Data e postimit: 2013-12-28 23:06:50
Lexime: 13552
Misticizmi ne zhanrin historik
Autori: Kris Hasa
Lloji: Ese argumentuese
Tema: Mungesa e misticizmit tek zhanri historik ne letersi
Shkolla: Petro Nini Luarasi
Klasa: 12D
Qyteti: Tirane
E-mail: Email eshte i fshehur!


Misteri, ai element qe i jep jete letersise ne parim, eshte gjithashtu pothuajse inekzistent ne disa rryma te ketij arti. Shkrimet e tipit romance, fantazi, triller e horror e kane mistiken baze te tyren. Sidoqofte nje rryme e ka kete tipar krejtesisht te zbehur, e shpesh here te padukshem. Kjo rryme do te perfshinte llojet e zhanrit historik.

Arsyeja kryesore qe zhanri historik ka nje mungese te forte misteri, eshte sepse historia pak a shume njihet nga pjesa derrmuese e lexuesve. Fundi i ngjarjes dihet. Lexuesit kryesisht nuk kane kureshtje apo deshire te shpenzojne kohe me nje shkrim te gjate, qe ne fund dihet si mbyllet. Sa i mistershem mund te jete „Jul Cezari“ i Shekspirit? Fare. Dihet nga historia se Cezari u vra nga nje komplot prej disa senatoresh romak, te cilet vetequheshin Liberatore, protagoniste prej tyre Bruti dhe Kasi. Shekspiri sjell perseri te shkuaren, duke i qendruar besnik fakteve historike, qe e ben shkrimin pjeserisht jo-mistik. Them pjeserisht sepse misticizmi ne kete rast nuk eshte zhdukur teresisht por ka jetuar vetem ne aspektin e zhvillimit te ngjarjes. Nje shkrim letrar me baze historik, kurre s’mund te merret 100% si i mireqene. Te tilla vepra vertet i qendrojne besnike fakteve qe njeh historia, por trillojne nje alibi te gjate se si u arrit deri ne perfundim, dhe kjo per shkak se askush nuk ka prova fikse per kete ure mes ngjarjeve. Shekspiri trillon dialogjet mes Brutit dhe Kasit, trillon endrren paralajmeruese te gruas se Cezarit dhe trillon shume nga detajet e vrasjes. Pra, kureshtja e nje lexuesi konsiston vetem ne keto alibi jo-reale qe autori simulon per te arritur ne piken ku duhet.

Megjithate, jo gjithe shkrimet letrare me baze historike i humbin vlerat mistike. Mjaft qe te trajtosh nje teme te pakapur me pare, dhe te mos i perqendrohesh historise ne plan te pare, por nje aspekti origjinal te saj. Ismail Kadare tek „Keshtjella“ sjell nje risi krejt origjinale. Synimi i tij kryesor nuk eshte thjesht te jape nje informacion te detajuar si ndodhi rrethimi i Krujes, por te paraqese kendveshtrimin e nje turku per Shqiperine, konkretisht Tursun pashait. Vertet rrethimi mund te mos jete ndonje mister i rendesishem per lexuesin, per arsye se eshte trajtuar ne disa vepra te tjera, por romani ofron me teper se kaq. Ofron te parit e Shqiperise dhe shqiptareve me syte e nje komandanti osman, kur deri dje na jane servirur vetem kendveshtrimet sipas shqiptareve. Perseri ka nje paradoks te konsiderueshem. Kadare s’ka asnje fakt se si nje turk e shihte luften. Fakte sot s’mund te gjejme as sesi vete shqiptaret e shihnin, aq me pak popullsia kundershtare. Perseri trillim. Lexuesi eshte i vetedijshem qe shkrimi nuk ka nje vertetim bindes. Sidoqofte, ideja e dickaje origjinale, qofte dhe jashte reales, e ben lexuesin kureshtar.

A jane te destinuar romanet letraro-historike te mos kene kurre misticizem ne plan te pare? Nje rryme si fiksioni historik, ne te cilin personazhet kryesore jane te trilluar, ama qellimi i shkrimit eshte te nxjerre ne pah nje dukuri te se shkuares, ka me shume gjase te dale i mistershem. Ngjarjet e trilluara kane bazen e vet reale ne histori dhe me disa ‚zbukurime’ pikante nga autori mund te krijojne goxha emocion. Njekohesisht lexuesi behet kureshtar dhe adapton nje sasi te bollshme informacioni nepermjet ketij nen-zhanri. Nje shembull i perkryer eshte „Tre musketieret“, nje novele e famshme qe ben fjale per nje periudhe historike ne France, e ku personazhet paresore jane te trilluar. Eshte nje veper me vleresime nderkombetare, ku balancohet letersia me historine. Kjo novele i ve theksin ngjarjes se trilluar, ama ne sfond paraqet ne menyre perfekte situaten politike ne Francen e asaj periudhe.

Eshte i cuditshem fakti se si nje lexues i cfaredoshem ka me shume kuriozitet per dicka te sajuar, sesa per dicka reale. Shkrimet puro-historike nenvleresohen, konsiderohen te merzitshme. Kjo rrethane i detyron dhe vete historianet te adaptojne ne veprat e tyre letrarizma vetem e vetem qe shkrimet e tyre te lexohen. Ne cdo minute qe kalon pastertia e historise behet me e padukshme dhe kjo eshte per te ardhur keq.

