YourLiterary.com | Shqip | Mobile version | Vepra

Home Posto vepren tende

Abonohu Projekte

Ese Tekste Poezi Hartime Pershkrime Fabula Tregime Te tjera

Data e postimit: 2023-01-29 10:59:55
Lexime: 1264

Mërzia dhe arti

Like 2

Dislike 0

Autori: Anna Çani
Lloji: Ese filozofike
Tema: Mërzia
Shkolla: Gjimnazi "Raqi Qirinxhi"
Klasa: Xc
Qyteti: Tiranë
E-mail: Email eshte i fshehur!

Për shumë njerëz,mërzia është e kundërta e zbavitjes,ndërsa zbavitja është shpengim,harresë. Ndërsa për mua mërzia nuk është e kundërta e zbavitjes,madje mund të them se,përkundrazi,nga disa anë,ajo i përngjan zbavitjes duke qenë se shkakton shpengim dhe harresë,ndonëse të një lloji shumë të veçantë. Mërzia për mua,është pikërisht një lloj pamjaftueshmërie ose përshtatshmërie,ose mangësie e realitetit. Për të përdorur një metaforë,kur mërzitem,realiteti më jep ndjesinë turbulluese që i shkakton,në një natë dimri,mbulesa tejet e shkurtër një njeriu në gjumë:e ul te këmbët dhe ndien të ftohtë në kraharor,e ngre në kraharor dhe ndien të ftohtë në këmbë;e kështu nuk arrin kurrë të bjerë në gjumë. Ose,tjetër krahasim,mërzia i përngjan ndërprerjes së shpeshtë e të mistershme të rrymës elektrike në një shtëpi:një çast çdo gjë është e qartë,këtu janë kolltukët,divanet,e më tej dollapët,raftet,pikturat,perdet,tapetet,dritaret, dyert;një çast më vonë ka vetëm terr dhe zbrazëti. Ose,krahasimi i tretë,mërzia mund të përcaktohet si sëmundje e sendeve,që është një vdirrje ose humbje e gjallërisë thuajse të papritur;si të shohësh në pak sekonda,me shndërrime të shpejta e të njëpasnjëshme,një lule që kalon nga çelja në vyshkje dhe bëhet pluhur. Ndjesia e mërzisë lind tek unë nga absurditeti i realitetit,që,siç thashë,është i pamjaftueshëm e i paaftë për të më bindur për ekzistencën e tij. Për shembull,mund të më ndodhë të shikoj me vëmendje një gotë. Derisa t'i them vetes se kjo gotë është një enë kristali ose metali e prodhuar për të nxënë një lëng e për ta çuar në buzë pa e derdhur, pra, derisa të jem në gjendje të përfytyroj me bindje gotën, do të më duket se kam me të një marrëdhënie të çfarëdoshme, aq sa të bindem për ekzistencën e saj dhe, për rrjedhojë, edhe për timen. Por mendoni sikur gota të flashket e të humbasë gjallëri, siç thashë më parë, pra të më shfaqet si diçka e huaj, me të cilën s'kam asnjë marrëdhënie, me një fjalë, të më shfaqet si diçka absurde dhe, atëherë, nga ky absurditet do të marrë shkas mërzia që, tani mund ta them, s'është tjetër veç pamundësi komunikimi dhe paaftësi për t'i shpëtuar. Por kjo mërzi, në vetvete, nuk do të më mundonte shumë sikur të mos dija se, edhe pa pasur marrëdhënie me gotën, ndoshta edhe mund të kem, domethënë që gota ekziston në ndonjë parajsë të panjohur në të cilën sendet nuk reshtin kurrë për asnjë çast së qeni sende. Mërzia, pra, përtej pamundësisë që të dal nga vetja, është vetëdija teorike se mund të dal nga kjo gjendje, falë, nuk di ç'mrekullie.
Thashë se jam mërzitur gjithmonë; shtoj se vetëm këto kohët e fundit kam arritur të kuptoj me qartësi çfarë është në të vërtetë mërzia. Gjatë fëmijërisë, e më pas gjatë adoleshencës dhe rinisë, e kam vuajtur mërzinë pa i dhënë shpjegim, si ata që kanë dhimbje koke të vazhdueshme, por nuk bëhen mbarë të shkojnë të vizitohen te mjeku. Sidomos kur isha fëmijë, mërzia merrte forma krejtësisht të errëta ndaj vetes sime dhe të tjerëve, që unë s'isha në gjendje t'i shpjegoja dhe që të tjerët, në këtë rast mamaja ime, e justifikonin me probleme shëndetësore apo shkaqe të tjera të ngjashme; pak a shumë siç shpjegojmë grindjet e foshnjave me daljen e dhëmbëve. Më ndodhte në ato vite ta ndërprisja lojën papritmas e të qëndroja me orë të tëra pa lëvizur, si i shtangur, i mposhtur nga ligështia që më shkaktonte ajo që quajta vdirrje e sendeve, domethënë nga vetëdija e errët se mes meje dhe sendeve nuk kishte asnjë marrëdhënie. Nëse mamaja hynte në dhomë në ato çaste e, duke më parë të pafjalë, të palëvizshëm e të zbehur prej vuajtjes, më pyeste se çfarë kisha, dhe unë përgjigjesha gjithmonë: "Po mërzitem"; duke shpjeguar kështu, me një fjalë, me kuptim të qartë e të angësht, një gjendje shpirtërore të thellë e të errët. Kështu, duke i marrë seriozisht fjalët e mia, mamaja ulej të më përqafonte e mandej më premtonte se do të më çonte në kinema po atë ditë, pra më parashtronte një zbavitje që, siç e dija tashmë mjaft mirë, nuk ishte e kundërta e mërzisë dhe as çlirimi prej saj. Ndërsa unë, duke e shtirur gëzimin për premtimin, nuk e shmangia dot po atë ndjesi mërzie që mamaja mëtonte të davaritte, për buzët e saj që ndalonin mbi ballin tim, për krahët e saj që më pushtonin shpatullat, si dhe për kinemanë që ajo më buthtonte si një mirazh përpara syve. Edhe me buzët e saj, me krahët saj, me kinemanë nuk kisha asnjë marrëdhënie në atë çast. Por si t'ia shpjegoja mamasë që nuk kishte lenim për ndjesinë e mërzisë që më kaplonte?

