YourLiterary.com | Shqip | Mobile version | Vepra

Home Posto vepren tende

Abonohu Projekte

Ese Tekste Poezi Hartime Pershkrime Fabula Tregime Te tjera

Data e postimit: 2011-11-28 08:44:21
Lexime: 10920

Mbi arsyen e fjalës

Like 33

Dislike 0

Autori: Bujar Plloshtani
Lloji: Poezi meditative-filozofike
Tema: Mbi arsyen e fjalës
Shkolla: SEEUniversity
Klasa: 1
Qyteti: Shkup
E-mail: Email eshte i fshehur!

Fatmir Terziu

E qashtra poetike dhe perceptuese e vargut
Bujar Plloshtani shfaqet së fundi në fushën e letrave shqipe me një kombinim të ideve të tij tashmë të mirënjohura në fushën e filozofisë poetike. Shfaqet si një pikëtakim me artin e fjalës poetike, duke na prurë qashtër diapazonin kumtues që stilon “Mbi arsyen e fjalës”. Kështu ai nuk emërzon apo shton thjesht një libër në sfondin bibliotekar, por dhuron një vëllim poetik për artin e të lexuarit në poezi.
Rreth njëqind poezitë e këtij vëllimi ngasin në kohë, moshë, hapësirë, diferencë dhe në gjeografi të ndryshme. Poeti e nis vëllimin e tij me poezinë e bukur “Këngë hungareze” të cilën ia përkushton stërgjyshes, Jolanda dhe përfundon me poezinë “Qyteti i vjetër”. E vjetra, që nënshkruan memorjen e kulturës, po ashtu edhe identitetin, shfaqet mes këtyre ngarjeve si një dëshmi mes mesazhit poetik. Tek “Këngë hungareze” poeti sheh se “…rrënjët kanë të njëjtin emër,/e qielli me të vetmin shpirt ndryshon…”, ndërsa tek “Qyteti i vjetër” ai dikton se si ky qytet i vjetër “… si manastiret antike hesht,/" dhe ashtu, pra ky qytet, "i vendosur në gji të malit t’lartë." jep e pikëtakon dhe sheh me syrin e tij: "Përjashta ka pak njerëz,/në rrugët me kalldërma mund të shohësh,/fëmijë dhe pleq me kapela…”.
E ndërsa në të parën është lumi ndarës, pra “Danubi mbrëmjeve të vona po të ndan,/ku dritat si kupë qiellore poshtë qytetit lëshohen."; në poezinë e dytë është qyteti që e ka rritur dhe ai qytet që e thërret: “Qyteti i vjetër,/mua më thërret./Shikimin të hedh drejt kësaj arkitekture të gurtë,/që kureshtjen t’ma shuajë./Qytetin e Tetovës së vjetër,/s’do harroj unë të mburrem nesër dhe kurdoherë…” Më tej poeti zgjedh gjuhën dhe nënshkruan me metaforë "Kjo qetësi gjithë Hungarinë do kaplojë, qytetet emrin tënd do shqiptojnë./Një gjak të ngjizur kemi të dy,/edhe pse të ndarë./Ti s’më njohe kurrë,/as unë ty,/ose shumë pak.”; duke plotësuar kështu atë që Eliot e quan “ndërlidhje” estetike të fjalës poetike mes ngasjeve. Më pas këto ngasje të filozofisë poetike ndajnë emocionalen që realizohet mes dedikimit për “A. S. Pushkin", rishfaqin gjeografinë e detajuar artistikisht mes vargut tek “Në Ohër”, udhëtojnë në mënyrë imagjinare mes fjalës dhe artit të dallgëzuar tek “Anija”, ndjekin mesazhin e përhimtë muzikor mes muzikës tek “Pianoja e bardhë” derisa autori rishfaqet me arsyen filozofike tek “Kontesha”; “Pallati mbretëror” për të na dhuruar “Buzëqeshja”; “Poetit”; “Violinë e zezë”... Në këtë vëzhgim dhe prurje poetike shfaqet qartë dhe ndjeshëm koncepti filozofik. Dhe më tej si një stacion i ndikuar ndalet tek “Dashuria”.
Dashuria për poetin “…zbret.../ Hëna feks magjishëm, / plotësisht e argjendtë. / Qielli simpatik, / paksa i trishtë. / Toka e mërzitur, /më e errët se nata e qelisë. / Një qiri ndrit dhomën, / frymëzimin shpirtëror lajmëron. / Skaji i dritares që ngrin nga copëzat e akullit, / harxhohet një pendë mbi letër / duke zbardhur gjurmët e saj. / Dashuria zbret, edhe njohja, / në kohë të padrejtë, / tepër të hidhur. / Udha gjer te unë e shtruar me lotë, / nuk mbërrij dot në kohë. / Dashuria zbret, / ne jemi verbuar, / nuk shohim asgjë tek zbret.”
