Data e postimit: 2013-09-24 21:15:48 Lexime: 14180

Dhuna kundër grave në Shqipëri duhet të analizohet në kontekstin e kulturës dhe traditave shqiptare. Studimi i dhunës në familje është i komplikuar, sepse ajo është një fenomen që ndodh prapa dyerve. Njerëzit nuk preferojnë të flasin mbi këtë çështje sepse ata e konsiderojnë atë çështje private dhe burim turpi. Gjithashtu, ky problem mbështetet nga mentaliteti tradicional dhe patriarkal që është thellësisht i rrënjosur në kulturën shqiptare

Rrënjët e keqtrajtimit të vazhdueshëm të grave shqiptare nga burrat janë të vjetra dhe të thella dhe janë të lidhura me mungesën e respektit. Duket kontradiktor fakti që Kanuni (Kodi i ligjeve zakonore të përdorura në pjesën veriore të Shqipërisë) përfshinakte që e deklarojnë gruan si të paprekshme.Mbështetur në aktet dhe kundra aktet mbi gruan ngrihet pyetja: Pse gruaja konsiderohej e paprekshme? Sepse ajo nevojitej për të lindur fëmijë, për t’u kujdesur për fëmijët dhe anëtarët e tjerë të familjes dhe për punët e shtëpisë. Nga kjo pikpamje, ishte e vështirë të pranohej barazia e gruas me burrin. Sipas Kanunit, gruaja është një objekt që merr frymë, ajo është një pasuri dhe si e tillë nuk mund të respektohet nga anëtarët meshkuj të familjes. Kanuni përmend faktin se burrat kanë të drejtë të rrahin dhe të fyejnë publikisht bashkëshortet e tyre nëse bashkëshortet nuk u binden atyre. Nëse gruaja “nuk sillet mirë ndaj të shoqit burri ka të drejtë “ t’i presë një shirit nga brezi i saj ose t’i presë një tufë nga flokët e saj dhe ta lërë atë. Burri mundet t’i presë flokët gruas së tij, ta çveshë atëlakuriq, ta përzërë atë nga shtëpia në sy të të afërmve dhe më pas ta ngasë atë me shkop mes përmes gjithë fshatit. Më tej në Kanun thuhet: Nëse burri e rreh gruan e tij, ai nuk quhet fajtor dhe prindërit e saj nuk mund të bëjnë asnjë ankesë për burrin që e ka rrahur. Nëse burri e rreh gruan deri në gjakosje, dhe ajo ankohet tek prindërit, burri duhet të japë shpjegime. Në Kanun sqarohet se, burri mund ta vrasë gruan e tij në dy raste, për tradhëti dhe mosmikpritje.Për këto dy akte të pandershmërisë, burri e vret gruan e tij, nuk kërkon mbrojtje dhe nuk hyn në hakmarrje, pasi prindërit e gruas së tij të vrarë e kanë marrë çmimin e gjakut të saj kur i kanë dhënë dhëndërrit një fishek ditën e dasmës, për të garantuar sjelljen e saj.Pesëdhjetë vjet të sundimit komunist nuk e fshinë qëndrimin patriarkal të lidhur me Kanunin. Shumë gra akoma e shikojnë pozitën e tyre sociale nën ndikimin e këtyre ligjeve zakonore.

