YourLiterary.com | Shqip | Mobile version | Vepra | Analiza e poezise "Balade Qytetse"

Home Posto vepren tende

Abonohu Projekte

Ese Tekste Poezi Hartime Pershkrime Fabula Tregime Te tjera

Data e postimit: 2019-04-07 13:07:05
Lexime: 20366

Analiza e poezise "Balade Qytetse"

Like 22

Dislike 5

Autori: Denida Blloshmi
Lloji: Analize letrare
Tema: Fati i femres ne shekullin XIX
Shkolla: Mehmet Akif Vajza
Klasa: 12A
Qyteti: Tirane
E-mail: Email eshte i fshehur!

BALADE QYTETSE
Mbramë
qiella dhe hyjt e vramë
një ngjarje të trishtueme panë:
Hije... jo! - por një grue
me ftyrë të zbetë edhe me sy
të zez si jeta e saj,
me buzën të vyshkuna në vaj,
me plagë në gjoks e stolisun
me veshje dhe me shpirt të grisun,
me hije grueje,
një kens këso bote,
një fantom uje
vallzonte valle në rrugë të madhe.
Dy hapa para, dy hapa mbrapa
me kambë të zbathun,
me zemër të plasun.
Dy hapa djathtas, dy hapa majtas,
me flokë të thime,
me ndjesi të ngrime.
(Dikur,
kur gjit' e saj me kreni
shpërtheheshin n'aromë,
kur ish e njomë -
atëherë e dashunojshin shum zotni.
E sot?)
Jeta e saj asht kjo vall' e çmendun
në rrugat e qytetit tonë,
një jetën e fikun, një jetë e shterun,
shpin i molisun, zemër e therun,
një za vorri, një jehonë
që vallzon natën vonë
nëpër rrugat e qytetit onë.

A. IDEJA KRYESORE E POEZISË
Poezia “Baladë qytetse”, pjesë e ciklit “Kangët e Mjerimit”, nënvizon fatin e femrës që ka shitur trupin si tragjedi e dyfishtë shpirtërore dhe ekzistenciale. Kjo femër, duke shitur e reklamuar trupin e saj, kishte siguruar jetesën, por tani është në fazën e degradimit (në pleqëri) dhe ai trup nuk i siguron dot më asaj bukën e gojës. Këtu Migjeni thekson edhe njëherë temën ekzistenciale: “Shtypja e mjedisit e detyron njeriun t’i jepet instiktive shtazarake për të mbijetuar.” Varfëria e çon këtë grua në prostitucion dhe kjo gjë sjell edhe mjerimin shpirtëror.

B. ZBËRTHIMI KUPTIMOR I TITULLIT
Gjatë periudhës së letërsisë romantike, baladat ishin pjesa më tragjike e krijimtarisë. Heronjtë e tyre janë njerëz me fuqi të mbinatyrshme që veprojnë në situata të jashtëzakonshme. Mirëpo, në letërsinë realiste të pjesës së parë të shekullit të XX, këto balada nuk kanë më vend. Baladat e reja luhen nga njerëz të zakonshëm (gra që shesin trupin për të mbijetuar, lypësa, të varfër) në rrugicat e qyteteve e realiteti lakuriq i këtyre baladave është shumë I dhimbshëm.

