YourLiterary.com | Shqip | Mobile version | Vepra

Home Posto vepren tende

Abonohu Projekte

Ese Tekste Poezi Hartime Pershkrime Fabula Tregime Te tjera

Data e postimit: 2011-11-28 08:44:21
Lexime: 11342

Mbi arsyen e fjalës

Like 33

Dislike 0

Autori: Bujar Plloshtani
Lloji: Poezi meditative-filozofike
Tema: Mbi arsyen e fjalës
Shkolla: SEEUniversity
Klasa: 1
Qyteti: Shkup
E-mail: Email eshte i fshehur!

Fatmir Terziu

E qashtra poetike dhe perceptuese e vargut
Bujar Plloshtani shfaqet së fundi në fushën e letrave shqipe me një kombinim të ideve të tij tashmë të mirënjohura në fushën e filozofisë poetike. Shfaqet si një pikëtakim me artin e fjalës poetike, duke na prurë qashtër diapazonin kumtues që stilon “Mbi arsyen e fjalës”. Kështu ai nuk emërzon apo shton thjesht një libër në sfondin bibliotekar, por dhuron një vëllim poetik për artin e të lexuarit në poezi.
Rreth njëqind poezitë e këtij vëllimi ngasin në kohë, moshë, hapësirë, diferencë dhe në gjeografi të ndryshme. Poeti e nis vëllimin e tij me poezinë e bukur “Këngë hungareze” të cilën ia përkushton stërgjyshes, Jolanda dhe përfundon me poezinë “Qyteti i vjetër”. E vjetra, që nënshkruan memorjen e kulturës, po ashtu edhe identitetin, shfaqet mes këtyre ngarjeve si një dëshmi mes mesazhit poetik. Tek “Këngë hungareze” poeti sheh se “…rrënjët kanë të njëjtin emër,/e qielli me të vetmin shpirt ndryshon…”, ndërsa tek “Qyteti i vjetër” ai dikton se si ky qytet i vjetër “… si manastiret antike hesht,/" dhe ashtu, pra ky qytet, "i vendosur në gji të malit t’lartë." jep e pikëtakon dhe sheh me syrin e tij: "Përjashta ka pak njerëz,/në rrugët me kalldërma mund të shohësh,/fëmijë dhe pleq me kapela…”.
E ndërsa në të parën është lumi ndarës, pra “Danubi mbrëmjeve të vona po të ndan,/ku dritat si kupë qiellore poshtë qytetit lëshohen."; në poezinë e dytë është qyteti që e ka rritur dhe ai qytet që e thërret: “Qyteti i vjetër,/mua më thërret./Shikimin të hedh drejt kësaj arkitekture të gurtë,/që kureshtjen t’ma shuajë./Qytetin e Tetovës së vjetër,/s’do harroj unë të mburrem nesër dhe kurdoherë…” Më tej poeti zgjedh gjuhën dhe nënshkruan me metaforë "Kjo qetësi gjithë Hungarinë do kaplojë, qytetet emrin tënd do shqiptojnë./Një gjak të ngjizur kemi të dy,/edhe pse të ndarë./Ti s’më njohe kurrë,/as unë ty,/ose shumë pak.”; duke plotësuar kështu atë që Eliot e quan “ndërlidhje” estetike të fjalës poetike mes ngasjeve. Më pas këto ngasje të