Shpesh thuhet se Kanuni është burimi kryesor për pozitën e diskriminuar të grave në shoqërinë shqiptare, argument ky shumë i diskutueshëm e ndofta spekulativ. Çështja e historisë së pozitës së nënshtruar të grave në shoqërinë shqiptare në këtë shekull ka nevojëpër një analizë më të plotë, duke marrë në konsideratë shumë faktorë, si nivelin shumë të ulët të zhvillimit ekonomik e shoqëror, nivelet e larta të varfërisë, mungesën e stabilitetit politik, faktin që çështja e identititetit dhe e integritetit territorial shqiptar mbizotëruan jetën e vendit dhe lëvizjet politike brënda tij, mungesën ë një kulture politike demokratike, nivelin e ulët arsimor, mungesën e lëvizjeve të gjëra emancipuese shoqërore etj. Kanuni është vetëm një nga këta faktorë dhe vepronte vetëm në një pjesë të vendit. P.sh. në jug nuk vepronte Kanuni, por kishte përsëri fejesa në djep.Një analizë e tillë mungon në studimet ekzistuese, dhe ne ndjehemi të detyruar të prezantojmë nevojën për një analizë të plotë të fenomenit dhe të situatës së gruas në atë kohë. Autorë të tjerë janë përpjekur, gjithashtu, të analizojnë natyrën e këtij fenomeni në Shqipëri. S. Gjipali dhe L. Ruci në studimin e tyre Gruaja shqiptare: Hezitime dhe Perspektiva, përpiqen të shpjegojnë influencën e vështirësive ekonomike në pozitën e varur të gruas shqiptare: Gjithashtu duhet të kuptojmë situatën e grave shqiptare gjatë gjysmës së fundit të shekullit tonë dhe progresin që ato kanë bërë … Shqipëria ishte dhe vazhdon të jetë një vend me një popullsi fshatare mbizotëruese (64 % e popullsisë aktualisht jeton në fshat) ... Prapambetja intelektuale dhe materiale krijoi kushte për nënvlerësimin dhe keqtrajtimin e gruas (mjafton të themi se rrahja e gruas konsiderohej gjë normale) .Për një kohë të gjatë studimet dhe të dhënat mbi dhunën në familje kanë munguar plotësisht. Në vitin 1996, shoqata e grave “Refleksione”, organizoi të parin studim kombëtar mbi dhunën në familje, financuar nga Programi PHARE Democracy. Në këtë studim S. Miria jep të dhënat e para që tregojnë se 64 % (nga 849 gra) e grave të intervistuara pranojnë të kanë përjetuar dhunë fizike, emocionale dhe seksuale. 64% e grave të intervistuara pranojnë se ato janë ndjerë të dhunuara fizikisht apo shpirtërisht nga partneri i tyre ose nga anëtarë të tjerë të familjes… 35 % e të intervistuarvekanë qënë dëshmitare të dhunës serioze fizike e psikologjike në familjen e tyre të origjinës.Permasat e këtij problemi mund të kuptohen duke marë në konsideratë të dhëna tëtjera nga Linja e Këshillimit për Gra dhe Vajza. Në më pak se 5 vjet të ekzistencës së saj,Linja ka marrë më shumë se 5000 telefonata. Në periudhën 1996-2000, më shumë se 400gra janë këshilluar ballëpërballë. Klientet kanë qënë nga të gjitha rrethet e vendit. Një fakt tjetër për frekuencën e fenomenit është numri i klienteve të trajtuara në Strehëzën për Gratë dhe Vajzat e Dhunuara në një periudhë kohore më të shkurtër se dy vjet. Kjo Strehëz, e ngritur në Tiranë, është e vetmja e këtij lloji në Shqipëri dhe mbështetet nga donatorë të huaj. Rreth 32 gra dhe 40 fëmije janë trajtuar në këtë Strehëz në 18 muaj aktivitet. Kërkesat për strehim janë shumë më të mëdha se kapacitati i Strehëzës. Strehëza pothuaj çdo muaj ka një ose dy kliente mbi kapacitetine saj. Numri i rasteve të kthyera (të papranuara) është pothuaj i barabartë me sasinë e klienteve të trajtuara në Strehëz. Këto të dhëna na ndihmojnë të kuptojmë se dhuna ndaj gruas nuk ndodh rastësisht, por ajo është një fenomen i përhapur në Shqipëri. Fenomeni përfshin të gjitha moshat dhe besimet fetare.