C. KOMENTIMI NË PLANIN KUPTIMOR TË POEZISË
Sfondi i natës, krijon një efekt emocional të fortë dhe nxit përfytyrime të drejtpërdrejta dhe të figurshme. Nata është koha kur ushtronte prostitucionin gruaja kur ishte e re. Jeta e saj vazhdon me të njëjtat ritme vetëm se ka ndërruar profesion. Nga prostitutë është kthyer në lypëse.
Në këtë poezi, nata është një element që shërben për të krijuar atmosferën e tragjedisë. Në një sfond errësire, qetësie të plotë, ku zhvillohet ngjarja e kësaj poezie, të pranishëm janë vetëm yjet dhe hëna, të cilët janë të vetmit dëshmitarë, sepse njerëzit nuk përmenden fare. Në vargun: “qiella dhe hyjt e vramë” në fakt qëndron një ton kritik: njerëzit janë indiferentë, prandaj edhe Migjeni përdor një ton kritik.
Vargu: “Hije… jo! – por një grue” krijon njëfarë dileme nëse kjo qenie që verdalliset është hije (ajo cfarë mbet nga një njeri) apo grua, jeton apo jo duke theksuar dramën e kësaj gruaje.
Nëpërmjet vargjeve “me ftyrë të zbetë edhe me sy të zez si jeta e saj / me buzën të vyshkuna në vaj / me plagë në gjoks e stolisun”, Migjeni na sjell ndër mend portretin e një femre të plakur, me fytyrë të zbehtë, buzë të vyshkura, gjoks të plagosur e sy të zinj misteriozë; portretin e një femre, e cila ka qenë shumë e bukur në rini, por që tani i ka humbur të gjitha hiret.
Poeti në fakt e përshkruan gruan në dy plane: në atë të mjerimit fizik dhe atij shpirtëror. Vargu ku pikërisht këto dy plane jepen të shkrira në një është: “me veshje dhe me shpirt të grisun”, ku jepet mjerimi fizik (veshje të grisun) e mjerimi ekstrem shpirtëror (shpirt të grisun).
Në vargjet më poshtë, Migjeni jep imazhin e një të çmendure më shumë se atë të një lypësjeje: “me hije grueje/ një kens këso bote/ një fantom uje/ vallzonte valle në rrugë të madhe”. Vallja i takon një njeriu të lumtur, por ndërkohë në këtë poezi bëhet pjesë e gjendjes shpirtërore të një njeriu të mjerë. Por vallja e zakonshme ka ritëm të rregullt dhe harmoni, ndërkohë që vallja e kësaj “te çmendure” është krejtësisht e çrregullt dhe joharmonike. Nëpërmjet këtij kontrasti, në fakt poeti kërkon të theksojë edhe njëherë dramën e kësaj gruaje që tashmë ka arritur në një pikë kritike të mjerimit: atë të çmendurisë.
Kjo valle vazhdon të “kërcehet” edhe në vargjet më poshtë: “Dy hapa para, dy hapa mbrapa / me kambë të zbathun / me zemër të plasun / Dy hapa djathtas, dy hapa majtas, /me flokë të thime, /me ndjesi të ngrime”. Poeti e përsërit disa herë grupin emëror ‘dy hapa’ për t’i shtuar muzikalitet poezisë: lexuesit i duket sikur është duke e parë këtë grua që kërcen. Përveç kësaj, në këto vargje shkrihen sërish mjerimi fizik (kambe të zbathun, flokë te thime - tregues i plakjes) e mjerimi shpirtëror (zemër e plasun, ndjesia e ngrime - ka ngrirë mënyra e jetesës).
Drama e kësaj femre është e tmerrshme. Ajo ka mbetur e varfër, sepse i ka humbur të gjitha hiret e saj dhe nuk mund t’i shfrytëzojë më ato për të fituar jetesën. Qyteti nuk e ka parë atë kurrë si një qenie njerëzore, por si një objekt për të zbrazur epshet njerëzore. Këtë Migjeni e shpreh mjaft mirë në vargjet pasuese:
(Dikur,
kur gjit’ e saj me kreni shpërtheheshin n’aromë,
kur ish e njomë
– atëherë e dashunojshin shum zotni.
E sot?) Këtu krijohet një pikë lidhëse mes të shkuarës (dikur) e të tashmes (sot) për të dhënë mesazhin se kjo grua ka një të shkuar, që po i dikton edhe një të tashme, por nuk dihet nëse do të ketë një të ardhme.
Në strofën e fundit ndihet edhe revolta e poetit. Kjo revoltë është jo e drejtpërdrejtë, por shfaqet më shumë përmes fjalëve kyç: e çmendun, e fikun, e shterun, i molisun, e therun, një za vorri, një jehonë. Kjo grua e argëtonte dhe e argëton akoma qytetin. Kur ishte e re,
e argëtonte me trupin e saj, ndërsa tani qe eshte plakur e argëton me “shfaqjen” që jep nëpër rrugët e qytetit.

D. ANALIZA STILISTIKE
 Qiella dhe hyjt e vramë – metaforë mbiemërore
 një ngjarje të trishtueme panë – inversion
 Hije... jo! - por një grue – inversion
 ftyrë të zbetë – epitet
 sy të zez si jeta e saj – krahasim
 buzën të vyshkuna – metaforë mbiemërore
 gjoks e stolisun – metaforë mbiemërore
 shpirt të grisun – metaforë mbiemërore
 zemër të plasun – metaforë mbiemërore
 Dy hapa – anaforë
 kambë të zbathun – epitet
 flokë të thime – epitet
 ndjesi të ngrime – metaforë mbiemërore
 gjit' e saj me kreni shpërtheheshin n'aromë – metaforë
 atëherë e dashunojshin shum zotni/ E sot? – ironi
 vall' e çmendun – metaforë mbiemërore
 jetën e fikun – metaforë mbiemërore
 një jetë e shterun – metaforë mbiemërore
 shpin i molisun – metaforë mbiemërore
 zemër e therun – metaforë mbiemërore
 za vorri – epitet
 në rrugat e qytetit tonë – përsëritje
 gruaja dikur e re, e bukur, në lulëzim—sot e mjerë, e plakur – kontrast
 Gruaja vuan - qyteti është indiferent, njerëzit janë të largët – kontrast
 Vallja i takon njeriut të lumtur, por e kercen një njeri i mjerë – kontrast
 Vallja e zakonshme eshte harmonike, por kjo valle eshte e çrregullt – kontast