Nuk po ndalem në tronditjet që më shkaktoi mërzia gjatë adoleshencës. Asokohe, rezultatet e dobëta në mësime u përligjën me të ashtuquajturat "dobësi", domethënë paaftësi të lindura në këtë apo atë lëndë shkollore; dhe unë vetë e pranoja këtë shpjegim, në pamundësi për të gjetur një më të vlefshëm. Ndërsa tashmë e di me siguri se notat e dobëta që më vinin në çdo fundviti shkollor, kishin një arsye të vetme: mërzinë. Në të vërtetë, unë ndieja thellësisht, me angështinë e ngahershme, se nuk kisha asnjë marrëdhënie me atë pështjellim të pamasë mbretërish athinas dhe perandorësh romakë, lumenjsh të jugut të Amerikës dhe malesh të Azisë, të njëmbëdhjetërrokëshave të Dantes e të gjashtërrokëshave të Virgjilit, të veprimeve algjebrike e formulave kimike. Gjithë kjo sasi e pamatshme nocionesh nuk më përkiste, ose më përkiste vetëm sa për të diktuar absurditetin e tyre themeltar. Por, siç thashë më parë, nuk krenohesha as me vete e as me të tjerët për këtë ndjesi timen kaq të dëmshme; në të kundërt, mendoja se nuk duhej ta ndieja e as ta vuaja. Më kujtohet se që atëherë kjo vuajtje më ngjalli një dëshirë për ta qëmtuar e për ta shpjeguar. Vetëm se unë isha një djalosh me pedanteri dhe ambicie karakteristike djaloshare. Për rrjedhojë, përfundimi ishte një projekt historie universale sipas mërzisë, nga i cili shkrova vetem faqet e para. Historia universale sipas mërzisë mbështetej në një ide tejet të thjeshtë: jo në progresin, ne evolucionin biologjik, në faktorin ekonomik; asnjëra prej arsyeve që zakonisht parashtrojnë historianët e shkollave të ndryshme; zembereku i historisë ishte merzia. I këndellur nga ky zbulim i mrekullueshëm, ia nisa punës prej fillimit. Në fillim, pra, ishte mërzia, e quajtur rëndom kaos. Zoti, i mërzitur nga mërzia, krijoi token, qiellin, ujin, kafshët, bimët. Adami dhe Eva, edhe këta të mërzitur në parajsë, hëngrën frutën e ndaluar. Zoti u mërzit me ta dhe i përzuri nga Edeni; Kaini, i mërzitur me Abelin, e vrau; Noeja, i mërzitur keqas, shpiku verën; Zoti, i mërzitur sërish nga njerëzit, shkatërroi botën me një përmbytje; por kjo e mërziti akoma më shumë, aq sa e hapi sërish motin. E kështu me radhë. Perandoritë e lashta egjiptiane, babilonase, persiane, greke dhe romake lindnin nga mërzia dhe rrëzoheshin po nga mërzia; mërzia e paganizmit sillte krishterimin; merzia e krishterimit sillte paganizmin; mërzia e katolicizmit, protestantizmin; mërzia e Europës çonte në zbulimin e Amerikës; mërzia e feudalizmit shkaktonte Revolucionin Francez; ndërsa mërzia e kapitalizmit, Revolucionin Rus...

