Data e postimit: 2017-04-19 17:22:05 Lexime: 6953

Paleoliti i lartë është përfaqësuar shumë më gjerë. Vegla pune të kësaj periudhe janë zbuluar me shumicë në sipërfaqen e stacionit të Xarës (Xara II), në shpellën e Shën Marinës në Bogas të Sarandës, në shpellën e Konispolit, në Kryegjatë, në Rrëzë të Dajtit dhe në Gajtanin III, pra në një rreze të tillë që nënkupton shtrirjen e vendbanimeve të kësaj kohe në pjesën më të madhe të territorit të Shqipërisë. Këto materiale përbëhen kryesisht nga vegla stralli të tipit aurinjacien, të një përvoje më të përparuar teknike dhe me forma më të larmishme, kryesisht thika, kruese dhe gërryese. Së bashku me veglat prej stralli në depozitën rrëzë Dajtit janë gjetur edhe disa vegla prej kocke, të cilat në këtë kohë marrin një përdorim të gjerë krahas përsosjes së mëtejshme të punimit të strallit. Në shtresën paleolitike të shpellës së Shën Marinës përveç veglave të punës janë gjetur dhe gjurmë zjarri, si dhe fosile kafshësh të pleistocenit të vonë (capra ibex - dhi e egër), që tregojnë për një faunë të ngjashme me atë të paleolitit të mesëm, gjë që është dhe e kuptueshme, pasi klima dhe në këtë kohë vazhdoi të ishte e ftohtë dhe e lagësht si më parë.

Përparësi kanë të dhënat që janë zbuluar në shtresën më të hershme të shpellës së Konispolit I, të datuar 26 370 vjet më parë, si një seri veglash pune të përgatitura nga gur-stralli i bardhë me retush të varfër, kocka kafshësh të egra si edhe farë rrushi të egër dhe thjerrëza të karbonizuara, të cilat janë tipike për Mesdheun Lindor paraneolitik.

Gjuetia e kafshëve të egra vazhdon edhe në këtë etapë të fundit të zhvillimit paleolitik të vendit tonë, të jetë mjeti kryesor i sigurimit të ushqimit. Madje në këtë kohë përsosen dhe më tepër armët e gjuetisë si dhe format e saj. Mbledhja e prodhimeve të gatshme, gjithashtu, mbetet një nga mënyrat e sigurimit të ushqimit të përditshëm.
Gjatë kësaj epoke përfundon procesi i gjatë dhe i ndërlikuar i antropogjenezës. Nga neandertali, me tipare ende shtazore, kalohet tani në tipin e njeriut të sotëm - homo sapiens.

Si rrjedhim i përsosjes së veglave të punës prej stralli e kocke u rrit ndjeshëm mundësia e sigurimit më me shumicë të produkteve ushqimore, gjë që solli ndryshime dhe në organizimin e bashkësisë primitive.
Formohen tani grupe të qëndrueshme njerëzish të bashkuar jo vetëm nga forma e përbashkët e prodhimit, por edhe nga lidhjet e gjakut dhe nga origjina e tyre e përbashkët. Gradualisht kalohet në bërthamën e parë të organizimit shoqëror, në gjininë matriarkale. Ishte matriarkale, pasi gruaja luante rol të dorës së parë në ekonomi dhe në jetën shoqërore të kësaj bashkësie gjinore. Forma kryesore e familjes në këtë gjini ishte martesa me grupe, prej së cilës origjina e fëmijëve përcaktohej vetëm nëpërmjet nënës.