E. ANALIZA GJUHËSORE
 veprimi zhvillohet në dy kohë: të shkuarën (të pakryerën dhe të kryerën e thjeshtë) dhe të tashmen per te treguar se kjo grua ka një të shkuar, që po i dikton edhe një të tashme, por nuk dihet nëse do të ketë të ardhme
 folja përdoret shumë pak (panë, vallzonte, shpërthejshin, dashunojshin, asht)
 përdorimi i kllapave – shërben për të tërhequr vëmendjen në detaje plotësuese
 vihet re asidenti – vargjet lidhen me presje (jo me lidhëza)
 e shkruar në dialektin geg
 pyetje ironike – E sot?
 Përdorimi I gjerë I ndajfoljeve kohore (mbramë, dikur, sot)

F. ANALIZA METRIKE
 Alternim i vargut të gjatë me vargun e shkurtër – i jep ritëm poezisë
 Shkruar në monokolonë
 Rimë e paplotë (e puthur – AABB, e kryqëzuar – ABAB)

G. MJETET ME TË CILAT REALIZOHET MUZIKALITETI
 Ndërthurje e vargut të gjatë me vargun e shkurtër
 Fjalët dialektore
 Përdorimi I kufizuar I foljeve
 Mungesa e lidhëzave
 Përsëritje të fjalëve (dy hapa)
 Aliteracioni
 Ndryshimi i ritmit brenda poezisë. Poeti e përshkruan gruan: “…një hije gruaje,/ një kens këso bote,/ një fantom uje…”. Por kur vjen puna për të folur për vallen e gruas së mjerë nëpër rrugët e qytetit, në mënyrë që sarkazma të dalë më e dukshme dhe therëse, menjëherë e ndryshon ritmin, ndërton vargje me aliteracione, me rima të pasura “…vallzonte valle në rrugë të madhe./ Dy hapa para, dy hapa prapa/ me këmbë të zbathun,/ me zemër të plasun…”

H. KARAKTERISTIKAT MIGJENIANE
Pas leximit të kësaj poezie, vëmë re shumë karakteristika të stilit migjenian: shfaq mjerimin me vërtetësi lakuriqe, nuk paraqet më femra “të ndershme” që rrine mbyllur ne shtepi dhe bëjnë punë shtëpie, por di të paraqesë edhe realitetin femëror: gra që shesin trupin dhe për këtë nuk ia vë fajin gruas, por shoqërisë që qëndron krejt indiferente ndaj këtyre dramave e për më tepër I vendos këto ngjarje në rrugët e qytetit. Ai nuk ka për qëllim ta paraqesë popullin shqiptar si të përkryer me gjithë tiparet e lavdishme, por do ta paraqesë atë ashtu siç është.

PUNOI: DENIDA BLLOSHMI
KLASA XII-A

Do qe te marresh mendimin qe kane shoket per ty?
Do qe te te shkruash mendimin qe ke per shoket?
Regjistrohu tani dhe tregohu i ndershem!