Dashuria duket kështu, tejet tipike. Edhe pse në pak vargje, ajo mbetet, si një nga frymëzimet e mëdha mes filozofisë së poetit Bujar Plloshtani. Ajo është një dashuri e mbajtur mes vargut dhe ngasjeve filozofike të poezisë. E tillë për ta depërtuar edhe atë pjesë të strukur në lëvizje dhe në zhvillim. Ajo është dashuri që nduket nga termi “i hutuar” dhe e kthyer nga vetë struktura e kompozuar e vargut në një lidhje të ngushtë me atë mesazh të gatuar për të reflektuar. Ajo është dashuri që e thyen gjeografinë dhe të vjetrën dhe i bën ato “të vajtojnë” mes vargut shpërthyes.
Përvojën e tij në vargun me dashuri e shohim të pasur edhe me përmbushjen, si edhe me frustruesen dhe shkatërruesen forcë metafizike të jetës. Në poezi të tilla si “Natë vjeshte në kryeqytet”; “Një natë dimri”; “Letra e Perlës Eduartit”; “Natyrë boshe”; “Dashuria zbret...”; “Botë e ngathët”; “Qytezë e zbrazur”; “Nga shpirti femëror”; “Një fluskë e kristaltë prej vere”; “Vjeshta filloi...”; “Dëshpërim i hidhur”; “Dimri i këtij dhjetori”; Trishtim dhjetori”; “Oksigjen shkurti “; “Imazh shpirtëror”; “Imazh intim”; “Pak për sytë jeshile” apo “Aromë jodi” dhe “Trup gruaje” poeti duket sikur jep një pamje të ngushtë realiteti të peneluar në fraktura postmoderne pikturash që dedikojnë dashurinë dhe elementët e saj me ngjyra të fuqishme. Kështu me këto ngjyra perceptimet dhe konceptet e dashurisë mund të identifikohen më lehtë edhe në poezi të tilla si “Këngë dëshpërimi”; “Trishtim”; “Gjethe vjeshte”; “Vjeshtë e plogësht”; Ne do të heshtim”; Mirupafshim”; “Lirisë”; Relikë” etj.
Për më tepër, ne mund të identifikojmë një zhvillim edhe në përshkrimin e dashurisë në poezinë e tij. Gjithashtu në këto poezi ne diktojmë edhe lëvizjen dialektike mes palëve të ndryshme të fiksuara si simbolika të dashurisë në poezi. Në disa poezi, ai e përshkruan atë si një fuqi pothuajse hyjnore. Në poezi të tjera, ai fillon të jetë dyshues, pra, nëse dashuria është e vërtetë dhe se ajo është apo jo një element në përmbushjen apo jo të misionit të saj. E ndërsa në këtë rast ai mbetet tejet perceptues dhe filozofik, në poezitë e tij më tej, fokusohet edhe në anët e errëta dhe destruktive të dashurisë. Këto koncepte të ndryshme të dashurisë do të jenë në fakt pikasja model që vjen nga e përshkruara në këtë vëllim poetik nëpërmjet analizës së poezive të zgjedhura që ne morëm në konsideratë.
E qashtra poetike dhe perceptuese e vargut të Bujar Plloshtanit nuk vjen si një eksperiment mes ngasjeve filozofike të vargut dhe fjalës së tij. Ajo është një prezencë logjike që karakterizohet nga shumëkuptueshmëria, dimensioni dhe dialektika e mesazhit që prodhohet në poezi. Në vetvete është e lidhur edhe me vetë kronologjinë në rritje të aktivitetit poetik të poetit, por edhe me vetë strukturën filozofike të poezisë së tij. Një strukturë që nuk diferencohet nga “e zakonshmja”. Një e zakonshme që vjen si një retrospektivë e hershme e Kadaresë. Pra vetë shkrimtari Ismail Kadare na vjen në ndihmë kur thekson “e zakonshmja nuk na duket kurrë heroike. Kurse shpesh qëllon që është ashtu” (Kadare: “Emblema e dikurshme”; 1977:355). Shkrimi i Kadaresë u shfaq në fillim tek “Uzina që ka lidhje me bukën...”, ndërsa më vonë u përdor nga kritiku Adriatik Kallulli në vitin 1978, kur ai analizoi romanin “Vëllezërit” të shkrimtarit Agim Cerga. François Maspéro (1932), shkrimtar dhe editor francez do të shkruante më vonë në vitin 1996, kur “Onufri” i Bujar Hudhrit do të botonte ekskluzivisht romanin “S.P.I.R.I.T.U.S” të Kadaresë: “Nën pushtetin e kësaj bote shtypëse, lexuesi endet mes kurtheve, mashtrimeve dhe maskave të shumëfishta. Gjestet e përditshme të çojnë drejt tragjedisë së lashtë, tiparet e njohura shndërrohen në ngërdheshje.”