Në epokën e mezolitit (guri i mesëm) 10 000 - 7 000 vjet p.e.re ndodhën ndryshime të mëdha në florën dhe në faunën e kontinentit, rrjedhimisht edhe në territorin e Ballkanit. U zhdukën të gjitha kafshët tipike të pleistocenit, si mamuthi, rinoceronti etj., kurse një pjesë e kafshëve që vazhduan të jetonin ndryshuan përhapjen gjeografike. Në kushtet e reja gjeo-klimatike, njeriu i mezolitit filloi të kalojë nga ekonomia që mbështetej në gjuetinë e mbledhjen e produkteve të gatshme, në fillimet e bujqësisë e të blegtorisë primitive.
Epoka e mezolitit dallohet nga ajo e paleolitit edhe prej veglave të punës, të cilat janë bërë nga ashkla stralli shumë të vogla me forma të rregullta gjeometrike, si trekëndësha, trapezoidale, në formë segmenti etj., me përmasa të vogla 4-6 cm, ndaj quhen mikrolite.

Në territorin e Shqipërisë vendbanime mezolitike janë zbuluar në shpellën e Konispolit (Konispol II) dhe në Kryegjatë. Në të dyja këto vendbanime veglat prej stralli janë të cilësisë shumë të mirë, kanë forma tipike mezolitike, me retush të imët të cilësisë së lartë. Në Konispol ato janë datuar saktësisht në vitet 8500 p.e.sonë (në bazë të C14).

Me epokën mezolitike lidhet pjesërisht edhe vendbanimi i Vlushës (rrethi i Skraparit), ku janë zbuluar vegla stralli tipike mezolitike. Këto vegla janë gjetur së bashku me fragmente enësh shumë primitive, fakt që e daton Vlushën në fillimet e epokës neolitike. Sidoqoftë, ato i takojnë një kulture me tradita të forta mezolitike, dhe Vlusha përfaqëson një kulturë që vë në lidhje të drejtpërdrejtë epokën e mezolitit me fillimet e epokës së neolitit. Të marra së bashku, Konispoli II, Kryegjata dhe Vlusha, përbëjnë një dëshmi të rëndësishme për formimin e kulturës neolitike në territorin e Shqipërisë.

