Data e postimit: 2013-09-24 21:15:48 Lexime: 13900

Dhuna kundër grave në Shqipëri duhet të analizohet në kontekstin e kulturës dhe traditave shqiptare. Studimi i dhunës në familje është i komplikuar, sepse ajo është një fenomen që ndodh prapa dyerve. Njerëzit nuk preferojnë të flasin mbi këtë çështje sepse ata e konsiderojnë atë çështje private dhe burim turpi. Gjithashtu, ky problem mbështetet nga mentaliteti tradicional dhe patriarkal që është thellësisht i rrënjosur në kulturën shqiptare

Rrënjët e keqtrajtimit të vazhdueshëm të grave shqiptare nga burrat janë të vjetra dhe të thella dhe janë të lidhura me mungesën e respektit. Duket kontradiktor fakti që Kanuni (Kodi i ligjeve zakonore të përdorura në pjesën veriore të Shqipërisë) përfshinakte që e deklarojnë gruan si të paprekshme.Mbështetur në aktet dhe kundra aktet mbi gruan ngrihet pyetja: Pse gruaja konsiderohej e paprekshme? Sepse ajo nevojitej për të lindur fëmijë, për t’u kujdesur për fëmijët dhe anëtarët e tjerë të familjes dhe për punët e shtëpisë. Nga kjo pikpamje, ishte e vështirë të pranohej barazia e gruas me burrin. Sipas Kanunit, gruaja është një objekt që merr frymë, ajo është një pasuri dhe si e tillë nuk mund të respektohet nga anëtarët meshkuj të familjes. Kanuni përmend faktin se burrat kanë të drejtë të rrahin dhe të fyejnë publikisht bashkëshortet e tyre nëse bashkëshortet nuk u binden atyre. Nëse gruaja “nuk sillet mirë ndaj të shoqit burri ka të drejtë “ t’i presë një shirit nga brezi i saj ose t’i presë një tufë nga flokët e saj dhe ta lërë atë. Burri mundet t’i presë flokët gruas së tij, ta çveshë atëlakuriq, ta përzërë atë nga shtëpia në sy të të afërmve dhe më pas ta ngasë atë me shkop mes përmes gjithë fshatit. Më tej në Kanun thuhet: Nëse burri e rreh gruan e tij, ai nuk quhet fajtor dhe prindërit e saj nuk mund të bëjnë asnjë ankesë për burrin që e ka rrahur. Nëse burri e rreh gruan deri në gjakosje, dhe ajo ankohet tek prindërit, burri duhet të japë shpjegime. Në Kanun sqarohet se, burri mund ta vrasë gruan e tij në dy raste, për tradhëti dhe mosmikpritje.Për këto dy akte të pandershmërisë, burri e vret gruan e tij, nuk kërkon mbrojtje dhe nuk hyn në hakmarrje, pasi prindërit e gruas së tij të vrarë e kanë marrë çmimin e gjakut të saj kur i kanë dhënë dhëndërrit një fishek ditën e dasmës, për të garantuar sjelljen e saj.Pesëdhjetë vjet të sundimit komunist nuk e fshinë qëndrimin patriarkal të lidhur me Kanunin. Shumë gra akoma e shikojnë pozitën e tyre sociale nën ndikimin e këtyre ligjeve zakonore.

