Data e postimit: 2013-12-28 23:06:50
Lexime: 13374
Misticizmi ne zhanrin historik
Autori: Kris Hasa
Lloji: Ese argumentuese
Tema: Mungesa e misticizmit tek zhanri historik ne letersi
Shkolla: Petro Nini Luarasi
Klasa: 12D
Qyteti: Tirane
E-mail: Email eshte i fshehur!


Misteri, ai element qe i jep jete letersise ne parim, eshte gjithashtu pothuajse inekzistent ne disa rryma te ketij arti. Shkrimet e tipit romance, fantazi, triller e horror e kane mistiken baze te tyren. Sidoqofte nje rryme e ka kete tipar krejtesisht te zbehur, e shpesh here te padukshem. Kjo rryme do te perfshinte llojet e zhanrit historik.

Arsyeja kryesore qe zhanri historik ka nje mungese te forte misteri, eshte sepse historia pak a shume njihet nga pjesa derrmuese e lexuesve. Fundi i ngjarjes dihet. Lexuesit kryesisht nuk kane kureshtje apo deshire te shpenzojne kohe me nje shkrim te gjate, qe ne fund dihet si mbyllet. Sa i mistershem mund te jete „Jul Cezari“ i Shekspirit? Fare. Dihet nga historia se Cezari u vra nga nje komplot prej disa senatoresh romak, te cilet vetequheshin Liberatore, protagoniste prej tyre Bruti dhe Kasi. Shekspiri sjell perseri te shkuaren, duke i qendruar besnik fakteve historike, qe e ben shkrimin pjeserisht jo-mistik. Them pjeserisht sepse misticizmi ne kete rast nuk eshte zhdukur teresisht por ka jetuar vetem ne aspektin e zhvillimit te ngjarjes. Nje shkrim letrar me baze historik, kurre s’mund te merret 100% si i mireqene. Te tilla vepra vertet i qendrojne besnike fakteve qe njeh historia, por trillojne nje alibi te gjate se si u arrit deri ne perfundim, dhe kjo per shkak se askush nuk ka prova fikse per kete ure mes ngjarjeve. Shekspiri trillon dialogjet mes Brutit dhe Kasit, trillon endrren paralajmeruese te gruas se Cezarit dhe trillon shume nga detajet e vrasjes. Pra, kureshtja e nje lexuesi konsiston vetem ne keto alibi jo-reale qe autori simulon per te arritur ne piken ku duhet.

Megjithate, jo gjithe shkrimet letrare me baze historike i humbin vlerat mistike. Mjaft qe te trajtosh nje teme te pakapur me pare, dhe te mos i perqendrohesh historise ne plan te pare, por nje aspekti origjinal te saj. Ismail Kadare tek „Keshtjella“ sjell nje risi krejt origjinale. Synimi i tij kryesor nuk eshte thjesht te jape nje informacion te detajuar si ndodhi rrethimi i Krujes, por te paraqese kendveshtrimin e nje turku per Shqiperine, konkretisht Tursun pashait. Vertet rrethimi mund te mos jete ndonje mister i rendesishem per lexuesin, per arsye se eshte trajtuar ne disa vepra te tjera, por romani ofron me teper se kaq. Ofron te parit e Shqiperise dhe shqiptareve me syte e nje komandanti osman, kur deri dje na jane servirur vetem kendveshtrimet sipas shqiptareve. Perseri ka nje paradoks te konsiderueshem. Kadare s’ka asnje fakt se si nje turk e shihte luften. Fakte sot s’mund te gjejme as sesi vete shqiptaret e shihnin, aq me pak popullsia kundershtare. Perseri trillim. Lexuesi eshte i vetedijshem qe shkrimi nuk ka nje vertetim bindes. Sidoqofte, ideja e dickaje origjinale, qofte dhe jashte reales, e ben lexuesin kureshtar.

A jane te destinuar romanet letraro-historike te mos kene kurre misticizem ne plan te pare? Nje rryme si fiksioni historik, ne te cilin personazhet kryesore jane te trilluar, ama qellimi i shkrimit eshte te nxjerre ne pah nje dukuri te se shkuares, ka me shume gjase te dale i mistershem. Ngjarjet e trilluara kane bazen e vet reale ne histori dhe me disa ‚zbukurime’ pikante nga autori mund te krijojne goxha emocion. Njekohesisht lexuesi behet kureshtar dhe adapton nje sasi te bollshme informacioni nepermjet ketij nen-zhanri. Nje shembull i perkryer eshte „Tre musketieret“, nje novele e famshme qe ben fjale per nje periudhe historike ne France, e ku personazhet paresore jane te trilluar. Eshte nje veper me vleresime nderkombetare, ku balancohet letersia me historine. Kjo novele i ve theksin ngjarjes se trilluar, ama ne sfond paraqet ne menyre perfekte situaten politike ne Francen e asaj periudhe.

Eshte i cuditshem fakti se si nje lexues i cfaredoshem ka me shume kuriozitet per dicka te sajuar, sesa per dicka reale. Shkrimet puro-historike nenvleresohen, konsiderohen te merzitshme. Kjo rrethane i detyron dhe vete historianet te adaptojne ne veprat e tyre letrarizma vetem e vetem qe shkrimet e tyre te lexohen. Ne cdo minute qe kalon pastertia e historise behet me e padukshme dhe kjo eshte per te ardhur keq.