filozofisë poetike ndajnë emocionalen që realizohet mes dedikimit për “A. S. Pushkin", rishfaqin gjeografinë e detajuar artistikisht mes vargut tek “Në Ohër”, udhëtojnë në mënyrë imagjinare mes fjalës dhe artit të dallgëzuar tek “Anija”, ndjekin mesazhin e përhimtë muzikor mes muzikës tek “Pianoja e bardhë” derisa autori rishfaqet me arsyen filozofike tek “Kontesha”; “Pallati mbretëror” për të na dhuruar “Buzëqeshja”; “Poetit”; “Violinë e zezë”... Në këtë vëzhgim dhe prurje poetike shfaqet qartë dhe ndjeshëm koncepti filozofik. Dhe më tej si një stacion i ndikuar ndalet tek “Dashuria”.
Dashuria për poetin “…zbret.../ Hëna feks magjishëm, / plotësisht e argjendtë. / Qielli simpatik, / paksa i trishtë. / Toka e mërzitur, /më e errët se nata e qelisë. / Një qiri ndrit dhomën, / frymëzimin shpirtëror lajmëron. / Skaji i dritares që ngrin nga copëzat e akullit, / harxhohet një pendë mbi letër / duke zbardhur gjurmët e saj. / Dashuria zbret, edhe njohja, / në kohë të padrejtë, / tepër të hidhur. / Udha gjer te unë e shtruar me lotë, / nuk mbërrij dot në kohë. / Dashuria zbret, / ne jemi verbuar, / nuk shohim asgjë tek zbret.”
Dashuria duket kështu, tejet tipike. Edhe pse në pak vargje, ajo mbetet, si një nga frymëzimet e mëdha mes filozofisë së poetit Bujar Plloshtani. Ajo është një dashuri e mbajtur mes vargut dhe ngasjeve filozofike të poezisë. E tillë për ta depërtuar edhe atë pjesë të strukur në lëvizje dhe në zhvillim. Ajo është dashuri që nduket nga termi “i hutuar” dhe e kthyer nga vetë struktura e kompozuar e vargut në një lidhje të ngushtë me atë mesazh të gatuar për të reflektuar. Ajo është dashuri që e thyen gjeografinë dhe të vjetrën dhe i bën ato “të vajtojnë” mes vargut shpërthyes.
Përvojën e tij në vargun me dashuri e shohim të pasur edhe me përmbushjen, si edhe me frustruesen dhe shkatërruesen forcë metafizike të jetës. Në poezi të tilla si “Natë vjeshte në kryeqytet”; “Një natë dimri”; “Letra e Perlës Eduartit”; “Natyrë boshe”; “Dashuria zbret...”; “Botë e ngathët”; “Qytezë e zbrazur”; “Nga shpirti femëror”; “Një fluskë e kristaltë prej vere”; “Vjeshta filloi...”; “Dëshpërim i hidhur”; “Dimri i këtij dhjetori”; Trishtim dhjetori”; “Oksigjen shkurti “; “Imazh shpirtëror”; “Imazh intim”; “Pak për sytë jeshile” apo “Aromë jodi” dhe “Trup gruaje” poeti duket sikur jep një pamje të ngushtë realiteti të peneluar në fraktura postmoderne pikturash që dedikojnë dashurinë dhe elementët e saj me ngjyra të fuqishme. Kështu me këto ngjyra perceptimet dhe konceptet e dashurisë mund të identifikohen më lehtë edhe në poezi të tilla si “Këngë dëshpërimi”; “Trishtim”; “Gjethe vjeshte”; “Vjeshtë e plogësht”; Ne do të heshtim”; Mirupafshim”; “Lirisë”; Relikë” etj.