Shpesh thuhet se Kanuni është burimi kryesor për pozitën e diskriminuar të grave në shoqërinë shqiptare, argument ky shumë i diskutueshëm e ndofta spekulativ. Çështja e historisë së pozitës së nënshtruar të grave në shoqërinë shqiptare në këtë shekull ka nevojëpër një analizë më të plotë, duke marrë në konsideratë shumë faktorë, si nivelin shumë të ulët të zhvillimit ekonomik e shoqëror, nivelet e larta të varfërisë, mungesën e stabilitetit politik, faktin që çështja e identititetit dhe e integritetit territorial shqiptar mbizotëruan jetën e vendit dhe lëvizjet politike brënda tij, mungesën ë një kulture politike demokratike, nivelin e ulët arsimor, mungesën e lëvizjeve të gjëra emancipuese shoqërore etj. Kanuni është vetëm një nga këta faktorë dhe vepronte vetëm në një pjesë të vendit. P.sh. në jug nuk vepronte Kanuni, por kishte përsëri fejesa në djep.Një analizë e tillë mungon në studimet ekzistuese, dhe ne ndjehemi të detyruar të prezantojmë nevojën për një analizë të plotë të fenomenit dhe të situatës së gruas në atë kohë. Autorë të tjerë janë përpjekur, gjithashtu, të analizojnë natyrën e këtij fenomeni në Shqipëri. S. Gjipali dhe L. Ruci në studimin e tyre Gruaja shqiptare: Hezitime dhe Perspektiva, përpiqen të shpjegojnë influencën e vështirësive ekonomike në pozitën e varur të gruas shqiptare: Gjithashtu duhet të kuptojmë situatën e grave shqiptare gjatë gjysmës së fundit të shekullit tonë dhe progresin që ato kanë bërë … Shqipëria ishte dhe vazhdon të jetë një vend me një popullsi fshatare mbizotëruese (64 % e popullsisë aktualisht jeton në fshat) ... Prapambetja intelektuale dhe materiale krijoi kushte për nënvlerësimin dhe keqtrajtimin e gruas (mjafton të themi se rrahja e gruas konsiderohej gjë normale) .Për një kohë të gjatë studimet dhe të dhënat mbi dhunën në familje kanë munguar plotësisht. Në vitin 1996, shoqata e grave “Refleksione”, organizoi të parin studim kombëtar mbi dhunën në familje, financuar nga Programi PHARE Democracy. Në këtë studim S. Miria jep të dhënat e para që tregojnë se 64 % (nga 849 gra) e grave të intervistuara pranojnë të kanë përjetuar dhunë fizike, emocionale dhe seksuale. 64% e grave të intervistuara pranojnë se ato janë ndjerë të dhunuara fizikisht apo shpirtërisht nga partneri i tyre ose nga anëtarë të tjerë të familjes… 35 % e të intervistuarvekanë qënë dëshmitare të dhunës serioze fizike e psikologjike në familjen e tyre të origjinës.Permasat e këtij problemi mund të kuptohen duke marë në konsideratë të dhëna tëtjera nga Linja e Këshillimit për Gra dhe Vajza. Në më pak se 5 vjet të ekzistencës së saj,Linja ka marrë më shumë se 5000 telefonata. Në periudhën 1996-2000, më shumë se 400gra janë këshilluar ballëpërballë. Klientet kanë qënë nga të gjitha rrethet e vendit. Një fakt tjetër për frekuencën e fenomenit është numri i klienteve të trajtuara në Strehëzën për Gratë dhe Vajzat e Dhunuara në një periudhë kohore më të shkurtër se dy vjet. Kjo Strehëz, e ngritur në Tiranë, është e vetmja e këtij lloji në Shqipëri dhe mbështetet nga donatorë të huaj. Rreth 32 gra dhe 40 fëmije janë trajtuar në këtë Strehëz në 18 muaj aktivitet. Kërkesat për strehim janë shumë më të mëdha se kapacitati i Strehëzës. Strehëza pothuaj çdo muaj ka një ose dy kliente mbi kapacitetine saj. Numri i rasteve të kthyera (të papranuara) është pothuaj i barabartë me sasinë e klienteve të trajtuara në Strehëz. Këto të dhëna na ndihmojnë të kuptojmë se dhuna ndaj gruas nuk ndodh rastësisht, por ajo është një fenomen i përhapur në Shqipëri. Fenomeni përfshin të gjitha moshat dhe besimet fetare.