Do qe te marresh mendimin qe kane shoket per ty?
Do qe te te shkruash mendimin qe ke per shoket?
Regjistrohu tani dhe tregohu i ndershem!

tbh.me

Vepra te ngjashme

Cameria Autori: arta klaiqi · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: Cameria O nene,o plage,o shkemb,o gjak, gjak i pashtershem,o lot te pandalur, si e lame te na shkoje vatani, si e lame te na shkoje Shqiperia. Disa njerez thone se vatani eshte veq vendi ku shkon por jo gabim e kane vatan eshte edhe vendi ku punon,ku ...	Luaj shah me zafire Autori: Endri Vela · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: abstrakte TROKELLIME E KALIT MBI PORTE NATEN PLEOKROIZEM LUAJ SHAH ME ZAFIRE GAJTAN KUTI SHAHU ARTISTIKE
argjiro Autori: Marilena Makri · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: argjiro Ti moj vajza krahshqiponje Permbi mure fluturove Bashke me foshnjen ne duar Te gjithe turqit I tmerrove Ti moj vajze gjirokastrite Te gjithe turqit I mahnkte Nga bedenat fluturove Pet nder jeten e flijove	"Qëndro Duro Jeto" Autori: Hajdar Bafti · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: "Të Jetosh Do Të Thotë Në Mundsh Të Mësosh Qëndro" Kqyri nalt ret ,dhe jeto n'jet ka shum sfilitje çdo gjo sfido, por mos u gjunjëzo jeta esht si liber që çdo gjo me kalimin e kohës e kupto, zemren mos e sfilit dhe veten mos e mallko ki besim te vetja dhe kur je në ndonjë veshtir�...
"Në Mundsh Të Mësosh Për Tè Jetuar" Autori: Hajdar Bafti · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: "Në Mundsh Të Duash Jeten Dhe Tè Luftosh Për Të Jetuar" Harro ato që t'kan, harruar. Beso në ato që t'kan respektuar. Respekto ato që ,e kan merituar. Duaj atë qe t'ka dashuruar. Lumturo atë që lumturi t'ka dhuruar. Qëndroi pranë atij-asaj që Ty pranë t'ka qëndruar .Mos e Ul kokën pë...	Vdekja në mit Autori: L · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: Vdekja dhe loti U zhdukën pikat e lotëve ashtu si fiken dritat natën vonë. Si kokrriza pikat e fundit mbi faqe ranë pa shpresë. Lotët u varrosën, u zhdukën pikat e lotëve në thellësi të gjirit të tokës pa rite i përcollën në varr, Nën këmbët...
jeta Autori: mirjeta caushi · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: jeta jeta eshte nje lule mos e ler te vyshket jeta eshte nje kukull mos e ler te prishet jeta eshte nje foshnje mos e lere te vdese jeta eshte nje nxenes mos e ler te mbese jeta eshte nje dhelper mos e ler te te genjeje jeta eshte nje bishe mos e...	nena jeta ime Autori: arta klaiqi · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: nena Pa ty moj nene jeta eshte pa vlere, pa ty moj nene jeta eshte e mjere. Pa ty moj nene jeta eshte e kote, pa ty oj nena ime une s`jetoj dot. Ti je krijesa qe ke me te bukurin emer, ti je ajo qe nuk me do vetem me fjle por edhe me zem,er. ...