Do qe te marresh mendimin qe kane shoket per ty?
Do qe te te shkruash mendimin qe ke per shoket?
Regjistrohu tani dhe tregohu i ndershem!

tbh.me

Vepra te ngjashme

paqja Autori: mia · Lloji: Ese filozofike · Tema: paqja NE KETO VARGJE PASQYROHET DESHIRA PER NJE JETE ME TE MIRE,NJE JETE NE PAQE,NJE JETE PA LUFTE E KONFLIKTE,PA LAKMI E URREJTJE.NESE JETA NA OFROHET VETEM NJE HERE,A NUK E KEMI NE NE DORE QE TA JETOJME KETE JETE NE MENYREN ME TE MIRE TE MUNDSHME?A NUK E KEMI...	Ne jemi ne Toke per te ... Autori: Sabina Kurtaj · Lloji: Ese filozofike · Tema: Jeta Ne jemi ne Toke per te... Ne jemi ne Toke per te jetuar ? ... Jo Ne jemi ne Toke vetem e vetem per te adhuar Zotin e Gjithesise , qe na fali shpirtin , na fali mendjen per te dale nga problemet , na fali dituri te mesojme . Kjo jete eshte shume e shku...
ese per syte Autori: ana · Lloji: Ese filozofike · Tema: ese per syte Dhuna kundër grave në Shqipëri duhet të analizohet në kontekstin e kulturës dhe traditave shqiptare. Studimi i dhunës në familje është i komplikuar, sepse ajo është një fenomen që ndodh prapa dyerve. Njerëzit nuk preferojnë të flasin mbi ...	Shenimet e nje lumi te qete. Autori: Anonim · Lloji: Ese filozofike · Tema: Alegori Keto jane disa tekste eseistike me permbajtje te nje filozofie te re te krijuar nga nje filiz i ri qe u thye me pa te drejte.Ketu do te hedhim disa nga shume copra tekstesh te krijuar nga ky filiz i ri.Eshte shkrur pa ditur se do te publikohet ne nje plat...
Ne jemi ketu ne toke per te... Autori: Xhulio Prenga · Lloji: Ese filozofike · Tema: Ne jemi ketu ne toke per te... Ne jemi ketu ne toke per te, per te...! -Per cfare e?! -Jemi ketu per te jetuar sigurisht! -Vetem per kete, vetem per te jetuar?! -Ndoshta ndoshta per te kaluar caste te bukura per te provuar ndjenjen e paqes dhe te dashurise ose ndoshta jemi gabimisht ke...	Perse jemi ne toke ??? Autori: Desara Dedolli · Lloji: Ese filozofike · Tema: perse jemi ne toke Jeta eshte nje lufte. Eshte nje beteje qe duhet fituar. Eshte nje enderr qe duhet jetuar. Por.perse jetojme? Kemi ardhur ne jete per nje qellim te caktuar apo jemi thjesht kalimtar ne kete bote?! ...
Do te doja Autori: Melodi · Lloji: Ese filozofike · Tema: Yjet do shuajne etjen e jetes, e jetes pa heshtje Do te doja... S'e di pse, por sonte... sonte, do te doja te isha vetem une, ne nje vend te larget, e vetme por me shpirtin bosh. Te mos ndjeja asgje, te mos degjoja askend,te mos me kete mbetur me lot! Te me ishin thare, njejte si nje shkretetire ...	Te rrosh a te mos rrosh Autori: Geraldo Xhina · Lloji: Ese filozofike · Tema: Jeta Te rrosh a te mos rrosh Te rrosh a te mos rrosh.?Eh ctrishtim,15 vite mbi krye I kam e qe tani per te tilla gjerash te mendoj me duhet.Te jem I sinqerte,frike kam me ty te hapem se fundja fundit per ty thjesht nje femij jam.Frike kam te filloj e te te fl...