Vepra te ngjashme
Autori: blerim mani · Lloji: Ese argumentuese · Tema: gjakmarrja
per mua gjakmarrja eshte dicka shume absurde.ne kohet me perpara ne vendin tone e sidomos ne disa fshatra te thelle malore,me pak banore e shume te mbyllur qe gjendeshin kryesisht ne zonen e alpeve, gjakmarrja kryhej per shkak te kanunit i cili ne ate koh...
Autori: Xhoi · Lloji: Ese argumentuese · Tema: mjedisi
Prane brigjeve ne portet detare,ne afersi te qendrave ku banojne njerez,ujera te ndyra me Nate, ujera te zeza, mbeturina etj provokojne ngordhjen e gjallesave te detit.Te sulmuar nga cdo ane,peshqit frikesohen dhe i braktisin habitatet e tyre,ne kerkim te...
Autori: nertila binishi · Lloji: Ese argumentuese · Tema: inteligjenca artificiale
inteligjenca artificiale eshte inteligjenca robotike dhe qe mendohet nga disa shkencetare se do te jete ajo qe do ti jape fund njerezimit
Autori: eralda · Lloji: Ese argumentuese · Tema: vdekja eshte akt qe shpaguhet me te mirat qe behen ne jete sic shpaguhen flijimet per hire te idealit
luftra ka pasur gjithe kete kohe turqit dhe osmanet deshiruan qe te na e merrin shqiperine tone te dashur shqiptari ka luftuar me shume mund dhe kurre nuk eshte gjunjezuar vdekja eshte akt qe shpaguhet me te mirat qe behen ne jete sic shpaguhen flijimet...
Autori: Jurgen Juri · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Temat e veprave te Migjenit
Migjeni eshte quajtur poeti i mjerimit. Nepermjet veprave te tij ai shpreh revolten e tij per skamjen e tejskajshme te shoqerise shqiptare. Tema mbizoteruese ne veprat e tij eshte lufta e njeriut te thjeshte per mbijetese. Gjithashtiu ne qender te vepres ...
Autori: Valentin Guri · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Per gjuhen tone
Gjuha jone este simbol I sakrifices se rilindasve tane,eshte ajo karte identiti qe na dallon nga kombet e tjera,gjuha jone ka shume vlera por ajo shpesh bie pre e sulmeve te gjuheve te tjera dhe shkurtimeve qe te rinjte i bejne asaj ne rrjete sociale duke...
Autori: Sabina D ona · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Si ndikojne familja,shoqeria e shkolla tek ne
Jeta eshte si nje lloj tregu i pafund ku ne te mund te gjesh lloj lloj produkti apo njerzish.Aty ku pa dashur perplasesh me njerz te panjohur ku ne te ardhmen behen te rendesishem per jeten tende.Po njerzit me te rendesishem per ne jane prinderit.Dhe nese...
Autori: ermal tafoshi · Lloji: Ese argumentuese · Tema: 28 nentori
Afron dit e madhe Bij te skenderbeut -28 nentori- i dha ngjyr atdheut ngjyrose nje komb kuq e zi valvitur ne ballkan te vlores pavarsi e zbritur. 28 NENZORI KUQ E ZI FLAMURI KOMBETAR:
Autori: Big G · Lloji: Ese argumentuese · Tema: ese, filozofi, rendesia e filozofise
Filozofia na ka pajisur me disa nga idetë më të rëndësishme dhe me më shumë ndikim në histori. Idetë më të rëndësishme në historinë e filozofisë konsiderohen si një pikë kthese në sferën e mendimit. Ideja apo citati tregojnë shumë pa...
Autori: Xhulja Nikolla · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Fuqia dhe Ndryshimi i Rolit të Femrave të Ditëve të Sotme
Paragrafi 1: Fuqia dhe pavarësia e femrave Në kohën e Helenës së Trojës, femrat konsideroheshin zakonisht si pronë e burrave dhe nuk kishin asnjë autoritet apo të drejtë vendimmarrjeje. Megjithatë, në kohën moderne, femrat janë ndryshuar dh...
Autori: Anonim · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Kush jam une?
Unë quhëm Frenci ...., por që të gjithë që më njohin më thërrasin Enco. Jam 15 vjeç dhe njëkohësisht vëllai më i vogël. Jam shumë i lidhur me të gjithë anëtarët e familjes. Jam një adoleshent i zakonshëm njëlloj si të gjithe t...
Autori: Klaudjo · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Dashuria te fal guximin per te thyer tabu te mjedisit social dhe te vetvetes
Jeta eshte teper e bukur per tw qene e parendesishme ndaj jetoje ate . Kam perjetuar gjithcka , kam falur gabime te pafalshme , kam len pas gjithcka , kam lenduar , jam lenduar, kam zhgenyer, gjithnje kam vepruar sipas momentit . Kam qeshur kur nuk duhej...
Autori: salinda · Lloji: Ese argumentuese · Tema: BABAI IM
babi im esht nje engjell babaiim esht me i miri ne bot babai esht e gjith jeta ime ...
Autori: donita osmanollaj · Lloji: Ese argumentuese · Tema: liria fjala me e bukur e fjalorit tim
"Liria i ka rrenjet ne gjak" me shum dashuri e them fjalen liri.liria eshe gjeja me shtrenjt njerezore. kur e permend kete fjal shum gjera me bredhin ne mendime.me se miri e din shqiptaret se cfare do te thot kjo fjal.skenderbeu luftoi tere jeten e tij ...




Komentet e fundit!

Emri: tringa
Email: tringa@live.es
Komenti:

Emri: jona
Email: jonadalti@hotmail.com
Komenti:

Emri: Dajana
Email: Dajananeziri@yahoo.com
Komenti: Shume bkr..... Me pelqen shume......Te lumte......



Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name
Emri:
Email:
Komenti:
Pyetje sigurie
Sa eshte shuma e ketyre dy numrave:
1 + 2 =


Copyright © 2011 - 2025 YourLiterary.com | Shqip | Mobile version. All Rights Reserved
Powered by YourLiterary.com