Data e postimit: 2013-09-24 21:15:48 Lexime: 14280

Dhuna kundër grave në Shqipëri duhet të analizohet në kontekstin e kulturës dhe traditave shqiptare. Studimi i dhunës në familje është i komplikuar, sepse ajo është një fenomen që ndodh prapa dyerve. Njerëzit nuk preferojnë të flasin mbi këtë çështje sepse ata e konsiderojnë atë çështje private dhe burim turpi. Gjithashtu, ky problem mbështetet nga mentaliteti tradicional dhe patriarkal që është thellësisht i rrënjosur në kulturën shqiptare

Rrënjët e keqtrajtimit të vazhdueshëm të grave shqiptare nga burrat janë të vjetra dhe të thella dhe janë të lidhura me mungesën e respektit. Duket kontradiktor fakti që Kanuni (Kodi i ligjeve zakonore të përdorura në pjesën veriore të Shqipërisë) përfshinakte që e deklarojnë gruan si të paprekshme.Mbështetur në aktet dhe kundra aktet mbi gruan ngrihet pyetja: Pse gruaja konsiderohej e paprekshme? Sepse ajo nevojitej për të lindur fëmijë, për t’u kujdesur për fëmijët dhe anëtarët e tjerë të familjes dhe për punët e shtëpisë. Nga kjo pikpamje, ishte e vështirë të pranohej barazia e gruas me burrin. Sipas Kanunit, gruaja është një objekt që merr frymë, ajo është një pasuri dhe si e tillë nuk mund të respektohet nga anëtarët meshkuj të familjes. Kanuni përmend faktin se burrat kanë të drejtë të rrahin dhe të fyejnë publikisht bashkëshortet e tyre nëse bashkëshortet nuk u binden atyre. Nëse gruaja “nuk sillet mirë ndaj të shoqit burri ka të drejtë “ t’i presë një shirit nga brezi i saj ose t’i presë një tufë nga flokët e saj dhe ta lërë atë. Burri mundet t’i presë flokët gruas së tij, ta çveshë atëlakuriq, ta përzërë atë nga shtëpia në sy të të afërmve dhe më pas ta ngasë atë me shkop mes përmes gjithë fshatit. Më tej në Kanun thuhet: Nëse burri e rreh gruan e tij, ai nuk quhet fajtor dhe prindërit e saj nuk mund të bëjnë asnjë ankesë për burrin që e ka rrahur. Nëse burri e rreh gruan deri në gjakosje, dhe ajo ankohet tek prindërit, burri duhet të japë shpjegime. Në Kanun sqarohet se, burri mund ta vrasë gruan e tij në dy raste, për tradhëti dhe mosmikpritje.Për këto dy akte të pandershmërisë, burri e vret gruan e tij, nuk kërkon mbrojtje dhe nuk hyn në hakmarrje, pasi prindërit e gruas së tij të vrarë e kanë marrë çmimin e gjakut të saj kur i kanë dhënë dhëndërrit një fishek ditën e dasmës, për të garantuar sjelljen e saj.Pesëdhjetë vjet të sundimit komunist nuk e fshinë qëndrimin patriarkal të lidhur me Kanunin. Shumë gra akoma e shikojnë pozitën e tyre sociale nën ndikimin e këtyre ligjeve zakonore.

