Data e postimit: 2015-01-14 06:48:29 Lexime: 17855

Kur u ndesha për herë të parë me emrin e Gjergj Fishtës ideja e parë që më erdhi në mendje ishte ajo e një heroi legjendash pasi ky emër më bënte shoqëri me Gjergjat e tjerë, të heroit kombëtar, apo atij që vrau bajlozin e zi. Duke lexuar me kalimin e kohës pjesë nga krijimtaria e poetit Fishta, më shumë i detyruar nga rrethanat, sesa si përzgjedhje timen estetike, fillova të kuptoj se ky emër kishte vërtet diçka legjendare, heroike e madhështore njëherësh. Kurse kontakti me veprën e tij monumentale “Lahuta e Malcis” është pak të thuash se ishte shokues për mua. Më duhej shumë punë të kuptoja sa kontekstin historik, aq edhe vetë tekstin e koduar e mesazhet epike që kërkonin spjegime shtesë. Gjene mirë që kisha kë pyesja që të ftillohesha se për çfarë bëhej fjalë, por gjithsesi kjo përpjekje i dha frytet e veta sepse vetë modeli i kësaj vepre të madhe sa letrare aq edhe historike, më shtrëngoi të njihja më shumë Fishtën si krijues e si njeri. Ky ndryshim ishte vërtet fatlum pasi te Fishta fillova të zbuloj njëherësh një model poeti, shkrimtari, gazetari, politikani e poaq patrioti të pashoq, pothuaj unik në llojin e vet, i papërsëritshëm sa mund të tregohemi dorëlëshuar e ta përcaktojmë si gjeni. Vërtet, gjenia e Fishtës ishte e gjithanshme. Nuk ka praktikisht fushë të artit ku ai të mos ketë lëvruar diçka... poema, lirika, drama e tekste në prozë që çmohen si modele të arrira të artit të letrave shqipe. Nuk e di se si mund të ishte më kërkues njeriu kur apelon vetë Hyjninë, madje të duket sikur e akuzon për mosvëmendje ndaj halleve të këtij vendi, “kur gjuan lisat kot me rrufe!” në vend se ato t’ua drejtojë atyre që poeti i stigmatizon si tradhtarë. Duhet vërtet një staturë gjeniu që të barabitesh me forca apo njësi që janë më shumë se ato njerëzoret. E Fishta ishte praktikisht një titan, prandaj nuk i druhej asnjë përballjeje.
Leximet e ndryshme rreth krijimtarisë së Fishtës dhe sidomos njohja me një pjesë të konsiderueshme të produktit të tij letrar, s’mund të kalonte pa më lënë efektet e veta. Kështu sa më tepër që tentoja t’i afrohesha perimetrit imagjinar të krijimtarisë së tij, aq më shumë më largohej ai dhe gati më përmbyste idenë që kisha formuar për të deri në atë moment. Fishta ishte gati një oqean i pafund krijimtarie dhe mua më duket gati e pamundshme njerëzisht, edhe me teknikat e sotme, që njeriu të shkruajë aq shumë e me atë cilësi. Ndoshta kjo është ajo çka i dallon gjenitë e vërtetë nga figurat kalimtare. Më ndërmenden fjalët që një poet tjetër shqiptar Poradeci, thoshte duke cituar Gëten: “Çfarë është gjeniu? Puna!” Pra edhe Fishta si krijues e si njeri ishte një “perpetum mobile”, një punëtor i gjuhës e letrave shqipe. Zaten nuk i është dhënë më kot edhe titulli si Poet Kombëtar, e në këtë shkallë, nuk është e lehtë të ngjitesh. Jo më kot Fishta ka qenë i pari shqiptar që është konsideruar si kandidat për çmimin “Nobel” në letërsi. Dhe të kujtojmë që atëbotë, letërsia shqipe ishte praktikisht e papërkthyer në ndonjë gjuhë tjetër të madhe, siç janë përkthyer sot me dhjetëra shkrimtarë e poetë. Natyrshëm, kur flitet për meritat letrare nuk është e pavend të kujtohet edhe nderimet që i janë bërë së gjalli krijuesit, dhe prandaj ka vend të kujtojmë që Fishta ka qenë gjithashtu i dekoruar nga katër qeveri të ndryshme e akademi prestigjioze, siç ka qenë ajo e Italisë së mes dy luftërave.
Por medaljen më të madhe, Fishtës ia kanë dhënë vetë shqiptarët, të cilët siç dëshmohet, kanë nxënë përmendësh pjesë të tëra të krijimtarisë së tij letrare e sidomos të lahutës.
Kur kujtojmë Fishtën si poet s’mund të dalim në përfundimin se ai ka qenë një politikan i mprehtë e një aktivist i palodhur i çështjes kombëtare. Le të shënojmë së pari se ai ka qenë kryetar i Kongresit të Manastirit, më 1908, ku u vendos alfabeti i njësuar i gjuhës shqipe, praktikisht ky që kemi sot. Më pas atë e shohim si një figurë aktive përgjatë gjithë historisë nga shpallja e pavarësisë e deri sa mbylli sytë pas një jete e cila i ishte dedikuar me mish e shpirt mëkëmbjes së kombit shqiptar.
Fishta ishte prift katolik, i urdhrit françeskan dhe ndoshta për të do të kishte qenë më e lehtë të kryente shërbesat fetare e të shtynte një jetë të qetë brenda mureve të kishës, por ai me vetëdije zgjodhi që të ishte deri në fund një shërbestar i Zotit dhe i kombit të vet. Ky fakt s’mund veçse të na nxisë të kuptojmë se çfarë zjarri vlonte brenda shpirtit të tij saqë të dilte përmbi rehatinë që i garantonte rroba fetare e të vihej në shërbim të një kauze më të madhe sesa ajo e një kleriku “politikisht korrekt”. Prandaj Fishta shquhet në dimensionet e tij sa letrare aq edhe humane, si një model i papërsëritshëm e me gjasë edhe i pakapërcyeshëm.

