YourLiterary.com | Shqip | Mobile version | Vepra | Analiza e poezise "Balade Qytetse"

Home Posto vepren tende

Abonohu Projekte

Ese Tekste Poezi Hartime Pershkrime Fabula Tregime Te tjera

Data e postimit: 2019-04-07 13:07:05
Lexime: 20056

Analiza e poezise "Balade Qytetse"

Like 22

Dislike 5

Autori: Denida Blloshmi
Lloji: Analize letrare
Tema: Fati i femres ne shekullin XIX
Shkolla: Mehmet Akif Vajza
Klasa: 12A
Qyteti: Tirane
E-mail: Email eshte i fshehur!

BALADE QYTETSE
Mbramë
qiella dhe hyjt e vramë
një ngjarje të trishtueme panë:
Hije... jo! - por një grue
me ftyrë të zbetë edhe me sy
të zez si jeta e saj,
me buzën të vyshkuna në vaj,
me plagë në gjoks e stolisun
me veshje dhe me shpirt të grisun,
me hije grueje,
një kens këso bote,
një fantom uje
vallzonte valle në rrugë të madhe.
Dy hapa para, dy hapa mbrapa
me kambë të zbathun,
me zemër të plasun.
Dy hapa djathtas, dy hapa majtas,
me flokë të thime,
me ndjesi të ngrime.
(Dikur,
kur gjit' e saj me kreni
shpërtheheshin n'aromë,
kur ish e njomë -
atëherë e dashunojshin shum zotni.
E sot?)
Jeta e saj asht kjo vall' e çmendun
në rrugat e qytetit tonë,
një jetën e fikun, një jetë e shterun,
shpin i molisun, zemër e therun,
një za vorri, një jehonë
që vallzon natën vonë
nëpër rrugat e qytetit onë.

A. IDEJA KRYESORE E POEZISË
Poezia “Baladë qytetse”, pjesë e ciklit “Kangët e Mjerimit”, nënvizon fatin e femrës që ka shitur trupin si tragjedi e dyfishtë shpirtërore dhe ekzistenciale. Kjo femër, duke shitur e reklamuar trupin e saj, kishte siguruar jetesën, por tani është në fazën e degradimit (në pleqëri) dhe ai trup nuk i siguron dot më asaj bukën e gojës. Këtu Migjeni thekson edhe njëherë temën ekzistenciale: “Shtypja e mjedisit e detyron njeriun t’i jepet instiktive shtazarake për të mbijetuar.” Varfëria e çon këtë grua në prostitucion dhe kjo gjë sjell edhe mjerimin shpirtëror.

B. ZBËRTHIMI KUPTIMOR I TITULLIT
Gjatë periudhës së letërsisë romantike, baladat ishin pjesa më tragjike e krijimtarisë. Heronjtë e tyre janë njerëz me fuqi të mbinatyrshme që veprojnë në situata të jashtëzakonshme. Mirëpo, në letërsinë realiste të pjesës së parë të shekullit të XX, këto balada nuk kanë më vend. Baladat e reja luhen nga njerëz të zakonshëm (gra që shesin trupin për të mbijetuar, lypësa, të varfër) në rrugicat e qyteteve e realiteti lakuriq i këtyre baladave është shumë I dhimbshëm.