Për më tepër, ne mund të identifikojmë një zhvillim edhe në përshkrimin e dashurisë në poezinë e tij. Gjithashtu në këto poezi ne diktojmë edhe lëvizjen dialektike mes palëve të ndryshme të fiksuara si simbolika të dashurisë në poezi. Në disa poezi, ai e përshkruan atë si një fuqi pothuajse hyjnore. Në poezi të tjera, ai fillon të jetë dyshues, pra, nëse dashuria është e vërtetë dhe se ajo është apo jo një element në përmbushjen apo jo të misionit të saj. E ndërsa në këtë rast ai mbetet tejet perceptues dhe filozofik, në poezitë e tij më tej, fokusohet edhe në anët e errëta dhe destruktive të dashurisë. Këto koncepte të ndryshme të dashurisë do të jenë në fakt pikasja model që vjen nga e përshkruara në këtë vëllim poetik nëpërmjet analizës së poezive të zgjedhura që ne morëm në konsideratë.
E qashtra poetike dhe perceptuese e vargut të Bujar Plloshtanit nuk vjen si një eksperiment mes ngasjeve filozofike të vargut dhe fjalës së tij. Ajo është një prezencë logjike që karakterizohet nga shumëkuptueshmëria, dimensioni dhe dialektika e mesazhit që prodhohet në poezi. Në vetvete është e lidhur edhe me vetë kronologjinë në rritje të aktivitetit poetik të poetit, por edhe me vetë strukturën filozofike të poezisë së tij. Një strukturë që nuk diferencohet nga “e zakonshmja”. Një e zakonshme që vjen si një retrospektivë e hershme e Kadaresë. Pra vetë shkrimtari Ismail Kadare na vjen në ndihmë kur thekson “e zakonshmja nuk na duket kurrë heroike. Kurse shpesh qëllon që është ashtu” (Kadare: “Emblema e dikurshme”; 1977:355). Shkrimi i Kadaresë u shfaq në fillim tek “Uzina që ka lidhje me bukën...”, ndërsa më vonë u përdor nga kritiku Adriatik Kallulli në vitin 1978, kur ai analizoi romanin “Vëllezërit” të shkrimtarit Agim Cerga. François Maspéro (1932), shkrimtar dhe editor francez do të shkruante më vonë në vitin 1996, kur “Onufri” i Bujar Hudhrit do të botonte ekskluzivisht romanin “S.P.I.R.I.T.U.S” të Kadaresë: “Nën pushtetin e kësaj bote shtypëse, lexuesi endet mes kurtheve, mashtrimeve dhe maskave të shumëfishta. Gjestet e përditshme të çojnë drejt tragjedisë së lashtë, tiparet e njohura shndërrohen në ngërdheshje.”

