Data e postimit: 2013-12-28 23:06:50
Lexime: 13747
Misticizmi ne zhanrin historik
Autori: Kris Hasa
Lloji: Ese argumentuese
Tema: Mungesa e misticizmit tek zhanri historik ne letersi
Shkolla: Petro Nini Luarasi
Klasa: 12D
Qyteti: Tirane
E-mail: Email eshte i fshehur!


Misteri, ai element qe i jep jete letersise ne parim, eshte gjithashtu pothuajse inekzistent ne disa rryma te ketij arti. Shkrimet e tipit romance, fantazi, triller e horror e kane mistiken baze te tyren. Sidoqofte nje rryme e ka kete tipar krejtesisht te zbehur, e shpesh here te padukshem. Kjo rryme do te perfshinte llojet e zhanrit historik.

Arsyeja kryesore qe zhanri historik ka nje mungese te forte misteri, eshte sepse historia pak a shume njihet nga pjesa derrmuese e lexuesve. Fundi i ngjarjes dihet. Lexuesit kryesisht nuk kane kureshtje apo deshire te shpenzojne kohe me nje shkrim te gjate, qe ne fund dihet si mbyllet. Sa i mistershem mund te jete „Jul Cezari“ i Shekspirit? Fare. Dihet nga historia se Cezari u vra nga nje komplot prej disa senatoresh romak, te cilet vetequheshin Liberatore, protagoniste prej tyre Bruti dhe Kasi. Shekspiri sjell perseri te shkuaren, duke i qendruar besnik fakteve historike, qe e ben shkrimin pjeserisht jo-mistik. Them pjeserisht sepse misticizmi ne kete rast nuk eshte zhdukur teresisht por ka jetuar vetem ne aspektin e zhvillimit te ngjarjes. Nje shkrim letrar me baze historik, kurre s’mund te merret 100% si i mireqene. Te tilla vepra vertet i qendrojne besnike fakteve qe njeh historia, por trillojne nje alibi te gjate se si u arrit deri ne perfundim, dhe kjo per shkak se askush nuk ka prova fikse per kete ure mes ngjarjeve. Shekspiri trillon dialogjet mes Brutit dhe Kasit, trillon endrren paralajmeruese te gruas se Cezarit dhe trillon shume nga detajet e vrasjes. Pra, kureshtja e nje lexuesi konsiston vetem ne keto alibi jo-reale qe autori simulon per te arritur ne piken ku duhet.

Megjithate, jo gjithe shkrimet letrare me baze historike i humbin vlerat mistike. Mjaft qe te trajtosh nje teme te pakapur me pare, dhe te mos i perqendrohesh historise ne plan te pare, por nje aspekti origjinal te saj. Ismail Kadare tek „Keshtjella“ sjell nje risi krejt origjinale. Synimi i tij kryesor nuk eshte thjesht te jape nje informacion te detajuar si ndodhi rrethimi i Krujes, por te paraqese kendveshtrimin e nje turku per Shqiperine, konkretisht Tursun pashait. Vertet rrethimi mund te mos jete ndonje mister i rendesishem per lexuesin, per arsye se eshte trajtuar ne disa vepra te tjera, por romani ofron me teper se kaq. Ofron te parit e Shqiperise dhe shqiptareve me syte e nje komandanti osman, kur deri dje na jane servirur vetem kendveshtrimet sipas shqiptareve. Perseri ka nje paradoks te konsiderueshem. Kadare s’ka asnje fakt se si nje turk e shihte luften. Fakte sot s’mund te gjejme as sesi vete shqiptaret e shihnin, aq me pak popullsia kundershtare. Perseri trillim. Lexuesi eshte i vetedijshem qe shkrimi nuk ka nje vertetim bindes. Sidoqofte, ideja e dickaje origjinale, qofte dhe jashte reales, e ben lexuesin kureshtar.

A jane te destinuar romanet letraro-historike te mos kene kurre misticizem ne plan te pare? Nje rryme si fiksioni historik, ne te cilin personazhet kryesore jane te trilluar, ama qellimi i shkrimit eshte te nxjerre ne pah nje dukuri te se shkuares, ka me shume gjase te dale i mistershem. Ngjarjet e trilluara kane bazen e vet reale ne histori dhe me disa ‚zbukurime’ pikante nga autori mund te krijojne goxha emocion. Njekohesisht lexuesi behet kureshtar dhe adapton nje sasi te bollshme informacioni nepermjet ketij nen-zhanri. Nje shembull i perkryer eshte „Tre musketieret“, nje novele e famshme qe ben fjale per nje periudhe historike ne France, e ku personazhet paresore jane te trilluar. Eshte nje veper me vleresime nderkombetare, ku balancohet letersia me historine. Kjo novele i ve theksin ngjarjes se trilluar, ama ne sfond paraqet ne menyre perfekte situaten politike ne Francen e asaj periudhe.

Eshte i cuditshem fakti se si nje lexues i cfaredoshem ka me shume kuriozitet per dicka te sajuar, sesa per dicka reale. Shkrimet puro-historike nenvleresohen, konsiderohen te merzitshme. Kjo rrethane i detyron dhe vete historianet te adaptojne ne veprat e tyre letrarizma vetem e vetem qe shkrimet e tyre te lexohen. Ne cdo minute qe kalon pastertia e historise behet me e padukshme dhe kjo eshte per te ardhur keq.