Vepra te ngjashme

pse duhet te studiohet vepra e gjergj fi... Autori: lejla sulimani · Lloji: Ese argumentuese · Tema: letersia shqiptare fishta nuk eshte thjesht nje poet ose shkrimtar. ai eshte nje fenomen letrar ne kulturen shqiptare. veprat e tij nuk mund te thuhet se veem u lexuan. ato u mesuan permendesh nga te gjitha shresat e popullsis edhe nga ato qe nuk dinin shkrim e kendim. ai ...	Traditat popullore dhe origjinaliteti Fi... Autori: Semi Cela · Lloji: Ese vleresuese · Tema: Ku takohet dhe ku ndahet vepra e Fishtes me krijimtarine popullore. Gjergj Fishta personalitet dhe vecanerisht autor i dalluar i botes shqiptare ne kohen qe jetoi por edhe me pas.Origjinaliteti i Fishtes por dhe menyra se si i krijonte dhe i trajtonte veprat e tij e ben ate nje personalitet te pavdekshem.Ne saje te krij...
Ismail Kadare, gjeniu i letërsisë shqi... Autori: Maggie S. · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Ismail Kadare Ismail Kadare, tanimë një emër i njohur në të gjithë botën, është një nga figurat më të shquara të letërsisë shqipe që ende vazhdon të shkruajë dhe të mahnisë botën me veprat e veta. Edhe pas kaq vitesh si shkrimtar, dhuntia e tij nuk...	Shkruajmë bukur gjuhën shqipe Autori: Daris · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Shkruajmë bukur gjuhën shqipe Në mëngjes kur zgjohem, dëgjoj nënën time që më thotë – Zgjohu zemër. Në rrugë kur dal e shkoj në shkollë më thonë shokët – Mirëmëngjesi. Sa herë dua të kem diçka, sa herë të tjerët më kërkojnë diçka gjithmonë në mënyrë...
Cilësitë e shqiptarëve Autori: Kevin Çika · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Çfarë mund të bëjnë shqiptarët që të përparojnë në të ardhmen ? Populli shqiptar është dalluar ndër vite për një trimëri të rrallë,kurajo dhe besnikëri.Me penë dhe me pushkë,kanë arritur të fitojnë lirinë dhe identitetin kombëtar që u takon.Edhe pse,historia pak herë ka qenë bujare me ne.Ndërsa sot...	lahuta emalcis Autori: eri · Lloji: Analize letrare · Tema: lahuta e malcis lahuta e malcis eshte nje veper arti e persosur dhe e perkryer ne vetvete...ajo eshte nje epope kombetare dhe me teper se kaq,nje epos ballkanik,ndersa autori i saj eshte nje shkrimtar me instinktin e drejte te poetit ose ndryshe nje frymetar i fjales. ...