Te rrosh a te mos rrosh... Autori: Jolie · Lloji: Ese filozofike · Tema: Te rrosh a te mos rrosh... Te rrosh a te mos rrosh ...eshte nje nga monologet me te famshem dhe me te komentuar te letersise boterore, dhe nje nga dilemat me dramatike me jeten njerezore. Te zgjedhesh mes jetes dhe vdekjes... Te jetosh cfare te sjell fati , te shijosh te hidhuren...	Ne kete bote jemi per te..? Autori: Jozef · Lloji: Ese filozofike · Tema: Ne kete bote jemi per te..? Në këtë botë jemi për të...? Kjo është një pyetje të cilën çdo njeri ja bën vetës.Disa thonë se në këtë botë jemi per të zbuluar,krijuar gjëra të reja.Disa të tjerë thonë se në këtë botë jemi për te krijuar një brez të ri ...
kusherira e perjetsheme Autori: emanuela · Lloji: Ese filozofike · Tema: falja Po e filloj me nje peng te madh ne zemren time te vogel.E di qe te lendova pa mase "motrushe".Por ama dije se ti do te jesh gjithmone ne zemren time sepse une pa ty jame asgje dhe s'mund te bej perpara.Ti je loti i kulluar ne zemren time qe e mban ne dore...	Heshtja Autori: Anonim · Lloji: Ese filozofike · Tema: Heshtja Heshtja e ka gjuhen e saj,ajo flet me shume se c'do britme qe do te shkaterronte dicka te bukur.Ajo eshte nje shumellojshmeri pergjigjesh brenda vetes,nje shumellojshmeri mendimesh.eshte mire te heshtesh,para se te veprosh,pasi kush nuk esht zot i mendime...
Libri Autori: Geraldo Xhina · Lloji: Ese filozofike · Tema: Rendesia e librave. Te gjithe e dime situaten ku ndodhemi,nje katastrofe boterore e cila mbylli brenda te gjithe njerezit pa bere dallim moshe,gjinie,feje,njerez te pasur apo te varfer,thjesht I mbylli brenda.E kuptoj qe eshte dicka e tmerreshme por duhet te dini se edhe nes...	Jeta... Autori: Fiori · Lloji: Ese filozofike · Tema: Jeta... Kjo jete paska qene e destinuar te filloje me komedi, te vazhdoje me drame e te perfundoje me tragjedi! Vime ne kete bote duke bere disa njerez te qeshin dhe ikim duke lene disa duke qare… rri e mendoj se si ka mundesi qe keshtu duhet te jete ky proce...

Komentet e fundit!

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave:
1 + 2 =

Your travel guide to exploring Albania - TourAlbania.org

Kaloni ne versionin Desktop