Doktori Autori: Dava Frrokaj · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: Doktorri EMRI I MJEKUT ESHTE ZGJATE JETESI PER ME QENE MJEK TAMAN SE PARI DUHET TE JETE HUMAN NE QOFTE SE MJEKESIN SE KA PASION SHKOLLEN PER MJEK MOS TA VAZHDOJE DETYRA E MJEKUT ESHTE ME PERGJEGJESI SE KA TE BEJE ME JETE NJERIU PO TE SHKOLLOHESH PER MJEKESI...	"Me Jetu'e" Autori: Hajdar Bafti · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: "Sfidoje jeten me jetu" Po munohna me sfidu se injoranca ka perparu, a pi sheh, qato bij shqyptari spo dijn jeten me kuptu! Po munohna me guxu se arroganca s'esht masakru komt n'tok ment n'kok, qashtu jom m'su perveç zotit kerkuj smuj me i besu. Po munohna me ku...
Jetë Autori: Kevin Çika · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: Jetë Jetë,o jetë se ku të kam parë e ku të kam njohur në lulet erëmira në yjet flakërues ndonjë ditë dhe unë do behem një yll,një ylber folenë në shpirtin tim do e kesh	Origjinale Autori: Kevin Çika · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: Unë Unë gji i vogël i një lumi me ujë të turbulluar Unë deti i hapur me dallgë gjigande Unë flakë kashte e ndezur nxitimthi Unë prush lisi në fikje pa mbarim Unë liqen i cekët i çiltër i urtësuar Unë ujvarë përrallore i rrëmbyer...
POEZI Autori: Zhaklina Basha · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: Frymezim i castit 49.P-O-E-Z-I P- si perrallat e gjysherve te mocem O-si oguret e keqija te shtrigave te tmerrshme E-si engjejt qe fluturojne ne 7 qiej Z-si zemer e thyer e pertoke e vdekur I-si irritimi I nje nate me endrra te frikshme Gjithkund gjendesh ti, moj P...	"Ne flaket e parajses" Autori: Kris Hasa · Lloji: Poezi meditative-filozofike · Tema: Monotonia C'terr i mallkuar eshte kjo bote, zhytur ne llumin e mekateve, humbur ne rruget e intrigave, vrare nga e verteta e pandreqshme. Ka humbur tere ngjyrat, kthyer te tera ne hijet e grise. Sa duan syte te shohin nje tjeter nuance, qofte dhe blune e e a...

Komentet e fundit!

Emri: anna
Email: an.feel@tre.net
Komenti: asune se lx dot sorry

por sido qe te jete teksti po ta jap nje like, pavaresisht komentit te mesiperm

Emri: giselda
Email: gisi.gisi@gmail.com
Komenti: ca ishe kjo m

Emri: emili
Email: suzisuzana@yahoo.com
Komenti: sinqerisht nuk e lexoj dot

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave:
1 + 2 =

Your travel guide to exploring Albania - TourAlbania.org

Kaloni ne versionin Desktop