C. KOMENTIMI NË PLANIN KUPTIMOR TË POEZISË
Sfondi i natës, krijon një efekt emocional të fortë dhe nxit përfytyrime të drejtpërdrejta dhe të figurshme. Nata është koha kur ushtronte prostitucionin gruaja kur ishte e re. Jeta e saj vazhdon me të njëjtat ritme vetëm se ka ndërruar profesion. Nga prostitutë është kthyer në lypëse.
Në këtë poezi, nata është një element që shërben për të krijuar atmosferën e tragjedisë. Në një sfond errësire, qetësie të plotë, ku zhvillohet ngjarja e kësaj poezie, të pranishëm janë vetëm yjet dhe hëna, të cilët janë të vetmit dëshmitarë, sepse njerëzit nuk përmenden fare. Në vargun: “qiella dhe hyjt e vramë” në fakt qëndron një ton kritik: njerëzit janë indiferentë, prandaj edhe Migjeni përdor një ton kritik.
Vargu: “Hije… jo! – por një grue” krijon njëfarë dileme nëse kjo qenie që verdalliset është hije (ajo cfarë mbet nga një njeri) apo grua, jeton apo jo duke theksuar dramën e kësaj gruaje.
Nëpërmjet vargjeve “me ftyrë të zbetë edhe me sy të zez si jeta e saj / me buzën të vyshkuna në vaj / me plagë në gjoks e stolisun”, Migjeni na sjell ndër mend portretin e një femre të plakur, me fytyrë të zbehtë, buzë të vyshkura, gjoks të plagosur e sy të zinj misteriozë; portretin e një femre, e cila ka qenë shumë e bukur në rini, por që tani i ka humbur të gjitha hiret.
Poeti në fakt e përshkruan gruan në dy plane: në atë të mjerimit fizik dhe atij shpirtëror. Vargu ku pikërisht këto dy plane jepen të shkrira në një është: “me veshje dhe me shpirt të grisun”, ku jepet mjerimi fizik (veshje të grisun) e mjerimi ekstrem shpirtëror (shpirt të grisun).
Në vargjet më poshtë, Migjeni jep imazhin e një të çmendure më shumë se atë të një lypësjeje: “me hije grueje/ një kens këso bote/ një fantom uje/ vallzonte valle në rrugë të madhe”. Vallja i takon një njeriu të lumtur, por ndërkohë në këtë poezi bëhet pjesë e gjendjes shpirtërore të një njeriu të mjerë. Por vallja e zakonshme ka ritëm të rregullt dhe harmoni, ndërkohë që vallja e kësaj “te çmendure” është krejtësisht e çrregullt dhe joharmonike. Nëpërmjet këtij kontrasti, në fakt poeti kërkon të theksojë edhe njëherë dramën e kësaj gruaje që tashmë ka arritur në një pikë kritike të mjerimit: atë të çmendurisë.
Kjo valle vazhdon të “kërcehet” edhe në vargjet më poshtë: “Dy hapa para, dy hapa mbrapa / me kambë të zbathun / me zemër të plasun / Dy hapa djathtas, dy hapa majtas, /me flokë të thime, /me ndjesi të ngrime”. Poeti e përsërit disa herë grupin emëror ‘dy hapa’ për t’i shtuar muzikalitet poezisë: lexuesit i duket sikur është duke e parë këtë grua që kërcen. Përveç kësaj, në këto vargje shkrihen sërish mjerimi fizik (kambe të zbathun, flokë te thime - tregues i plakjes) e mjerimi shpirtëror (zemër e plasun, ndjesia e ngrime - ka ngrirë mënyra e jetesës).
Drama e kësaj femre është e tmerrshme. Ajo ka mbetur e varfër, sepse i ka humbur të gjitha hiret e saj dhe nuk mund t’i shfrytëzojë më ato për të fituar jetesën. Qyteti nuk e ka parë atë kurrë si një qenie njerëzore, por si një objekt për të zbrazur epshet njerëzore. Këtë Migjeni e shpreh mjaft mirë në vargjet pasuese:
(Dikur,
kur gjit’ e saj me kreni shpërtheheshin n’aromë,
kur ish e njomë
– atëherë e dashunojshin shum zotni.
E sot?) Këtu krijohet një pikë lidhëse mes të shkuarës (dikur) e të tashmes (sot) për të dhënë mesazhin se kjo grua ka një të shkuar, që po i dikton edhe një të tashme, por nuk dihet nëse do të ketë një të ardhme.
Në strofën e fundit ndihet edhe revolta e poetit. Kjo revoltë është jo e drejtpërdrejtë, por shfaqet më shumë përmes fjalëve kyç: e çmendun, e fikun, e shterun, i molisun, e therun, një za vorri, një jehonë. Kjo grua e argëtonte dhe e argëton akoma qytetin. Kur ishte e re,
e argëtonte me trupin e saj, ndërsa tani qe eshte plakur e argëton me “shfaqjen” që jep nëpër rrugët e qytetit.

D. ANALIZA STILISTIKE
 Qiella dhe hyjt e vramë – metaforë mbiemërore
 një ngjarje të trishtueme panë – inversion
 Hije... jo! - por një grue – inversion
 ftyrë të zbetë – epitet
 sy të zez si jeta e saj – krahasim
 buzën të vyshkuna – metaforë mbiemërore
 gjoks e stolisun – metaforë mbiemërore
 shpirt të grisun – metaforë mbiemërore
 zemër të plasun – metaforë mbiemërore
 Dy hapa – anaforë
 kambë të zbathun – epitet
 flokë të thime – epitet
 ndjesi të ngrime – metaforë mbiemërore
 gjit' e saj me kreni shpërtheheshin n'aromë – metaforë
 atëherë e dashunojshin shum zotni/ E sot? – ironi
 vall' e çmendun – metaforë mbiemërore
 jetën e fikun – metaforë mbiemërore
 një jetë e shterun – metaforë mbiemërore
 shpin i molisun – metaforë mbiemërore
 zemër e therun – metaforë mbiemërore
 za vorri – epitet
 në rrugat e qytetit tonë – përsëritje
 gruaja dikur e re, e bukur, në lulëzim—sot e mjerë, e plakur – kontrast
 Gruaja vuan - qyteti është indiferent, njerëzit janë të largët – kontrast
 Vallja i takon njeriut të lumtur, por e kercen një njeri i mjerë – kontrast
 Vallja e zakonshme eshte harmonike, por kjo valle eshte e çrregullt – kontast