Vepra te ngjashme
Autori: Dorina.D · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Bota e Ideve
Nuk sherbente per te qene nje vajze e vogel. Ne vend qe te luante ne rrugen prane shtepise; lexonte. Ne vend qe te kerkonte shoke dhe shoqe; nuk I donte. Historite e librave gjithmone ju duken me interesante se sa realiteti. I ofronin shume gjera qe asn...
Autori: Kris Hasa · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Koncept personal për botën e politikës
Njerëzimi që prej fillimit te kohërave ka krijuar ato që kanë sjelle fatkeqësite e tij më të mëdha. Janë bërë te flaktë pas asaj që kanë krijuar, pa menduar se si do te perfundonte. Jemi po aq te ndryshëm sa dhe te ngjashëm. E kemi sulmua...
Autori: Barhyli. · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Jete e pa merituar dhe e pa llogaritur nga i Plotefuqishmi.
Ju faleminderit qe na krijoni mundesine qe te shkruajme ato ngjarje pesha e ndodhjes se te cilave rendon akoma mbi qenien tone dhe eshte rrenjosur aq thelle ne ndergjegjen tone sa qe akoma edhe sote pas afer 25 vjetesh here pas here na trondit kur i kujto...
Autori: Melisa.Ç · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Heroizmi
Heroizmi është një përpjekje që tregon guxim. Heroizmi i bën njerëzit që te kryejnë akte të jashtzakonshme.Sot,heroizmi është konsideruar të ketë një qenie superiore nga të tjerët dhe në shumicën e kohës nuk ekziston.Çdo njeri ka fil...
Autori: anjeza balidemaj · Lloji: Ese argumentuese · Tema: shoket shoqet
une shoket dhe shoqet e miiii i dua shume se nese une apo dikush ne e ofrojme njeri tjetrin prandaj ne duhet ta ofrojme njeri tjetrin ti ndimojme njeri tjetrit kjo dashuri quhet dashuri rreciproke
Autori: Kristina Kocibelli · Lloji: Ese argumentuese · Tema: 100 vjet Pavaresi
Esse: “100 vjet Pavaresi” Plot 100 vite me pare nga nje ballkon modest ne Vlore, plaku I mencur I. Qemali, ne emer te tij dhe te patrioteve te tjere deklaroi: “Prej sotit e shpallim Shqiperine te lire e te mosvarun!” 100 vite kur I mendon si...
Autori: Britni · Lloji: Ese argumentuese · Tema: vlerat e njeriut jane per tu admiruar sesa per tu perbuzur
Secili prej nesh ka vlerat e tij.Por ne pergjithesi ne njerezit kemi vlera te cilat admirohen por disa te tjera per tu perbuzur.Njerezit kane vlera te cilat nuk duhen shkelur pasi me pas do te pendoheni.Vlera te tilla jane si Përgjegjshmëria e veprimeve...
Autori: Erisa Janku · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Arsimi
Arsimimi,për mua është motorri i përparimit të një shoqërie. Është baza e karrierës dhe suksesit,por patjetër që nuk i garantojnë totalisht ato,pasi të mos harrojmë që ka dhe elementë të tjerë që plotësojnë tablonë e suksesit. Në...
Autori: Niko Vincani · Lloji: Ese argumentuese · Tema: A eshte kritika ne vetvete nje veper letrare?
C'eshte kritika? Kritika eshte nje gjykim,nje gjykim i vleres se librave,qe ne shume pikepamje mbeten mjaft afer me perkufizimet e sotme per kete problem,ku qenesisht kritika merret si vleresim.Ajo ka si qellim,qe sa me thellesisht t'a zbuloje kuptimin dh...
Autori: Ya Gyal · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Life is shit
Krejt njerz tpavlere , dyftyrsha , bot e mbushun me aktore , egoista , njerz pa ndjenja.Kjo bote ta shpif , njerzt ta shpifin , a din veq qka tbon tlumtur nket bot , veq pare edhe pare , sen tjeter.But whatever im gonna live this shit life and im gonna wa...
Autori: Klevisa Manovi · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Pabarazia
Kjo jete eshte shume e cuditshme,shume e pakuptueshme le te themi. Ndonjehere tregohet shume e padrejte me disa njerez qe nuk e meritojne padrejtesine,ndersa me disa te tjere e tepron.Te mirat e saj nuk i ndan ne menyre te barabarte me te gjithe. Disa n...
Autori: Rea · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Atdheu
te gjithe shqiptaret rralle e shprehin dashurine per vendin e tyre si edhe krenarine qe ndien per te.Shprehja jam krenar qe jam shqipetar shpreh ndjenjen e autonomise per vendin tone .Une dua qe ne te ardhmen vendi yne te zhvillohet si edhe ne gjithashtu....
Autori: Erblin Jahiri · Lloji: Ese argumentuese · Tema: arkitekt
Unë po te isha arkitekt së pari do ti kisha ndërtuar disa shtëpi për të varfërit do ti kisha projektuar disa spitale për mirëqenien e shëndetit të njeriut,disa banesa personale per të moshuarit,do ti kisha ndërtuar shkolla për mësimin e fë...
Autori: T · Lloji: Ese argumentuese · Tema: dashuria e 14 vjecareve te sotem
Ne moshen e adoleshences ose ta them me sakte ne moshen 14-vjecare vajzat dhe djemte perjetojne nje ndjenje qe sipas tyre quhet "dashuri".Epo cuditesh kur degjon nje 14-vjecar te te tregoje per dashurine.Mendoj se emri i kesaj ndjenje do te ishte m sakte ...




Komentet e fundit!

Emri: tringa
Email: tringa@live.es
Komenti:

Emri: jona
Email: jonadalti@hotmail.com
Komenti:

Emri: Dajana
Email: Dajananeziri@yahoo.com
Komenti: Shume bkr..... Me pelqen shume......Te lumte......



Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name
Emri:
Email:
Komenti:
Pyetje sigurie
Sa eshte shuma e ketyre dy numrave:
1 + 2 =


Copyright © 2011 - 2025 YourLiterary.com | Shqip | Mobile version. All Rights Reserved
Powered by YourLiterary.com