Vepra te ngjashme

Vdekja Autori: Sibora Doçi · Lloji: Ese filozofike · Tema: Vdekja Vdekja eshte fundi i veprave te tua dhe fillimi i gjykimit te tyre.Vdekja eshte si nje pike e zeze ne trurin tone.Eshet gjithmone aty me ne ,as nuk fshihet,as nuk zhduket per sa kohe ne marrim fryme.Ajo eshte nje vrasese e pashpirt qe vret cdo dite ndjenj...	fjala Autori: merushe · Lloji: Ese filozofike · Tema: fjala Diskutojmë për pasuritë dhe askush këtu nuk thotë se cilat janë rrugët e pasurimit në Shqipëri. Nëse 5% e popullsisë ka para të pafund dhe miliona, a më thoni se çfarë u bë me 90% të mbetur pa pasuri. Si shpjegohet se në vitin 1991 ikëm...
Bote e pandreqshme Autori: Rexhina Alleshi · Lloji: Ese filozofike · Tema: Padrejtesite e realitetit. Eh, ç'realitet i hidhur ! Te shohesh e ta degjosh padrejtesine tek te perqesh ne fytyre, por te jesh i detyruar te mbyllesh syte e te besh sikur nuk degjon. Te te shoqerojne kudo njerez te paskrupullt e te mos kesh mundesi t'ia çjerresh masken. Te duas...	Unë dhe Toka Autori: Anna Çani · Lloji: Ese filozofike · Tema: Unë në vend të Tokës Eh,sa jam plakur!... Këta njerëzit më bënë të plakem para kohe,edhe pse jam akoma e re...Pse ma bënë këtë?S'e kuptoj...Hë...e pse tjetër? Për ambicjen,për pandërgjegjdhmërinë që kanë. Ja shikoji sesi lëvizin nëpër trupin tim. Sa her�...
Ne jemi ne Toke per te ... Autori: Sabina Kurtaj · Lloji: Ese filozofike · Tema: Jeta Ne jemi ne Toke per te... Ne jemi ne Toke per te jetuar ? ... Jo Ne jemi ne Toke vetem e vetem per te adhuar Zotin e Gjithesise , qe na fali shpirtin , na fali mendjen per te dale nga problemet , na fali dituri te mesojme . Kjo jete eshte shume e shku...	Perendimi me i bukur i jetes sime Autori: Anna Cani · Lloji: Ese filozofike · Tema: Perendimi Kur shikon perendimin e diellit te duket sikur je ne enderr. E pra,edhe me mua keshtu ndodh. Cdo fundjave ngjitem ne tarrace bashke me tim vella e shohim perendimin e diellit. E teksa perpiqem te shkruaj vargje shoh bukurite e natyres,perendimin e diellit...
Gjendja shpirtërore e poetit lirik Autori: Big G · Lloji: Ese filozofike · Tema: ese, poeti lirik, gjendja shpirterore e poetit lirik Poeti, hero lirik i vargjeve. Ngjyrimet emocionale të poezive i formësojnë krijimet duke i pasuruar me vlera të reja. I fiksuar te hapësira shpirtërore, romantike në botën e brendshme dhe të jashtme. - Trazimi i ndjenjave përshkruhet nga gjuha ...	"Sa shum" Autori: Hajdar Bafti · Lloji: Ese filozofike · Tema: "Mos u mërzit kur respektin ta marrin për dobësi,njeri jam dhe un edhe po ashtu gaboj si ti,harro të shkiarën edhe mendo për çka të pret tani".. ......"Sa shum"........ Nashta disa njerz, më kon ,harru...Sa shum të mira , i pata bo...E tash thikën ,mbas krahve, ma kon vu...Se di a thu nashta un që, aq shum i pata  , respektu athu...E kom meritu me , më ofendu...Në vënd q�...
THJESHT UNE Autori: kush jam une · Lloji: Ese filozofike · Tema: Jeta Kush jam une?Eshte e veshtire ti japesh pergjigje pyetjes me te rendesishme filozofike.Si nje gjashtembedjete vjecare e njoh mjaftueshem veten ,per te shpjeguar se cfare krijese e cuditshme jam. Ne rang te pare jam princesha e babit dhe engjelli i mamit ...	Zhgenjimi Autori: Samina Beqiraj · Lloji: Ese filozofike · Tema: Zhgenjimi - ZHgenjimi , bashkeudhetarja e dashurise , Urrejtjes, dhimbjes dhe lumturise eshte pjese e jona , e cila na pelqen apo nuk na pelqen ne nje menyre apo tjeter na shoqeron gjate gjithe rruges duke na bere pessimist per jeten.Te besh te miren dhe te sh...
une Milosaoja Autori: nartila · Lloji: Ese filozofike · Tema: atdheu Une Milosao Une shpirti i tij (Milosaos) u shkeputa nga trupi, gjaku i te cilit lagu ate dite token e te parevete mi. Nese do me kishin pyetur se cila ishte vdekja qe doja, do i isha pergjigjur “vetem kete. Te jepja jeten per vendin tim.” Vendin...	Autori: Kevin Çika · Lloji: Ese filozofike · Tema: Njeriu dhe dija Njeriu ka qenë dhe është një qenie,e cila në të shumtën e kohës eksploron.Për të njohur më shumë Botën dhe për të kuptuar rregullat e saj.Si dhe që të zhvillojet e të marrë sa më shumë dritë nga “Dielli i diturisë”.Megjithatë k...
Heshtja Autori: Anonim · Lloji: Ese filozofike · Tema: Heshtja Heshtja e ka gjuhen e saj,ajo flet me shume se c'do britme qe do te shkaterronte dicka te bukur.Ajo eshte nje shumellojshmeri pergjigjesh brenda vetes,nje shumellojshmeri mendimesh.eshte mire te heshtesh,para se te veprosh,pasi kush nuk esht zot i mendime...	prinderit Autori: odeta klosi · Lloji: Ese filozofike · Tema: prinderit njeriu mesoi te linde dhe te jetoje. por njerezit qe e priten ne lindje ishin prinderit .te gjithe mbeshtetjen e pare e gjeni tek prinderit sepse jane te vetmit persona ku gjen mbeshtje .prinderit jane gjeja me e bukur qe zoti na e dha .femija pa prinder ...

Komentet e fundit!

---

---

---

---

---

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave: 1 + 2 =