E. ANALIZA GJUHËSORE
 veprimi zhvillohet në dy kohë: të shkuarën (të pakryerën dhe të kryerën e thjeshtë) dhe të tashmen per te treguar se kjo grua ka një të shkuar, që po i dikton edhe një të tashme, por nuk dihet nëse do të ketë të ardhme
 folja përdoret shumë pak (panë, vallzonte, shpërthejshin, dashunojshin, asht)
 përdorimi i kllapave – shërben për të tërhequr vëmendjen në detaje plotësuese
 vihet re asidenti – vargjet lidhen me presje (jo me lidhëza)
 e shkruar në dialektin geg
 pyetje ironike – E sot?
 Përdorimi I gjerë I ndajfoljeve kohore (mbramë, dikur, sot)

F. ANALIZA METRIKE
 Alternim i vargut të gjatë me vargun e shkurtër – i jep ritëm poezisë
 Shkruar në monokolonë
 Rimë e paplotë (e puthur – AABB, e kryqëzuar – ABAB)

G. MJETET ME TË CILAT REALIZOHET MUZIKALITETI
 Ndërthurje e vargut të gjatë me vargun e shkurtër
 Fjalët dialektore
 Përdorimi I kufizuar I foljeve
 Mungesa e lidhëzave
 Përsëritje të fjalëve (dy hapa)
 Aliteracioni
 Ndryshimi i ritmit brenda poezisë. Poeti e përshkruan gruan: “…një hije gruaje,/ një kens këso bote,/ një fantom uje…”. Por kur vjen puna për të folur për vallen e gruas së mjerë nëpër rrugët e qytetit, në mënyrë që sarkazma të dalë më e dukshme dhe therëse, menjëherë e ndryshon ritmin, ndërton vargje me aliteracione, me rima të pasura “…vallzonte valle në rrugë të madhe./ Dy hapa para, dy hapa prapa/ me këmbë të zbathun,/ me zemër të plasun…”

H. KARAKTERISTIKAT MIGJENIANE
Pas leximit të kësaj poezie, vëmë re shumë karakteristika të stilit migjenian: shfaq mjerimin me vërtetësi lakuriqe, nuk paraqet më femra “të ndershme” që rrine mbyllur ne shtepi dhe bëjnë punë shtëpie, por di të paraqesë edhe realitetin femëror: gra që shesin trupin dhe për këtë nuk ia vë fajin gruas, por shoqërisë që qëndron krejt indiferente ndaj këtyre dramave e për më tepër I vendos këto ngjarje në rrugët e qytetit. Ai nuk ka për qëllim ta paraqesë popullin shqiptar si të përkryer me gjithë tiparet e lavdishme, por do ta paraqesë atë ashtu siç është.

PUNOI: DENIDA BLLOSHMI
KLASA XII-A

Do qe te marresh mendimin qe kane shoket per ty?
Do qe te te shkruash mendimin qe ke per shoket?
Regjistrohu tani dhe tregohu i ndershem!

