Data e postimit: 2013-09-24 21:15:48 Lexime: 14377

Dhuna kundër grave në Shqipëri duhet të analizohet në kontekstin e kulturës dhe traditave shqiptare. Studimi i dhunës në familje është i komplikuar, sepse ajo është një fenomen që ndodh prapa dyerve. Njerëzit nuk preferojnë të flasin mbi këtë çështje sepse ata e konsiderojnë atë çështje private dhe burim turpi. Gjithashtu, ky problem mbështetet nga mentaliteti tradicional dhe patriarkal që është thellësisht i rrënjosur në kulturën shqiptare

Rrënjët e keqtrajtimit të vazhdueshëm të grave shqiptare nga burrat janë të vjetra dhe të thella dhe janë të lidhura me mungesën e respektit. Duket kontradiktor fakti që Kanuni (Kodi i ligjeve zakonore të përdorura në pjesën veriore të Shqipërisë) përfshinakte që e deklarojnë gruan si të paprekshme.Mbështetur në aktet dhe kundra aktet mbi gruan ngrihet pyetja: Pse gruaja konsiderohej e paprekshme? Sepse ajo nevojitej për të lindur fëmijë, për t’u kujdesur për fëmijët dhe anëtarët e tjerë të familjes dhe për punët e shtëpisë. Nga kjo pikpamje, ishte e vështirë të pranohej barazia e gruas me burrin. Sipas Kanunit, gruaja është një objekt që merr frymë, ajo është një pasuri dhe si e tillë nuk mund të respektohet nga anëtarët meshkuj të familjes. Kanuni përmend faktin se burrat kanë të drejtë të rrahin dhe të fyejnë publikisht bashkëshortet e tyre nëse bashkëshortet nuk u binden atyre. Nëse gruaja “nuk sillet mirë ndaj të shoqit burri ka të drejtë “ t’i presë një shirit nga brezi i saj ose t’i presë një tufë nga flokët e saj dhe ta lërë atë. Burri mundet t’i presë flokët gruas së tij, ta çveshë atëlakuriq, ta përzërë atë nga shtëpia në sy të të afërmve dhe më pas ta ngasë atë me shkop mes përmes gjithë fshatit. Më tej në Kanun thuhet: Nëse burri e rreh gruan e tij, ai nuk quhet fajtor dhe prindërit e saj nuk mund të bëjnë asnjë ankesë për burrin që e ka rrahur. Nëse burri e rreh gruan deri në gjakosje, dhe ajo ankohet tek prindërit, burri duhet të japë shpjegime. Në Kanun sqarohet se, burri mund ta vrasë gruan e tij në dy raste, për tradhëti dhe mosmikpritje.Për këto dy akte të pandershmërisë, burri e vret gruan e tij, nuk kërkon mbrojtje dhe nuk hyn në hakmarrje, pasi prindërit e gruas së tij të vrarë e kanë marrë çmimin e gjakut të saj kur i kanë dhënë dhëndërrit një fishek ditën e dasmës, për të garantuar sjelljen e saj.Pesëdhjetë vjet të sundimit komunist nuk e fshinë qëndrimin patriarkal të lidhur me Kanunin. Shumë gra akoma e shikojnë pozitën e tyre sociale nën ndikimin e këtyre ligjeve zakonore.