Vepra te ngjashme

ShQiPeRiA Autori: Elidona Duraku · Lloji: Ese shpjeguese · Tema: Bukuria e fshehur Të kaluar dhe të pranishëm, antik dhe modern, të rinj dhe të vjetër, musliman dhe të krishterë, të pasur dhe të varfër, veri dhe jug, urban dhe rural, monarkist dhe socialist: ekstremet e shoqërisë shqiptare janë të gjalla, tensionet janë ...	veshje popullore per meshkuj dhe gra Autori: ariol hoxha · Lloji: Ese pershkruese · Tema: veshje popullore Veshjet popullore, janë pa dyshim një nga manifestimet më të fuqishme të kulturës tradicionale. Ato janë trashëguese e transmetuese të shumë elementëve, që vijnë nga lashtësia dhe nga koha e mesme, por janë njëkohësisht edhe shprehje e m...
Fjalet e urta dhe aforizmat Autori: Brikena · Lloji: Ese informuese · Tema: Fjalet e urta dhe aforizmat Fjalet e urta por edhe aforizmat perdoren shume ne jeten e perditshme . Ato jane gati te ngjashme , por cilat jane ato pak ndryshime qe i dallojne ato nga njera-tjetra ??? Fjalët e urta janë thënie të thukëta, të cilat bartin një mendim, konstatim...	Dritero agolli Ismail kadare Autori: me · Lloji: Ese e krahasim-kontrastit · Tema: Pershkri 2 autoresh Të dy kanë mbi kurriz koleksionin e dekoratave për letërsinë që krijuan dhe njëkohësisht, thesin e rëndë të mediokriteteve politike, që i mbuluan me figura letrare. Të dy janë gjigandë të kulturës dhe njëkohësisht, përgjegjës për zbu...
mbrojtja e mjedisit Autori: ana · Lloji: Ese argumentuese · Tema: mbrojtja e mjedisit Ambienti është ai në të cilin njeriu zhvillon veprimtarinë e tij jetësore dhe pa të, ai nuk do të mund të ekzistonte. Duke u fokusuar tek mënyra se si të fitojë më shumë para, njeriu po e anashkalon kujdesin ndaj ekuilibrave natyrorë. Me nd...	A duhet të përdoren kafshët për eksp... Autori: Anna Cani · Lloji: Ese filozofike · Tema: Kafshët Për mendimin tim jo,nuk duhet të përdoren,sepse edhe kafshët janë gjallesa. Kam dëgjuar se kafshët sidomos miun e përdorin shumë për eksperimente dhe në një prej tyre miut me anë të një eksperimenti iu rrit një vesh njeriu në kurriz. Jo v...
Autori: Kevin Çika · Lloji: Ese filozofike · Tema: Njeriu dhe dija Njeriu ka qenë dhe është një qenie,e cila në të shumtën e kohës eksploron.Për të njohur më shumë Botën dhe për të kuptuar rregullat e saj.Si dhe që të zhvillojet e të marrë sa më shumë dritë nga “Dielli i diturisë”.Megjithatë k...	Ese: Koncepti i se bukures Autori: Big G · Lloji: Ese argumentuese · Tema: ese, bukuria, koncepti i se bukures - Shumë gjëra mund të jenë të bukura. Peisazhet, fytyrat, arti, yjet në qiell, e me radhë. Bukuria nuk është një gjë e prekshme, ajo ekziston vetëm në mendjet tona si një ndjenjë e këndshme. Nëse duam ta shpjegojmë, ne perceptojmë diçk...
Qeni Autori: Marisa · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Pershkrimi i kafshes sime Kafsha ime e parapëlqyer është qeni. Unë kam një qen vetë dhe ai është shumë I bukur. është ngjyrë portokalli të errët, ka sy kafë, një hundë të vogël, një gojë që I shkon vesh më vesh sa herë që më shëh mua, veshë të mprehtë...	Dilema e se ardhmes Autori: Ildi Alla · Lloji: Ese argumentuese · Tema: te rrime apo te ikim Nje popull i ditur di si ta zhvilloje vendin e tij. Ai mund te punoje edhe jashte vendit te tij si nje blete punetore ,por nektarin e dergon ne atdheun e tij .Kjo perben progres per shoqerine. Dilema që qëndron sot mes të rinjve: të rrimë apo të i...
Autobiografia ime Autori: Emili Capi · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Pershkruaj veten time AUTOBIOGRAFIA Unë quhem ENISA ! Jam një vajzë 12 vjeçare. Lindur në qytetin e Durrësit, ku edhe jetoj për momentin në lagjien 14. Origjina nga babai është nga Kukësi ,ndërsa nga nëna Skrapari. Jam 1,58 m e gjatë dhe rreth 52 kg. Flokët ...	Cfare eshte adoleshenca? Autori: Klaudia · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Adoleshenca Nëse i lëmë me një anë dy vitet e para të jetës adoleshneca është periodë kur ngjajnë ndryshimet më të mëdha dhe më të shpejta në jetën e njeriut. Ndikimet sociale dhe kulturore janë jashtëzakonisht të mëdha. Në shoqëritë e më he...
durresi Autori: Anxhela Stafa · Lloji: Raport · Tema: reportazh durresi DURRESI Një vend ku kanë lindur perandorë, dhe personazhe të tjerë të botës antike. Legjenda, rrënoja antike , histori të vjetra, të përziera me ritme të jetës së sotme, plazhe të gjera dhe klimë të butë, një nga portet më të mëdh...	anekdota shqiptare Autori: homeri · Lloji: Anekdota · Tema: anekdota shqiptare Në një ndejë në Mal të Zi, Mark Milnai i thotë Ali pashë Gucisë: - Ju shqiptarët jini sikur dhitë e egra. A i ke parë dhitë e egra, njëra në atë rrëpirë, tjetra në rrëpirën përball thërasin e bërtasin se nuk u rrihet ve...

Komentet e fundit!

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave: 1 + 2 =