Do qe te marresh mendimin qe kane shoket per ty?
Do qe te te shkruash mendimin qe ke per shoket?
Regjistrohu tani dhe tregohu i ndershem!

tbh.me

Vepra te ngjashme

Lule Autori: Sara Beleshi · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: Tema: Poezi filozofike-Meditative Lule Ata me dhane nje lule. Per cfare? A mund ,te kem nje moment Para se te shkoj. Ata me pane cuditshem. Perse? A mundem dot t'i shoh pa menduar kater-here. Ata me dhane ndjenje,dashuri,urrejtje... Uria eshte vuajtje apo dashuria eshte urrej...	Kurora e pranverës Autori: L · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: Pranvera Ti pemë,e veshe një vello, sa të kishte hije në trupin tënd Vello e shndritshme si vetë jeta. Si valë e lehtë, u përhap mbi det. Si nuse e bukur u shfaqe, në të kaltrin qiell. Njerëzit e shashtisur qëndrojnë nën kurorën tënde. D...
I vetem ne nje nate dimri ! Autori: Halit Trakanaku · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: Vetmia I vetem ne nje nate dimri I ulur ne kolltukun rreze shtepise Duke ndjekur levizjen e akrepave Nen zhurmen e zjarrit te vetmise Duke shtrydhur trasten e ndjenjave I ftohte qendroja ashtu si ajo nate Kembe mbi kembe gjithe delikatese Persh...	turbullime mendore Autori: eda eda · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: turbullime mendore ne kete momente jam e turbulluar mendjen e kam te hutuar syte i kam te shtremberuar veshet i kam te shurdhuar nuk e di a kam me shprese kam frike se mos vdes ma ka enda te bej mire por s'kam kohe te plotesoj kete deshire te lutem me gjej nje bar...
labirinth Autori: edona pali · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: jeta labirinth pa fund plot kthesa ne cdo kthese gezime e merzi mbushin te shkreten jete deshira dhe pasioni jo jo nuk mungojne merimangat me rrjetat e tyre te shfaqen nuk harrojne ne pafundesi endrrash nje femije jetonte por tek shfaqet nje furtune ...	"Qëndro" Autori: Hajdar Bafti · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: "Jeto dhe mos u dorzo" "Qëndro" Kqyri nalt , ret e shqiptart n qiell përdit , lusim zot me na dhën , pak diell.Shpirti npaq a kon tu ju shku , ska mo parajs, e më vështir ësht me jetu.Drit i'u ka bë shpirti e gjithmon do ju kujtoj , sa t'kem jet ,n�...
Himni Autori: Arta Klaiqi · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: Himni Shumë himna nuk i di Por flamurin e kam kuq e zi, Ndaç le ta çuajnë Kosovë Ndaç le ti thonë Shqipëri. Notat në muzikë Shumë mirë i di, Por himni pa tekst Vërtet nuk ka hijeshi.	Kristali pasqyre Autori: Endri Vela · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: Filozofia Kristali pasqyre ku lyhesh me buzkuq, nje smerald thyhet brigjeve me lesho atje ku behem bote qe rrjedh ndricim me thuaj se je tjerrje vec nje klithme e harruar te te rizgjoj.Dua nje prush te me bej te ndritur si te gjithe nje yll i lene ne nje r...
Tinguj fjalesh Autori: Kris Hasa · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: Tinguj fjalesh Therrita tinguj violine Fjalet te zbrisja nga afshet Jane ato qe japin liri Shijojne kur me marrzi falen I dergj ne letra me te zeze Por prape sjellin drite si qiri S'ka asgje qe na hyn ne mes Asgje, aq me pak nje njeri Ngjyrat zhduken krejt n...	Keshilla Autori: Lukë Rrahmani · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: Keshilla te keshillon Kur te keshillojne, Ti duhet t'i degjosh, Keshillat e nenes, Duhet t'i respektosh. Kur doktori te keshillon, ...
Sprova Autori: Bekon Demiri · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: Përshkrimi i sprovës Sprova është një testim i së vërtetës ndaj qëndro real e mos ia bëj të keqen vetës, nëse sprovohesh mos u pikëllo por bëhu i fortë e duro. Sprova është caktuar për çdo njeri qoftë ...	Buqete qe çel vetem lule Autori: Endri Vela · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: Poezi abstrakte Rrahja çel si lule çon petale lidh kristale gonxhe gjaku lulet bejne gishtat me manikyr ben magji trendafilat vyshk
interesi Autori: Arta Klaiqi · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: interesi Ekzistonte një njeri Askush s'priste ndihmë prej tij Vetëm ai tenton prej nesh Ti ndihmojmë sa më shpesh. Brenda të gjthë janë tubue S'guxon kush me kuvendue E nëse don të bisedosh Atë duhet ta lavdërosh. Prej pune burri kur vjen ...	Sikur Autori: Migen Leçaj · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: Alegori Sikur ta dije vleren diçkaje, Kur e fundit grahme te jepet, E do te them:"sikur t'ia dija vleren vetes." Sikur gjeometria e flokut te bores, Te ishte lajmetare e botes, Me siguri,do t'ia vije gishtin kokes. Sikur premtimet te mos thyheshin, Gjurme...

Komentet e fundit!

Emri: anna
Email: an.feel@tre.net
Komenti: asune se lx dot sorry

por sido qe te jete teksti po ta jap nje like, pavaresisht komentit te mesiperm

Emri: giselda
Email: gisi.gisi@gmail.com
Komenti: ca ishe kjo m

Emri: emili
Email: suzisuzana@yahoo.com
Komenti: sinqerisht nuk e lexoj dot

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave:
1 + 2 =

Your travel guide to exploring Albania - TourAlbania.org

Kaloni ne versionin Desktop