Shpesh thuhet se Kanuni është burimi kryesor për pozitën e diskriminuar të grave në shoqërinë shqiptare, argument ky shumë i diskutueshëm e ndofta spekulativ. Çështja e historisë së pozitës së nënshtruar të grave në shoqërinë shqiptare në këtë shekull ka nevojëpër një analizë më të plotë, duke marrë në konsideratë shumë faktorë, si nivelin shumë të ulët të zhvillimit ekonomik e shoqëror, nivelet e larta të varfërisë, mungesën e stabilitetit politik, faktin që çështja e identititetit dhe e integritetit territorial shqiptar mbizotëruan jetën e vendit dhe lëvizjet politike brënda tij, mungesën ë një kulture politike demokratike, nivelin e ulët arsimor, mungesën e lëvizjeve të gjëra emancipuese shoqërore etj. Kanuni është vetëm një nga këta faktorë dhe vepronte vetëm në një pjesë të vendit. P.sh. në jug nuk vepronte Kanuni, por kishte përsëri fejesa në djep.Një analizë e tillë mungon në studimet ekzistuese, dhe ne ndjehemi të detyruar të prezantojmë nevojën për një analizë të plotë të fenomenit dhe të situatës së gruas në atë kohë. Autorë të tjerë janë përpjekur, gjithashtu, të analizojnë natyrën e këtij fenomeni në Shqipëri. S. Gjipali dhe L. Ruci në studimin e tyre Gruaja shqiptare: Hezitime dhe Perspektiva, përpiqen të shpjegojnë influencën e vështirësive ekonomike në pozitën e varur të gruas shqiptare: Gjithashtu duhet të kuptojmë situatën e grave shqiptare gjatë gjysmës së fundit të shekullit tonë dhe progresin që ato kanë bërë … Shqipëria ishte dhe vazhdon të jetë një vend me një popullsi fshatare mbizotëruese (64 % e popullsisë aktualisht jeton në fshat) ... Prapambetja intelektuale dhe materiale krijoi kushte për nënvlerësimin dhe keqtrajtimin e gruas (mjafton të themi se rrahja e gruas konsiderohej gjë normale) .Për një kohë të gjatë studimet dhe të dhënat mbi dhunën në familje kanë munguar plotësisht. Në vitin 1996, shoqata e grave “Refleksione”, organizoi të parin studim kombëtar mbi dhunën në familje, financuar nga Programi PHARE Democracy. Në këtë studim S. Miria jep të dhënat e para që tregojnë se 64 % (nga 849 gra) e grave të intervistuara pranojnë të kanë përjetuar dhunë fizike, emocionale dhe seksuale. 64% e grave të intervistuara pranojnë se ato janë ndjerë të dhunuara fizikisht apo shpirtërisht nga partneri i tyre ose nga anëtarë të tjerë të familjes… 35 % e të intervistuarvekanë qënë dëshmitare të dhunës serioze fizike e psikologjike në familjen e tyre të origjinës.Permasat e këtij problemi mund të kuptohen duke marë në konsideratë të dhëna tëtjera nga Linja e Këshillimit për Gra dhe Vajza. Në më pak se 5 vjet të ekzistencës së saj,Linja ka marrë më shumë se 5000 telefonata. Në periudhën 1996-2000, më shumë se 400gra janë këshilluar ballëpërballë. Klientet kanë qënë nga të gjitha rrethet e vendit. Një fakt tjetër për frekuencën e fenomenit është numri i klienteve të trajtuara në Strehëzën për Gratë dhe Vajzat e Dhunuara në një periudhë kohore më të shkurtër se dy vjet. Kjo Strehëz, e ngritur në Tiranë, është e vetmja e këtij lloji në Shqipëri dhe mbështetet nga donatorë të huaj. Rreth 32 gra dhe 40 fëmije janë trajtuar në këtë Strehëz në 18 muaj aktivitet. Kërkesat për strehim janë shumë më të mëdha se kapacitati i Strehëzës. Strehëza pothuaj çdo muaj ka një ose dy kliente mbi kapacitetine saj. Numri i rasteve të kthyera (të papranuara) është pothuaj i barabartë me sasinë e klienteve të trajtuara në Strehëz. Këto të dhëna na ndihmojnë të kuptojmë se dhuna ndaj gruas nuk ndodh rastësisht, por ajo është një fenomen i përhapur në Shqipëri. Fenomeni përfshin të gjitha moshat dhe besimet fetare.

