tyre letrarizma vetem e vetem qe shkrimet e tyre te lexohen. Ne cdo minute qe kalon pastertia e historise behet me e padukshme dhe kjo eshte per te ardhur keq.

Vepra te ngjashme
Autori: MELISA BAJRAKTARI · Lloji: Ese argumentuese · Tema: BARAZIA
Ne bote te gjithe njerezit megjithese ndryshojne nga ngjyra e lekures,nga gjinia,nga pasuria,pozita ne shoqeri etj.ata te gjithe jane te barabarte.Te gjithe jane njerez te nje bote.Ne ditet e sotme grate zene poste te rendesishme ne jeten shoqerore dhe p...
Autori: F.j · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Vetmia nga shoqeria
Vetmia eshte nje ndjenje qe jo shume njerez e pelqejne,per te mos thene shumica e tyre. Por ,ketu ka shume persona te tjere qe e preferojne ate: te rrine vetem dhe keshtu ndihen te kenaqur. Mendoj se pervec disa rasteve kur njeriu ka nevoje te jete vete...
Autori: Arbana Muli · Lloji: Ese argumentuese · Tema: ,shumnjgjyrshe ,rrezet,zogjte,liri lule ,
Kur u zgjova ne mengjesin e arte i cili shkelqente nga rrezet e arta dhe te ngrohta te diellit , ndjeja aromen e fresket te pranveres pashë disa zogj te lumtur dhe te lire ata cicronin ëmbel . Une po rrija ne dritare duke i degjuar deri sa erdhi motra i...
Autori: Maggie S. · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Ismail Kadare
Ismail Kadare, tanimë një emër i njohur në të gjithë botën, është një nga figurat më të shquara të letërsisë shqipe që ende vazhdon të shkruajë dhe të mahnisë botën me veprat e veta. Edhe pas kaq vitesh si shkrimtar, dhuntia e tij nuk...
Autori: Gloria · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Njeriu
Eshte ironike menyra se si njerzit perpiqen te krijojne vetveten e tyre.cdo gje eshte pjese e karakterit personal te njerzve.qe ne femijeri mesohemi me rrezikun dhe menyren se si te pershtatemi me te.duke u rritur njeriu duhet te jete i pergatitur per cdo...
Autori: Ersi · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Perdorimi celularit ne shkollen fillore
Perdorimi i telefonave celular vazhdon te zgjerohet cdo dite e me shume duke u perdorur qe nga femijet e vegjel e deri te te moshuarit. Cdo gje ka kohen e vet, dhe nje veprim i tille mund te jete i demshem per femijet. Une personalisht jam e mendimit qe ...
Autori: ona · Lloji: Ese argumentuese · Tema: jeta e njeriut
jeta eshte eshte si nje piano kurse pianisti i saj je ti ndaj mundohu te krijosh nje melodi sa me te bukur
Autori: Rushit Ramabaja · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Cuperlina
Fshati im ishte i fundit mbi lum.Ai edhe boren bardhoshe i fundit e shkunde nga shpatullat.Une dhe qenushi im bardhoshqe s'ishte me i madh se macja gjumashe
Autori: delibashi · Lloji: Ese argumentuese · Tema: per kohen
Koha eshte armiku me i madh i njeriut. Koha eshte gjeja e vetme para se ciles njeriu i dorezon armet e luftes. Njeriu nuk arrin dot ta ndale ate. E them kete sepse lindim ne nje kohe te caktuar dhe rritemi e vdesim po nga koha. Koha na shnderron nga te v...
Autori: donita osmanollaj · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Nje kale pa kalores
“Nje kale pa kalores” Ne muzgun e nje dite vjeshte Kruja po festonte. Po festonte fitoren kunder Perandorise Osmane, kunder sulltanit qe hante veten me dhembe dhe habitej si Skenderbeu me 20,000 mije ushtare e kalores e kurse une me 150,000 mije u...
Autori: Sara Hyso · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Kujtoj me mall dhe nostalgji atë moshë të humbur të fëmijërisë sime të hershme”
Fëmijëria! Çfarë mund të thuash për fëmijërinë? Shume gjëra sepse është një nga periudhat më të bukura të jetës. Që nuk ka dhimbje, por ka vetëm gëzim,lumturi dhe hare. Në moshën e fëmijërisë ke kohë të bësh çfarë të duash d...
Autori: Jonada Kurti · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Kapriço Femijnore
Kaq shpejt!kaq shpejt ecen koha?! E c"jetova une gjate gjithe ketyre viteve?! ..Pothuajse asgje ... Jam harruar ne problemet dhe streset qe me sjell jeta. Kam humbur pas mesimit, shkolles dhe kam harruar kapricot e mia femijnore. Kam harruar lojen ...
Autori: VALERJANA TAFOSHI · Lloji: Ese argumentuese · Tema: dita e mesuesit
Te nderuar e te respektuar,mesuesit tone gezuar 7 marsin diten tuaj.Ne kete dite ne ju nderojme juve per punen dhe kontributin tuaj te madh qe keni dhene,jepni e do te jepni, per mesimin e gjuhes sone te paster shqipe te asaj gjuhe qe na lane amanet te pa...
Autori: Ledia Linfaj · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Mjaftojne gjerat e vogla te bera me gjithe zemer,per te ndryshuar boten.
A mund ta ndryshoj une boten,hapsiren dhe njerezit me te cilet jetoj dhe nderveproj cdo moment te jetes sime?A mund t’i zgjidh une problemet dhe konfliktet me te cilat perballem cdo dite? E nese mundem, si duhet te veproj? Mos valle duhet te rebelo...




Komentet e fundit!

Emri: tringa
Email: tringa@live.es
Komenti:

Emri: jona
Email: jonadalti@hotmail.com
Komenti:

Emri: Dajana
Email: Dajananeziri@yahoo.com
Komenti: Shume bkr..... Me pelqen shume......Te lumte......



Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name
Emri:
Email:
Komenti:
Pyetje sigurie
Sa eshte shuma e ketyre dy numrave:
1 + 2 =


Copyright © 2011 - 2025 YourLiterary.com | Shqip | Mobile version. All Rights Reserved
Powered by YourLiterary.com