tbh.me

Vepra te ngjashme

Mesuesja Autori: Loreta Brestovci · Lloji: Analize letrare · Tema: Per mësuesën Është nje grua e cila me ka mesuar qe pes Vite është e menqur e dashur nuk na bertet.Ajo per mua është nen e dyt she nuk do ta harroj kurre fare we ajo me mesoi.Nje site I thashe mesueses qe I premtoj Te behem mjeke une fotet e saj do to mbaj ne alb...	Stina e dimrit! Autori: Sara Neziri · Lloji: Analize letrare · Tema: Dita e pare e dimrit! A e dini një stinë që është e veqantë për mua?!Jo?! Epo,ai është një stinë e veqantë.Dimri,vëllau më i vogël i 4 stinëve të vendit tim. Unë e adhuroj dimrin.Ai është i bukur,i pastërt dhe më e bukura,është ngjyra e preferuar e bo...
QYTETI me i bukur i KOSOVES Autori: Fortesa Jeliqi · Lloji: Analize letrare · Tema: Prizreni Qyteti me i bukur i KOSOVES natyrisht qe bahet fjal per qytetin e Prizrenit.Ka shume gjera te bukra qe duhet mej permend por vetem disa .Ne shesh esht shadervani i bukur i njohur nga te gjith pastaj edhe ura e gurit por pjesa kryesore te ky qytet eshte,ku...	gjuha e medias Autori: sindi · Lloji: Analize letrare · Tema: media shqiptare Gjuha e medias media eshte instirucioni i 4-te me i pavaruar nga institucionet e tjera pse e themi kete gje pasi media nuk zgjidhet me vote si tek institucionet si psh ai ekzekutiv legjislativ apo gjyqsor pavarsisht sa i pavaruar "duhet" te jete nje m...
ditelindja ime Autori: mendim kafexhiu · Lloji: Analize letrare · Tema: ditelindja ditelindja ime ne ditelindjen time ftova shume shoke si Elkuranin,Arblendin,Bardhin,e shume shok te tjere.ne para se te vinte torta e ditelindjes sime ne benim lojra te ndryshme etj.kurr erdhi torta ime te gjithe u habiten uaaaaaaaaa. Une mendova nje ...	Ik Autori: Erika Remark · Lloji: Analize letrare · Tema: Realiteti dhe dueti fat-ekzistence Ti fat i jetes time te gdhenden ne argjile, Te rrenjosen ne toke te shkrete , E plasaritjet mbi emrin tend , Plaken vitet nje e nga nje. Ti quhesh art,art ne qelq te ftohte Lashtesi e njohur nga shekujt qe s’njohe Zotin tend! Thuame, ti madheshti ...
Deshira Autori: Paola Coku · Lloji: Analize letrare · Tema: Deshira Sikur cdo femije, Qe ka shume deshira, Edhe une deshiroj, Te jem me e mira. Deshiroj te jem princeshe, Ne pallatin e endrave, Deshiroj te jem flutur, Ta gjezdis kopshtin, Deshiroj te behem e ditur, Jeten ta begatoj... ...	Vellezerit karamazov Autori: Fjord Dostojevski · Lloji: Analize letrare · Tema: Rebelimi Ivani e fton te vellain ne pijetore dhe e qeras me nje pjate supe dhe reçeli te ti te parapelqyer.kane kaluar 4 muaj qe kur ata u takuan per here te pare pas shum vitesh ne shtepinen e babait.ne fillim ivanit nuk i pelqente Aliosha sepse ai e ndiqte vazh...
Këndon Saidja me zan ne mal Autori: SAIDE PNISHI · Lloji: Analize letrare · Tema: Per Saiden Këndon Saidja me za ne mal Mendon se spo ndin askush Gjith uçk ja po ndëgjon Sa mir saidja po këndon Kush asht trim e kush asht djal Per me zan Saiden ne mal Safet Gashi ndodhi trim e ndodhi djal Dhe e zu Saiden ne mal Per flok po e terhe...	letra ime Autori: klajver · Lloji: Analize letrare · Tema: gjuha jone vellezer shqiptare te prekim urtesine te zem udhen e mbare te ngjallim shqiperine shqiperia ka qene edhe do te jete po sot ne ditet tene te mete te mos kete
jeta Autori: Kevin Çika · Lloji: Analize letrare · Tema: Kaligrama ne anglisht për jetën \|\|\|\|\|\|\|\|\| \|\|\|\|\|\|\| \|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\| \|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\| \|\|\|\|\|\|\|\|\| \|\|\|\|\|\|\| \|\|\|\|\|\| \|\|\|\|\|\|\|\|\| \|\|\|\|\|\|\|\|\| ...	libri Autori: adelina mamaqi · Lloji: Analize letrare · Tema: per librin Çdo ditë e shfletoj Dhe diçka të re mësoj Sa herë kam lexuar Kam qenë i gëzuar Librin e dua shumë Aty dija rrjedh si lumë.
fytyra e saj Autori: besnik kaci · Lloji: Analize letrare · Tema: ktheni poezine ne proze si vajza ime e bukur nuk ka asnje kur ecen shko zi zog e mbase me zerin e saj e ngre plote harmoni i ndan floket ne mes dhe rrethas ve gershetin qe i shkelqen krejt ne zi te zez e ter mend e mall te thelle syte e saj shkelqejne si hene	Urime ditelinja Fatlum Autori: Saide pnishi · Lloji: Analize letrare · Tema: Per ditelinjen Urime ditelindja fatlum 12.12.2018 lindi Fatlum Pnishi Kjo dit shum e bukur Kjo dit shum e mir Po na gzohet zemra Po na gzohet shpirti Po na vjen princi Po na i vjen ma i miri Dita e merkur data12 A e dini kush po vjen Ne shtepin e vet Po n...

Komentet e fundit!

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave:
1 + 2 =

Your travel guide to exploring Albania - TourAlbania.org

Kaloni ne versionin Desktop