tbh.me

Vepra te ngjashme

Medea Autori: Kevin Çika · Lloji: Analize letrare · Tema: Analizë e figurës së Medeas Medea është një personazh kompleks që ka tërhequr vazhdimisht vëmendjen e kritikëve letrarë dhe të lexuesit të thjeshtë.ajo është mjaft aktuale edhe në ditët e sotme.mënyra se si Euripidi e ka krijuar këtë personazh është autentike e t...	KOSOV Autori: SAIDE PNISHI · Lloji: Analize letrare · Tema: PER KOSOVEN Kosova Ministrat haga a tej i nshu pi burgit te hages jan tu dal me faqe te bardh ne kosov jan tu ardh pa kurr far faji ata jan dal te paster si loti ministrat jan se i ka rit kosova nan se gjuha shipe i ka eduku nanat shqiptare na ka eduku askus...
Dielli Autori: Albis Ndoca · Lloji: Analize letrare · Tema: Dielli Lind ne mengjes dielli Djeg me furi nga filli i ti Nxin dhe nuk pushon Kur skuq ngadalson Shkelqen ne mesdit Me ndriqon mua Dhe me ngroh si dua Lur perendon ai gezon .	Nena qenie e pazevendesueshme Autori: B.Olluri · Lloji: Analize letrare · Tema: per nenen Ndoshta cdo fjale do te ishte e paket te flisja per qenien me te dashur ne bote Nenen.Prej dites qe ne lindem ishte dora e saj qe kujdesej per ne,e ajo dore vazhdon te kujdeset per ne edhe sot pa asnje ankese.Ajo mund te kosniderohet si mrekullia e 8 ne k...
Jeta Autori: Kevin Çika · Lloji: Analize letrare · Tema: Jeta \|\| \|\|\| \|\|\|\|\|\|\| \|\|\|\|\|\|\|\| \|\| \|\|\| \|\| \|\| \|\| \|\|\| \|\|\|\|\|\|\| \|\|\|\|\|\|\|\| \|\| \|\|\| \|\| \|\| \|\|\|\|\|\| \|\|\| \|\| \|\|\|\|\|\|\|\| IS BEATIFUL,LIVE IT UP	luftes se kosoves Autori: blenda berisha · Lloji: Analize letrare · Tema: lufta Armiku oj kosova ime nena ime shum gjera perjetove gjithmon u lendove shkau na masakroi shum njerz te pafajshem i vrau pse o shka i vrave ata shqiptare nuk kishe buken e gojes per kete arsy vall ...
Xha Gorio Autori: A.Sheplo · Lloji: Analize letrare · Tema: Analizoni dhimbjen dhe ndergjegjesimin e xha Gorioit mbeshtetur ne fragmentin “Vdekja e Gorioit”duke shkallezuar pikat e drames neper te cilat pershkruhet xha Gorio nga autori. Familja nuk eshte nje dicka e rendesishme,por eshte gjithcka.Familja eshte busulla qe na udheheq qe nga qarja e pare,ajo eshte baza e shoqerise dhe shperfytyrimi i dashurise se pacmueshme familjare ka terhequr sin je magnet shume mendimtare te ngrejne z...	TELEVIZIONI Autori: SO NA · Lloji: Analize letrare · Tema: UNE DHE TELEVIZIONI Televizioni eshte mjeti me i perhapur i komunikimit te populli i cili luan nje rol teper te rendesishem ne jeten e perditshme pasi ndjekja e tij, ne ditet e sotme eshte nje nga menyrat kryesore te argetimit per shumicen e shtresave te popullsise. Per mend...
dashiria Autori: lulzim · Lloji: Analize letrare · Tema: dashuria dashuri cdo me thene ?nje pyetje e madhe me nje pergjigje shume te vogel. une them se eshte nje ndjesi po po nje ndjesi	Shkolla - Shoqeria ! Autori: Arberita Rraqi · Lloji: Analize letrare · Tema: Shkolla - Shoqeria ! - Ne ankohemi per shkollen , por ne fakt aty kalojme vitet me te bukura te jetes tone , dhe kjo eshte fale shoqerise. Une ketu do te vazhdoj me presje e jo me pike sepse shkolla dhe shoqeria jane dy gjera shume me vlere . Dhe ne nuk duhet ti humbasim asnj...
Liria e fjalës Autori: Erisa Janku · Lloji: Analize letrare · Tema: Liria e fjalës Liria e fjalës Liria është një dritare e jetës. Në faqe të parë,këtë liri të gjithë e kemi kuptuar,por rreth saj njerëzit japin mendime të ndryshme. Liria e fjalës,për mua është të shpreh hapur hapur mendimin,të...	"Realiteti Dhe Gënjeshtra" Autori: Hajdar Bafti · Lloji: Analize letrare · Tema: "E verteta dhe Shtigjet e Saj" N'shkoll kur nuk heca rrugvet U silla pa ndalim e tu thuruar Rrjeshta se di ku shkuan t'parit E mi a thu a egziston parajsa A thu aty n'varr i kan ato heshtra Ku shkuan ato fjal e gjith ato Premtime t'vjetra mbaj mend Dikur nga çdokush u largova...
Lexojeni si fillim Autori: Ana Xhihani · Lloji: Analize letrare · Tema: Vetvetja Jeta ime.... E dini???Nuk di nga tia filloj.Une kam lindur,jam rritur dhe kam mbijetuar deri me sot....po cfare do te ndodhe me tutje?....Kohet e fundit spo ja kaloj shume mire por nuk e kam humbur shpresen dhe besimin te Zoti per te larguar cdo veshtirs...	8 marsi Autori: zamira elezi · Lloji: Analize letrare · Tema: 8 marsi 8 marsi dite e bekuar, dita e nenave te bukuara qe na rriten me mund.Ne femijet kemi rastin tu shprehim dashurine ,tu themi cfare mendojme per to,tu themi sa shum i duam nenat tona te dashura ja uroj nenes time kete dite te bekuar i uroj mbaresi ne jete ...

Komentet e fundit!

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave:
1 + 2 =

Your travel guide to exploring Albania - TourAlbania.org

Kaloni ne versionin Desktop