Data e postimit: 2013-09-24 21:15:48 Lexime: 14096

Dhuna kundër grave në Shqipëri duhet të analizohet në kontekstin e kulturës dhe traditave shqiptare. Studimi i dhunës në familje është i komplikuar, sepse ajo është një fenomen që ndodh prapa dyerve. Njerëzit nuk preferojnë të flasin mbi këtë çështje sepse ata e konsiderojnë atë çështje private dhe burim turpi. Gjithashtu, ky problem mbështetet nga mentaliteti tradicional dhe patriarkal që është thellësisht i rrënjosur në kulturën shqiptare

Rrënjët e keqtrajtimit të vazhdueshëm të grave shqiptare nga burrat janë të vjetra dhe të thella dhe janë të lidhura me mungesën e respektit. Duket kontradiktor fakti që Kanuni (Kodi i ligjeve zakonore të përdorura në pjesën veriore të Shqipërisë) përfshinakte që e deklarojnë gruan si të paprekshme.Mbështetur në aktet dhe kundra aktet mbi gruan ngrihet pyetja: Pse gruaja konsiderohej e paprekshme? Sepse ajo nevojitej për të lindur fëmijë, për t’u kujdesur për fëmijët dhe anëtarët e tjerë të familjes dhe për punët e shtëpisë. Nga kjo pikpamje, ishte e vështirë të pranohej barazia e gruas me burrin. Sipas Kanunit, gruaja është një objekt që merr frymë, ajo është një pasuri dhe si e tillë nuk mund të respektohet nga anëtarët meshkuj të familjes. Kanuni përmend faktin se burrat kanë të drejtë të rrahin dhe të fyejnë publikisht bashkëshortet e tyre nëse bashkëshortet nuk u binden atyre. Nëse gruaja “nuk sillet mirë ndaj të shoqit burri ka të drejtë “ t’i presë një shirit nga brezi i saj ose t’i presë një tufë nga flokët e saj dhe ta lërë atë. Burri mundet t’i presë flokët gruas së tij, ta çveshë atëlakuriq, ta përzërë atë nga shtëpia në sy të të afërmve dhe më pas ta ngasë atë me shkop mes përmes gjithë fshatit. Më tej në Kanun thuhet: Nëse burri e rreh gruan e tij, ai nuk quhet fajtor dhe prindërit e saj nuk mund të bëjnë asnjë ankesë për burrin që e ka rrahur. Nëse burri e rreh gruan deri në gjakosje, dhe ajo ankohet tek prindërit, burri duhet të japë shpjegime. Në Kanun sqarohet se, burri mund ta vrasë gruan e tij në dy raste, për tradhëti dhe mosmikpritje.Për këto dy akte të pandershmërisë, burri e vret gruan e tij, nuk kërkon mbrojtje dhe nuk hyn në hakmarrje, pasi prindërit e gruas së tij të vrarë e kanë marrë çmimin e gjakut të saj kur i kanë dhënë dhëndërrit një fishek ditën e dasmës, për të garantuar sjelljen e saj.Pesëdhjetë vjet të sundimit komunist nuk e fshinë qëndrimin patriarkal të lidhur me Kanunin. Shumë gra akoma e shikojnë pozitën e tyre sociale nën ndikimin e këtyre ligjeve zakonore.