Shpesh thuhet se Kanuni është burimi kryesor për pozitën e diskriminuar të grave në shoqërinë shqiptare, argument ky shumë i diskutueshëm e ndofta spekulativ. Çështja e historisë së pozitës së nënshtruar të grave në shoqërinë shqiptare në këtë shekull ka nevojëpër një analizë më të plotë, duke marrë në konsideratë shumë faktorë, si nivelin shumë të ulët të zhvillimit ekonomik e shoqëror, nivelet e larta të varfërisë, mungesën e stabilitetit politik, faktin që çështja e identititetit dhe e integritetit territorial shqiptar mbizotëruan jetën e vendit dhe lëvizjet politike brënda tij, mungesën ë një kulture politike demokratike, nivelin e ulët arsimor, mungesën e lëvizjeve të gjëra emancipuese shoqërore etj. Kanuni është vetëm një nga këta faktorë dhe vepronte vetëm në një pjesë të vendit. P.sh. në jug nuk vepronte Kanuni, por kishte përsëri fejesa në djep.Një analizë e tillë mungon në studimet ekzistuese, dhe ne ndjehemi të detyruar të prezantojmë nevojën për një analizë të plotë të fenomenit dhe të situatës së gruas në atë kohë. Autorë të tjerë janë përpjekur, gjithashtu, të analizojnë natyrën e këtij fenomeni në Shqipëri. S. Gjipali dhe L. Ruci në studimin e tyre Gruaja shqiptare: Hezitime dhe Perspektiva, përpiqen të shpjegojnë influencën e vështirësive ekonomike në pozitën e varur të gruas shqiptare: Gjithashtu duhet të kuptojmë situatën e grave shqiptare gjatë gjysmës së fundit të shekullit tonë dhe progresin që ato kanë bërë … Shqipëria ishte dhe vazhdon të jetë një vend me një popullsi fshatare mbizotëruese (64 % e popullsisë aktualisht jeton në fshat) ... Prapambetja intelektuale dhe materiale krijoi kushte për nënvlerësimin dhe keqtrajtimin e gruas (mjafton të themi se rrahja e gruas konsiderohej gjë normale) .Për një kohë të gjatë studimet dhe të dhënat mbi dhunën në familje kanë munguar plotësisht. Në vitin 1996, shoqata e grave “Refleksione”, organizoi të parin studim kombëtar mbi dhunën në familje, financuar nga Programi PHARE Democracy. Në këtë studim S. Miria jep të dhënat e para që tregojnë se 64 % (nga 849 gra) e grave të intervistuara pranojnë të kanë përjetuar dhunë fizike, emocionale dhe seksuale. 64% e grave të intervistuara pranojnë se ato janë ndjerë të dhunuara fizikisht apo shpirtërisht nga partneri i tyre ose nga anëtarë të tjerë të familjes… 35 % e të intervistuarvekanë qënë dëshmitare të dhunës serioze fizike e psikologjike në familjen e tyre të origjinës.Permasat e këtij problemi mund të kuptohen duke marë në konsideratë të dhëna tëtjera nga Linja e Këshillimit për Gra dhe Vajza. Në më pak se 5 vjet të ekzistencës së saj,Linja ka marrë më shumë se 5000 telefonata. Në periudhën 1996-2000, më shumë se 400gra janë këshilluar ballëpërballë. Klientet kanë qënë nga të gjitha rrethet e vendit. Një fakt tjetër për frekuencën e fenomenit është numri i klienteve të trajtuara në Strehëzën për Gratë dhe Vajzat e Dhunuara në një periudhë kohore më të shkurtër se dy vjet. Kjo Strehëz, e ngritur në Tiranë, është e vetmja e këtij lloji në Shqipëri dhe mbështetet nga donatorë të huaj. Rreth 32 gra dhe 40 fëmije janë trajtuar në këtë Strehëz në 18 muaj aktivitet. Kërkesat për strehim janë shumë më të mëdha se kapacitati i Strehëzës. Strehëza pothuaj çdo muaj ka një ose dy kliente mbi kapacitetine saj. Numri i rasteve të kthyera (të papranuara) është pothuaj i barabartë me sasinë e klienteve të trajtuara në Strehëz. Këto të dhëna na ndihmojnë të kuptojmë se dhuna ndaj gruas nuk ndodh rastësisht, por ajo është një fenomen i përhapur në Shqipëri. Fenomeni përfshin të gjitha moshat dhe besimet fetare.