Vepra te ngjashme
Autori: Kevin Çika · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Lufta e njeriut për mbijetesë
Çdo qenie njerëzore,e rritur ose në hapat e para të jetës,ka të zhvilluar instiktin primitiv te luftēs për mbijetesë.I trashëguar nga paraardhësit tanë të lashtë.Të cilët gjuanin me çfarë të mundnin kafshë të mëdha për tu ushqyer....
Autori: valerjana tafoshi · Lloji: Ese argumentuese · Tema: shkolla-vend i shenjte
shkollimi eshte nder qellimet me te rendesishme ne jeten e qdo njeriu. Per mua eshte pjesa me e mire e jetes sime.Shkolla eshte vendi ku per here te pare bashke me gjithe te tjeret zemra dhe truri mbushen me dije.Ne ato banka mesova shkronjat e para.Jeta...
Autori: keisi · Lloji: Ese argumentuese · Tema: ese:forca e retorikes ne vepren e sabri godos
Forca e retorikes eshte shume e perdorur ne vepren ë Sabri Godos. Vepra ë tij eshte nje roman historik dhe Skenderbeu eshte personazhi kryesor ,ku perfaqeson nje histori te tere. Sabri Godo na ben te kuptojme qe nuk eshte forca arritja me ë madhe,por z...
Autori: Gezim Ismaili · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Nga e kane burimin dalimet gjinore nga natyra apo nga shoqeria
Burimi i kesaj qe thash eshte shoqeria eshte per te gjith per ta pare ate duhet te jesh i madh dhe bujar koka j i shqur edhe i mir i paster nga shoqeria qe te dukesh i mir parq ture ose te mburresh para shoqerise se mir ose keqe qe ke kjo teme me pelqen ...
Autori: Iljas Pemaj · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Prejardhja ime
Une jam 14 vjecar i quajtur Iljas Pemaj. Banoj ne rrugen ''Tonin Harapi''.Jam ne shkollen Niket Dardani ne klasen e 8A. Une jam Autori i esese ''Bardhoshe''. Do te doja ta prezantoja veten sepse disa njerez genjejne duke e quajtur veten e tyre autorin e ...
Autori: Orgita · Lloji: Ese argumentuese · Tema: "Sikur nje nga udheheqesit tane te fliste njesoj si Skenderbeu"
Kush nga ne nuk do të donte që të ketë një udhëheqes i cili të quhet i denjë teksa udhëheq me dinjitet popullin e tij.I denjë sepse një person i zgjuar e me dije ,që di të drejtoj me diplomaci vendin ,që është një politikan i zoti dhe...
Autori: xxxxxx · Lloji: Ese argumentuese · Tema: forca fizike dhe ajo mendore
Ne jeten e sotme shohim shume njerez te cilet mburren me forcen e tyre por ka edhe disa te tjere te cilet krenohen me zgjuarsine e tyre. Disa mendojne se po te jesh i forte mund te zgjidhesh gjithcka disa te tjere mendojne se po te jesh i zgjuar mund te p...
Autori: Rea · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Atdheu
te gjithe shqiptaret rralle e shprehin dashurine per vendin e tyre si edhe krenarine qe ndien per te.Shprehja jam krenar qe jam shqipetar shpreh ndjenjen e autonomise per vendin tone .Une dua qe ne te ardhmen vendi yne te zhvillohet si edhe ne gjithashtu....
Autori: salinda · Lloji: Ese argumentuese · Tema: BABAI IM
babi im esht nje engjell babaiim esht me i miri ne bot babai esht e gjith jeta ime ...
Autori: Kristi · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Jeta ime
Kam falur gabime gati te pafalshme, kam provuar te zevendesoj persona te pazevendesueshem dhe harruar persona te paharrueshem. Kam reaguar per impuls, jam zhgenjyer nga persona qe nuk e prisja, por edhe une kam zhgenjyer. .. Kam qeshur kur nuk ka qene e n...
Autori: delibashi · Lloji: Ese argumentuese · Tema: per kohen
Koha eshte armiku me i madh i njeriut. Koha eshte gjeja e vetme para se ciles njeriu i dorezon armet e luftes. Njeriu nuk arrin dot ta ndale ate. E them kete sepse lindim ne nje kohe te caktuar dhe rritemi e vdesim po nga koha. Koha na shnderron nga te v...
Autori: lumta bajrami · Lloji: Ese argumentuese · Tema: nëna
nene moj nena ime ti nuk e di sa shum me ka marr malli per ty un nuk desha qe ti te shkoje me le ne lot mee sy ahhhh ti nuk e din un edhe pse ndonjeher sillesha keq me ty (prap ti ishe njeriu me i vleshem per mua) malli per ty nuk paska kufi pran varrit ...
Autori: anisa · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Problemet e sherbimit shendetesor ne shoqerine shqipetare
Ne vendin tone problemet e sherbimit shendetesor jane nga me te ndryshme .Keto probleme jane bere si pasoje e larginit te pacienteve .Pacientet edhe pse kane karte shendeti qe do te thote qe mjekimi i tyre te behet falas ata i paguajne nje shume te konsid...
Autori: elona · Lloji: Ese argumentuese · Tema: reklamat
JETA ESHTE E BUKUR NESE E DO! Shikoni njehere perreth jush. Cfare shihni? Lule, peme, gjelberim e gjalleri? Apo TV, kompjuter e playstation? Mos valle shihni nxenes, banka e mesues? Ose familjen, ngrohtesine e dashurine…? Tashme mendoni: cfare e ben j...




Komentet e fundit!

Emri: tringa
Email: tringa@live.es
Komenti:

Emri: jona
Email: jonadalti@hotmail.com
Komenti:

Emri: Dajana
Email: Dajananeziri@yahoo.com
Komenti: Shume bkr..... Me pelqen shume......Te lumte......



Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name
Emri:
Email:
Komenti:
Pyetje sigurie
Sa eshte shuma e ketyre dy numrave:
1 + 2 =


Copyright © 2011 - 2025 YourLiterary.com | Shqip | Mobile version. All Rights Reserved
Powered by YourLiterary.com