Shpesh thuhet se Kanuni është burimi kryesor për pozitën e diskriminuar të grave në shoqërinë shqiptare, argument ky shumë i diskutueshëm e ndofta spekulativ. Çështja e historisë së pozitës së nënshtruar të grave në shoqërinë shqiptare në këtë shekull ka nevojëpër një analizë më të plotë, duke marrë në konsideratë shumë faktorë, si nivelin shumë të ulët të zhvillimit ekonomik e shoqëror, nivelet e larta të varfërisë, mungesën e stabilitetit politik, faktin që çështja e identititetit dhe e integritetit territorial shqiptar mbizotëruan jetën e vendit dhe lëvizjet politike brënda tij, mungesën ë një kulture politike demokratike, nivelin e ulët arsimor, mungesën e lëvizjeve të gjëra emancipuese shoqërore etj. Kanuni është vetëm një nga këta faktorë dhe vepronte vetëm në një pjesë të vendit. P.sh. në jug nuk vepronte Kanuni, por kishte përsëri fejesa në djep.Një analizë e tillë mungon në studimet ekzistuese, dhe ne ndjehemi të detyruar të prezantojmë nevojën për një analizë të plotë të fenomenit dhe të situatës së gruas në atë kohë. Autorë të tjerë janë përpjekur, gjithashtu, të analizojnë natyrën e këtij fenomeni në Shqipëri. S. Gjipali dhe L. Ruci në studimin e tyre Gruaja shqiptare: Hezitime dhe Perspektiva, përpiqen të shpjegojnë influencën e vështirësive ekonomike në pozitën e varur të gruas shqiptare: Gjithashtu duhet të kuptojmë situatën e grave shqiptare gjatë gjysmës së fundit të shekullit tonë dhe progresin që ato kanë bërë … Shqipëria ishte dhe vazhdon të jetë një vend me një popullsi fshatare mbizotëruese (64 % e popullsisë aktualisht jeton në fshat) ... Prapambetja intelektuale dhe materiale krijoi kushte për nënvlerësimin dhe keqtrajtimin e gruas (mjafton të themi se rrahja e gruas konsiderohej gjë normale) .Për një kohë të gjatë studimet dhe të dhënat mbi dhunën në familje kanë munguar plotësisht. Në vitin 1996, shoqata e grave “Refleksione”, organizoi të parin studim kombëtar mbi dhunën në familje, financuar nga Programi PHARE Democracy. Në këtë studim S. Miria jep të dhënat e para që tregojnë se 64 % (nga 849 gra) e grave të intervistuara pranojnë të kanë përjetuar dhunë fizike, emocionale dhe seksuale. 64% e grave të intervistuara pranojnë se ato janë ndjerë të dhunuara fizikisht apo shpirtërisht nga partneri i tyre ose nga anëtarë të tjerë të familjes… 35 % e të intervistuarvekanë qënë dëshmitare të dhunës serioze fizike e psikologjike në familjen e tyre të origjinës.Permasat e këtij problemi mund të kuptohen duke marë në konsideratë të dhëna tëtjera nga Linja e Këshillimit për Gra dhe Vajza. Në më pak se 5 vjet të ekzistencës së saj,Linja ka marrë më shumë se 5000 telefonata. Në periudhën 1996-2000, më shumë se 400gra janë këshilluar ballëpërballë. Klientet kanë qënë nga të gjitha rrethet e vendit. Një fakt tjetër për frekuencën e fenomenit është numri i klienteve të trajtuara në Strehëzën për Gratë dhe Vajzat e Dhunuara në një periudhë kohore më të shkurtër se dy vjet. Kjo Strehëz, e ngritur në Tiranë, është e vetmja e këtij lloji në Shqipëri dhe mbështetet nga donatorë të huaj. Rreth 32 gra dhe 40 fëmije janë trajtuar në këtë Strehëz në 18 muaj aktivitet. Kërkesat për strehim janë shumë më të mëdha se kapacitati i Strehëzës. Strehëza pothuaj çdo muaj ka një ose dy kliente mbi kapacitetine saj. Numri i rasteve të kthyera (të papranuara) është pothuaj i barabartë me sasinë e klienteve të trajtuara në Strehëz. Këto të dhëna na ndihmojnë të kuptojmë se dhuna ndaj gruas nuk ndodh rastësisht, por ajo është një fenomen i përhapur në Shqipëri. Fenomeni përfshin të gjitha moshat dhe besimet fetare.