Vepra te ngjashme

Kujtime nga femijeria. Autori: Geraldo Xhina · Lloji: Ese filozofike · Tema: Femijeria Cdo dite e me shume po rritem,e cdo dite e me shume po i largohem asaj pafajesise te atij vogelushi qe dinte vetem te qeshte e te lozdronte.Vetem 15 qirinj kam fryre,por nuk e di pse mua me duket aq e madhe diferenca nga ajo frymemarrja e pare e deri me ...	bota Autori: alketa osmani elmedina zhegrova · Lloji: Ese filozofike · Tema: realiteti bota rrotullohet qdo lumturi qe te esht mohuar do kthehet qdo lot qe ke derdhur do te numerohet qdo enderr e harruar do te realizohet ata qe te lenduan do te pendohen ata qe te braktisen qdo dit do zgjohen me endrrem per tu kthyer padrejtsit qe tu ben do ...
Racizmi sipas meje Autori: Anna Cani · Lloji: Ese filozofike · Tema: Racizmi sipas meje Racizmi eshte "ushqimi" i intelektit te njerezve duke i bere ata te besojne se jane superiore ndaj dikujt tjeter,kjo duke u mbeshtetur vetem ne faktin se dikush perben sasi me te madhe melanine se dikush tjeter. Racizmi eshte si nje "semundje" e cila prek...	Si e mendoj të ardhmen e njerëzimit? Autori: Anna Cani · Lloji: Ese filozofike · Tema: Njerëzimi Si çdokush tjetër edhe unë e përfytyroj të ardhmen time me ndryshime masive. Një e ardhme e rrethuar nga të gjitha anët nga teknologjia. E keqja në kohët fëmijëve dhe të rinjve u vjen nga teknologjia e shumtë që ata përdorin. Mendoj se qen...
Kur dashuria vdes, atëhere edhe jeta sh... Autori: un · Lloji: Ese filozofike · Tema: Kur dashuria vdes, atëhere edhe jeta shuhet... Shpesh fëmijët e vegjël pyesin prindërit e tyre se si ata kanë lindur e prindërit mundohen të gjejnë një mënyrë shumë imagjinare për t’ia treguar e në disa raste të pavërteta.Vjen një kohë që fëmijët rriten e mund të kuptojnë m�...	jeta,liria dhe kerkimi i lumturise Autori: jona · Lloji: Ese filozofike · Tema: lumturia Njeriu ,qenia komplekse e enigmatike e bere objekt studimi per shume fusha te ndryshme.Jo vetem filozofi por shkence,art,letersi,mjekesi etj. Shume filozof, mendimtar ,studiues kane levruar per shekuj me radhe kompleksitetin dhe misteret e fshehura pas k...
Realitet apo trillim? Autori: alesia · Lloji: Ese filozofike · Tema: jeta Nje grimce pluhuri fshihet ne kornizat prej balte te nje pikture te fshehur ne dhomen e kujtimeve shumevjecare . Pikture ndoshta e bere me pasionin per te rrefyer gjithe historine e pashmangshme te jetes se saj . e trilluar por ndoshta me e vertete se rea...	Guximi fiton! Autori: R.S · Lloji: Ese filozofike · Tema: Ese per guximin. Guximi. Fiton apo humbet? E gjejme ne apo vjen vetë? Pytja qe te ndjell kureshtje ne trurin tend qe bluan mendime se si do ia dalesh ne cdo gje. Kjo quhet mosbesim ne vetvete. Por ka nje ilaç per kete. Guximi. Ilaçi qe i duhet te gjitheve qe mendojn s...
Kush jam une?! Autori: Geraldo Xhina · Lloji: Ese filozofike · Tema: UNE Kush jam une? Nese me takon ne rruge dhe me pyet se kush jam,do te te them se jam Geraldo Xhina.Nese do te kerkosh te dish me shume per mua,do te te them se jam nje djalosh 15-vjecar dhe nje nxenes ne vit te pare.Nese do te jemi duke bere nje bisede miqe...	udhetim jete Autori: Ana · Lloji: Ese filozofike · Tema: udhetim Nuk mund te lahesh dy here ne te njejtin lume... Cdo gje rrjedh,rrjedh ose iken, ase kalon...sinonimi i njera tjetres. Kalon koha, ikin minutat, jeta zazhdon pavaresisht se cnodh. Ne kalojme nha nje gjendje ne tjetren, sikur udhetojme ne vijat e jete...
dashuria Autori: alessia · Lloji: Ese filozofike · Tema: dashuria te gjithe e dime se dashuria eshte reciproke po te gjithe ne biem brenda saj pa dashje dhe as nuk e veme re se si. zakonisht te gjitha gocat iu vardisen ketyre cunave te bukur por ndonjeher ata te lene ne balte e s'duan t'ia dine per ne ... po pse valle...	E bukura dhe e shemtuara Autori: Elion Hasa · Lloji: Ese filozofike · Tema: E bukura dhe e shemtuara Cili është përkufizimi i bukurisë? A ekziston një përkufizim i tillë? Apo secili prej nesh ka shpjegimin e tij? Ndoshta një person që unë mendoj se është i bukur, dikush tjetër e konsideron të shëmtuar. Ju mund të gjeni defekte te një per...
... Autori: Francesko File · Lloji: Ese filozofike · Tema: "Te gjithe kemi aftesi te vecanta"… "Te gjithe kemi aftesi te vecanta"… Secili prej nesh eshte unik dhe i vecante!Dikush ka aftesi te kendoj,dikush ka aftesi te pikturoje,dikush tjeter te flase shume mire ne publik etj...dhe keto aftesi na bejne me te vertete te vecante...	Në pragun e së vërtetës, më rrëmbe... Autori: Arteida · Lloji: Ese filozofike · Tema: Vetvetja Kur ndodhesha përgjat brigjeve të dëshirave lundruese të kohës, unë jetoja brenda iluzioneve të përditshmërisë.Kur merrja frymë ajrin e pastër të natyrës, unë dashurohesha në vehtën time.Jetova në kulmet e shtëpive të rrënuara nga dhi...

Komentet e fundit!

---

---

---

---

---

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave: 1 + 2 =