Komedia Hyjnore, Autori: Anna Çani · Lloji: Ese filozofike · Tema: Dashuria Çdo njeri i dashuruar jo gjithmonë krijon "ëndërra jete" vetëm mr një person. Ka nga ata njerëz që nuk janë të sinqertë në dashurinë e tyre,ndjenjat e tyre,por janë gënjeshtarë,aktorë që e luajnë më së miri rolin e tyre prej të pafaj...	Gjuha Autori: Hani alija · Lloji: Fabul · Tema: Gjuha Një herë e një kohë rronte një njeri shumë i zgjuar, por shumë i varfer. Për të fituar buken e gojes ky njeri punonte si gjellëbërës tek një i pasur. I zoti mburrej për pasuritë që kishte por ishte torrollak. Një ditë pasaniku ftoi di...
Atdheu im i dashur Autori: E.K · Lloji: Pershkrim · Tema: Shqipëria Një fjalë e urtë thotë: “ Dashuria për atdheun është mbi të gjitha dashuritë”.Është më se e vërtetë. Kjo tregohet më së shumti në poezitë dhe prozat e shumta të rilindasve të shquar shqiptarë. Në vargjet e tyre shprehet dashur...	juda makabe Autori: kada fazliu · Lloji: Ese shpjeguese · Tema: pushimet drama juda makabe ka rreth 750 vargje .gjergj fishta ishte gjeni.ai edhe prej sitatave te veshtira u perpoqen te krijj artr te mirfillt .edhe mllefin qe ishte grumbulluar ne shpirtin e tij e ngriti ne art .kete madheshti e tegoi ne drame 'juda makbe' me a...
shkrimtaret shqiptare Autori: zhulia · Lloji: Pershkrim · Tema: shkrimtaret dritËro agolli Dritëro Agolli ishte poet, shkrimtar, politikan shqiptar dhe ish-president i Lidhjes Shqiptare të Shkrimtarëve dhe Artistëve. Ai studioi në Leningrad në Bashkimin Sovjetik dhe shkroi kryesisht poezi, por edhe tregime të shkurtra...	Liria në letërsi Autori: Kevin Çika · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Liria në krijmtarinë letrarë është e rëndësishme Ajo çka e ka dalluar krijimin poetik , nga krijimet e tjera është forca e madhe e shprehjes së unit të brendshëm të autorit.Shpreh gëzimin e tij deri në ekstazë.Po ashtu shfaq vuajtjen e tij deri në agoni.Poezia me vargjet e saj shkrihet me bot...
Arsimi Autori: Ensar Iljazi · Lloji: Hartim · Tema: Arsimi dritë e pashuar Arsimi është shtylla kryesore e një vendi, e një kombi të tërë. Pa arsim edhe vetë kombi do të rrezikonte zhdukjen me asimilim. Duke përqafuar të huajën e duke harruar atë të tijën. Mes vitesh, dekadash, shekujsh, kombi shqiptar ka qenë...	Dritero agolli Ismail kadare Autori: me · Lloji: Ese e krahasim-kontrastit · Tema: Pershkri 2 autoresh Të dy kanë mbi kurriz koleksionin e dekoratave për letërsinë që krijuan dhe njëkohësisht, thesin e rëndë të mediokriteteve politike, që i mbuluan me figura letrare. Të dy janë gjigandë të kulturës dhe njëkohësisht, përgjegjës për zbu...

Komentet e fundit!

---

---

---

---

---

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave: 1 + 2 =