Vepra te ngjashme

Ne jemi ne Toke per te ... Autori: Sabina Kurtaj · Lloji: Ese filozofike · Tema: Jeta Ne jemi ne Toke per te... Ne jemi ne Toke per te jetuar ? ... Jo Ne jemi ne Toke vetem e vetem per te adhuar Zotin e Gjithesise , qe na fali shpirtin , na fali mendjen per te dale nga problemet , na fali dituri te mesojme . Kjo jete eshte shume e shku...	Ku po shkojme me kaq ligesi Autori: Alisia Gjergji · Lloji: Ese filozofike · Tema: Ku po shkojme me kaq ligesi Te rritesh ne nje bote te tille… ku njerzit zhvishen nga dashamiresia dhe sjellin revolucion individual, pastaj kolektiv dhe social… ku vishen … vishen nga e thjeshta, e renda, torturuesia,e liga… “LIGESIA”. Te mendosh kultivimin e jeteve dh...
Shprese Autori: Geraldo Xhina · Lloji: Ese filozofike · Tema: Covid-19 Shprese A kaq te ligj jemi? A kaq shume te keqija kemi bere ne kete jete? A e paskemi mbushur kupen? Ndoshta Zoti nai ka mbledhur te gjitha te keqijat dhe pasi vendosi te na sulet nuk ndaloi me.Ne fillim temetet,me pas b...	Mirazhi Autori: Debora · Lloji: Ese filozofike · Tema: Meditim Mírαzh! Pєrshєndєtjє mírαzh nє pαsqчrє..! dєshα tє tє thєm dísα fjαlє... Dєshα tє tє thєm sєsí ndíhєm pєr tч…! Dєshα tє tє thєm shumє pєr vєtєn dhє pєr αtσ qє ndjєj..! Mє lєr tє tє thєm sí fíl...
Arti dhe enderrat jane shume prane njera... Autori: Anna Cani · Lloji: Ese filozofike · Tema: Arti dhe enderrat jane shume prane njera-tjetres Qe te krijosh si fillim duhet te enderrosh. Pas cdo arti fshihet nje enderr te cilen e bejme realitet. Arti dhe enderrat shprehin dicka. Ato te dyja jane sa te njejta,aq edhe te ndryshme. Endrra ka shume,por ato qe shprehen me ane te pikturimit,te artit m...	UDHA E MENDIMEVE. Autori: RINIS CANI · Lloji: Ese filozofike · Tema: MENDIMET QE S`PERENDUAN KURRE. Rinis Cani FJALE PREJ SHPIRTIT. ILUZIONI I PADITURISE Cila ere do ti furnizoje mushkerite tona?cili gjak do te buroje ne vena dhe arterje?valle,cila arme do te na zgjoje nga narkoza e u...
vetmia Autori: honest@yahoo.com · Lloji: Ese filozofike · Tema: vetmia Bardh e zi ! pa drite , pa ajer , pa fryme !!! < dicka me mungon po me mungon dhe ndjehem shume bosh dhoma e zbrazet ashtu si dhe un , shpirti bosh dhe i venitur me nje shpirt t zbrazur , me barkun bosh dhe me syte e nxire shiu bie me terbim mbi ...	Jeta Autori: Samina Beqiraj · Lloji: Ese filozofike · Tema: Jeta Çfare eshte jeta ? Perse jetojme ? Cili eshte qellimi yne ? Secilit prej nesh i ndodh qe te reflektoje mbi keto pytje ne menyre qe Ti japi jetes nje kuptim te bukur. Jeta eshte nje rrugetim,dhurate nga Zoti , e cila jetohet vetem njehere. Nje rrug...
Te rrosh a te mos rrosh Autori: Geraldo Xhina · Lloji: Ese filozofike · Tema: Jeta Te rrosh a te mos rrosh Te rrosh a te mos rrosh.?Eh ctrishtim,15 vite mbi krye I kam e qe tani per te tilla gjerash te mendoj me duhet.Te jem I sinqerte,frike kam me ty te hapem se fundja fundit per ty thjesht nje femij jam.Frike kam te filloj e te te fl...	Njeriu pёrball dilemave tё mёdha spir... Autori: Enisa Avrami · Lloji: Ese filozofike · Tema: Njeriu pёrball dilemave tё mёdha spirtёrore “Tё rrosh a tё mos rrosh” Era tё ledhaton kёndshёm fytyrёn. Disa vendosin tё ia kthejnё shpinёn e disa tё tjerё ndiejn kёnaqesin e saj duke u pёrballur me tё. Disa luftojnё pёr ёndrrat e tyre e disa heqin dorё. Jeta duhet parё sic ke mundёsi. Cdo cast ёshtё i ...
Te rrosh a te mos rrosh... Autori: Jolie · Lloji: Ese filozofike · Tema: Te rrosh a te mos rrosh... Te rrosh a te mos rrosh ...eshte nje nga monologet me te famshem dhe me te komentuar te letersise boterore, dhe nje nga dilemat me dramatike me jeten njerezore. Te zgjedhesh mes jetes dhe vdekjes... Te jetosh cfare te sjell fati , te shijosh te hidhuren...	Heshtja Autori: Anonim · Lloji: Ese filozofike · Tema: Heshtja Heshtja e ka gjuhen e saj,ajo flet me shume se c'do britme qe do te shkaterronte dicka te bukur.Ajo eshte nje shumellojshmeri pergjigjesh brenda vetes,nje shumellojshmeri mendimesh.eshte mire te heshtesh,para se te veprosh,pasi kush nuk esht zot i mendime...
Bote e pandreqshme Autori: Rexhina Alleshi · Lloji: Ese filozofike · Tema: Padrejtesite e realitetit. Eh, ç'realitet i hidhur ! Te shohesh e ta degjosh padrejtesine tek te perqesh ne fytyre, por te jesh i detyruar te mbyllesh syte e te besh sikur nuk degjon. Te te shoqerojne kudo njerez te paskrupullt e te mos kesh mundesi t'ia çjerresh masken. Te duas...	Ne jemi ketu ne toke per te... Autori: Blinera Murati · Lloji: Ese filozofike · Tema: Toka Ne jemi ketu te gjithe per nje qellim...Qellimi im eshte te mesoj shume gjera e te jem e sukseshme,qellimi i dyte eshte qe te kontriboj per vendin tim dhe token dhe qellimi i trete eshte qe te kujdesem per familjen time...Qdo dite eksplorojme dhe mesojme ...

Komentet e fundit!

---

---

---

---

---

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave: 1 + 2 =