Vepra te ngjashme

Aventurat e Diut Autori: X.X · Lloji: Ese filozofike · Tema: Diu dhe pese karat Na ishte njehere nje djale i ri 16 vjec.Deshira e tij e madhe ishte te behej nje futbollist karderr.Vitet e para i kaloi tek KF.Egnatia dhe kur mbushi 18 vjec i erdhi nje oferte nga pesecara.Ai shkoi ne itali dhe takoi presidentin dhe ai sa e pa ate i tha...	E vërteta e kësaj jete! Autori: Nedreta Fetahi · Lloji: Ese filozofike · Tema: Jeta Të gjithë të vërtetat kuptohen,por e vërteta e jetës është një enigmë e vërtetë.Është fakt se së pari duhet ta kalosh erësirën për ta parë dritën,duhet ta provosh të hidhurën për ta kuptuar të ëmblën,duhet të lëndohesh për ta ...
Shenimet e nje lumi te qete. Autori: Anonim · Lloji: Ese filozofike · Tema: Alegori Keto jane disa tekste eseistike me permbajtje te nje filozofie te re te krijuar nga nje filiz i ri qe u thye me pa te drejte.Ketu do te hedhim disa nga shume copra tekstesh te krijuar nga ky filiz i ri.Eshte shkrur pa ditur se do te publikohet ne nje plat...	Bota fshat global Autori: Otakugirl · Lloji: Ese filozofike · Tema: Teknologjia Ky esht nje term i perdorur gjeresisht kto vitet e fundit per te qe njerzit ndodhen aq larg sa edhe afer vetem nepermjet internetit dhe rrjeteve te ndryshme sociale.Filozofi dhe profesori i letersise Angleza ,kanadezi Marshall Mc Luhan ne vitin 1962 pati ...
Ne kete bote jemi per te..? Autori: Jozef · Lloji: Ese filozofike · Tema: Ne kete bote jemi per te..? Në këtë botë jemi për të...? Kjo është një pyetje të cilën çdo njeri ja bën vetës.Disa thonë se në këtë botë jemi per të zbuluar,krijuar gjëra të reja.Disa të tjerë thonë se në këtë botë jemi për te krijuar një brez të ri ...	Ne jemi ketu ne Toke per... Autori: Alisa Aliaj · Lloji: Ese filozofike · Tema: Kuptimi i jetes Sa herë kam qenë e mërzitur dhe i kam bërë vetjes një pyetje: “Pse jetoj unë?”, sa herë kam menduar t’i kthej përgjigje asaj pyetje, por çdo herë kam mendime të ndryshme. Jam e sigurt që jo pa qëllim u lindëm në këtë planet të vog...
Vetem e verteta eshte e bukur,e verteta ... Autori: Luljeta Mahmuti · Lloji: Ese filozofike · Tema: Gjithmone e verteta mbizoteron! Larguar kilometra larg pertej te zakonshmes,per tu perballur me nje realitet te deshiruar por te veshtire per ta bere pjese te rrugetimit tend.Milje larg ne hapesiren pa mbarim,arrij te shoh yje tek shndrisin cdo pjese te erret dhe ku gjithcka arrin te kt...	Kam vendosur te ndryshoj Autori: Joana Goxhaj · Lloji: Ese filozofike · Tema: Ndryshimet njerezore Koha fshin gjithcka , madje edhe identitetin e vertete te nje humani . jeta eshte e tille ,, e veshtir . Edhe nese tregohesh kokefort , ajo te detyron te harrosh gjithcka . Nisa te shkruaj , pikerisht une . Une qe tashme po kuptoj peshen e vertete te fja...
Ne jemi ketu ne toke per te... Autori: Blinera Murati · Lloji: Ese filozofike · Tema: Toka Ne jemi ketu te gjithe per nje qellim...Qellimi im eshte te mesoj shume gjera e te jem e sukseshme,qellimi i dyte eshte qe te kontriboj per vendin tim dhe token dhe qellimi i trete eshte qe te kujdesem per familjen time...Qdo dite eksplorojme dhe mesojme ...	UDHA E MENDIMEVE. Autori: RINIS CANI · Lloji: Ese filozofike · Tema: MENDIMET QE S`PERENDUAN KURRE. Rinis Cani FJALE PREJ SHPIRTIT. ILUZIONI I PADITURISE Cila ere do ti furnizoje mushkerite tona?cili gjak do te buroje ne vena dhe arterje?valle,cila arme do te na zgjoje nga narkoza e u...
Kur dashuria vdes, atëhere edhe jeta sh... Autori: un · Lloji: Ese filozofike · Tema: Kur dashuria vdes, atëhere edhe jeta shuhet... Shpesh fëmijët e vegjël pyesin prindërit e tyre se si ata kanë lindur e prindërit mundohen të gjejnë një mënyrë shumë imagjinare për t’ia treguar e në disa raste të pavërteta.Vjen një kohë që fëmijët rriten e mund të kuptojnë m�...	koha Autori: Rinora Mehmetaj · Lloji: Ese filozofike · Tema: ese E di.Ne si njerz duam urrejm, gabojm, dashurojm, veprojm por ne shumicen e rasteve pendohemi.Jo per ate qe e kemi bërë por per kohen qe kemi shfrytezuar per veprimet tona.E di se ne si qenie te jshtzoknshme te pasura dhe te zgjuara ne mendojm ndonjehe...
Guximin ke humbur,ke humbur vetveten ! Autori: Ana · Lloji: Ese filozofike · Tema: Burokracia Ke lejuar te te neshtrojne te tjeret?...mos valle me dryn i ke kycur akordat e zerit e i ke lene te zhytura aty ne laring duke mos u perpjekur,celsin per to ta gjesh ?! Nuk je lodhur duke qene gjithmone nen tjetrin apo i kursen vetes te drejten,i barabar...	LIRIA Autori: Xhoana Gjana · Lloji: Ese filozofike · Tema: Jo liria e njerzve por...liria e shpirtit. Shpirti eshte dicka hyjnor,te cilin vec Zoti di ta kontrolloje,ta shtyje drejt dashurise,ta largoje nga urrejtja e ta beje te ndjeje edhe kontrastet e lumturise.Por,befas kur njeriu ndjen se realiteti eshte ndryshe.Njeriu ka lindur me pranga e do te vdese...

Komentet e fundit!

---

---

---

---

---

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave: 1 + 2 =