Vepra te ngjashme

Ne lindim të lirë,por luftojmë për t... Autori: Kevin Çika · Lloji: Ese filozofike · Tema: Liria e njeriut Ne vijmë në këtë botë si qenie krejt të lira dhe të pafajshme.Kemi ardhur në jetë pa asnjë zinxhir a prirje,pavarësisht nga feja,raca dhe kombi.Me kalimin e kotës,vetëdija jonë fillon të zhvillohet.Dhe me fillimin e jetës shoqërore,njeri...	Prometeu,një hero i vetmuar! Autori: Anna Çani · Lloji: Ese filozofike · Tema: Prometeu Prometeu është heroi i parë humanist në të gjithe historinë e letërsisë dhe është një figurë e adhuruar për shumë artistë e poetë. Ai kreu një akt humannë kohën kur njerëzimi ndonjej në errësirë,injorancë dhe varfëri. Prometeu u r...
Te rrosh a te mos rrosh Autori: Liza · Lloji: Ese filozofike · Tema: Hamleti Te rrosh a te mos rrosh... Te zgjedhesh mes jetes dhe vjdekjes... Te jetosh cfare te sjell fati, te jetosh te hidhuren dhe te emblen e gjithckaje,te jetosh me perbuzjen e njerzve...Valle a mund ta duroj? Shpeshhere kur ndodhesh ne kete dieleme hedhim sy...	Zhgënjimi Autori: Anna Çani · Lloji: Ese filozofike · Tema: Zhgënjimi Zhgënjimi...Të zhgënjehesh...ç'do të thotë?! Hë...Të zhgënjehesh do të thotë të humbasësh besimin,të gënjehesh nga dikush duke të parë në sy etj...Për mua zhgënjëmi është një lloj ndjenje e veçantë. Them kështu sepse zhgënjimin...
Dialog me sytë e shpirtit Autori: Klea Kasa · Lloji: Ese filozofike · Tema: Reflektim mbi veten time. Dialog me sytë e shpirtit. E ulur në një stol të vogël e të vjetër pranë një trotuari nga i cili mund të shikosh qartë cdo hap të shpejtë që bëhet nën jetën monotone.Pranë meje është një lis i madh dhe një ndërtesë ...	vjeshta Autori: butrint dana · Lloji: Ese filozofike · Tema: vjeshta Vjeshta është stinë shumë e bukur.Gjatë kësaj kohe peisazhi bët madhështor. Gati çdo fletë e çdo peme bëhet me ngjyrë të artë,të kuqerremte dhe të portokalltë. Unë jam i sigurt në fshatin tim vjeshta është më e mahnitshme se në f...
Jeta Autori: Samina Beqiraj · Lloji: Ese filozofike · Tema: Jeta Çfare eshte jeta ? Perse jetojme ? Cili eshte qellimi yne ? Secilit prej nesh i ndodh qe te reflektoje mbi keto pytje ne menyre qe Ti japi jetes nje kuptim te bukur. Jeta eshte nje rrugetim,dhurate nga Zoti , e cila jetohet vetem njehere. Nje rrug...	Dibra Autori: Rrahman Peca · Lloji: Ese filozofike · Tema: Dibra ime Dibra vendi ku kan lindur dhe jan rritur prindrit e mi,ku bukuria dhe madheshtia e natyres dhe venditnuk kne fund.Fushat e gjera,malet,luginat e magjishme dominojne vendin e pa mateAtje ka dhe disa liqene shume te bukura,mbreslenese e magjiplote.Shkembenj...
Frika dhe misteri Autori: Iris · Lloji: Ese filozofike · Tema: Mister, frika dhe nata Te duket sikur po humb kontrollin. Ndihesh i rrezikuar, zemra te rreh for dhe shpejt. Edhe perse perpiqesh te normalizosh frymemarrjet e tua nuk arrin te mbushesh me oksigjen.Gjithashtu te pushton trupin duke te kufizuar mundesine per te levizur lirisht. ...	Molla Autori: Dorina.D · Lloji: Ese filozofike · Tema: Molla Eshte si molla e kuqe dhe perfekte qe nese e kafshon te mbush gojen plot me krimba. Manaferrat grumbullohen neper shkurre, vdekja pret tek shkembinjte dhe shiu te zhyt. Nje diseksion i trurit nuk ishte kurre aq i kendshem, ndoshta ato prerje te drejta ...
Te rrosh a te mos rrosh Autori: Geraldo Xhina · Lloji: Ese filozofike · Tema: Jeta Te rrosh a te mos rrosh Te rrosh a te mos rrosh.?Eh ctrishtim,15 vite mbi krye I kam e qe tani per te tilla gjerash te mendoj me duhet.Te jem I sinqerte,frike kam me ty te hapem se fundja fundit per ty thjesht nje femij jam.Frike kam te filloj e te te fl...	Zhgenjimi Autori: Samina Beqiraj · Lloji: Ese filozofike · Tema: Zhgenjimi - ZHgenjimi , bashkeudhetarja e dashurise , Urrejtjes, dhimbjes dhe lumturise eshte pjese e jona , e cila na pelqen apo nuk na pelqen ne nje menyre apo tjeter na shoqeron gjate gjithe rruges duke na bere pessimist per jeten.Te besh te miren dhe te sh...
Mërzia dhe arti Autori: Anna Çani · Lloji: Ese filozofike · Tema: Mërzia Për shumë njerëz,mërzia është e kundërta e zbavitjes,ndërsa zbavitja është shpengim,harresë. Ndërsa për mua mërzia nuk është e kundërta e zbavitjes,madje mund të them se,përkundrazi,nga disa anë,ajo i përngjan zbavitjes duke qenë se ...	ÇFAR JAN KRO GJERA QE PO NDODHIN ? Autori: Rinora Mehmetaj · Lloji: Ese filozofike · Tema: ÇFAR JAN KTO GJERA QE NA NDODHIN ? E di qe ne kete bot kemi shum sfida e aventura te ndryshme.E di qe ne kete bot jemi nxenes dhe kemi provime. E di qe kjo bot nuk na jep gjithmon ate qe e deshirojm her na deshpron e her na gezon.E di se problemet nuk kan te ndalur kurr dalin nje pas nje p...

Komentet e fundit!

---

---

---

---

---

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave: 1 + 2 =