YourLiterary.com | Shqip | Mobile version | Vepra | Analiza e poezise "Balade Qytetse"

Home Posto vepren tende

Abonohu Projekte

Ese Tekste Poezi Hartime Pershkrime Fabula Tregime Te tjera

Data e postimit: 2019-04-07 13:07:05
Lexime: 18852

Analiza e poezise "Balade Qytetse"

Like 22

Dislike 4

Autori: Denida Blloshmi
Lloji: Analize letrare
Tema: Fati i femres ne shekullin XIX
Shkolla: Mehmet Akif Vajza
Klasa: 12A
Qyteti: Tirane
E-mail: Email eshte i fshehur!

BALADE QYTETSE
Mbramë
qiella dhe hyjt e vramë
një ngjarje të trishtueme panë:
Hije... jo! - por një grue
me ftyrë të zbetë edhe me sy
të zez si jeta e saj,
me buzën të vyshkuna në vaj,
me plagë në gjoks e stolisun
me veshje dhe me shpirt të grisun,
me hije grueje,
një kens këso bote,
një fantom uje
vallzonte valle në rrugë të madhe.
Dy hapa para, dy hapa mbrapa
me kambë të zbathun,
me zemër të plasun.
Dy hapa djathtas, dy hapa majtas,
me flokë të thime,
me ndjesi të ngrime.
(Dikur,
kur gjit' e saj me kreni
shpërtheheshin n'aromë,
kur ish e njomë -
atëherë e dashunojshin shum zotni.
E sot?)
Jeta e saj asht kjo vall' e çmendun
në rrugat e qytetit tonë,
një jetën e fikun, një jetë e shterun,
shpin i molisun, zemër e therun,
një za vorri, një jehonë
që vallzon natën vonë
nëpër rrugat e qytetit onë.

A. IDEJA KRYESORE E POEZISË
Poezia “Baladë qytetse”, pjesë e ciklit “Kangët e Mjerimit”, nënvizon fatin e femrës që ka shitur trupin si tragjedi e dyfishtë shpirtërore dhe ekzistenciale. Kjo femër, duke shitur e reklamuar trupin e saj, kishte siguruar jetesën, por tani është në fazën e degradimit (në pleqëri) dhe ai trup nuk i siguron dot më asaj bukën e gojës. Këtu Migjeni thekson edhe njëherë temën ekzistenciale: “Shtypja e mjedisit e detyron njeriun t’i jepet instiktive shtazarake për të mbijetuar.” Varfëria e çon këtë grua në prostitucion dhe kjo gjë sjell edhe mjerimin shpirtëror.

B. ZBËRTHIMI KUPTIMOR I TITULLIT
Gjatë periudhës së letërsisë romantike, baladat ishin pjesa më tragjike e krijimtarisë. Heronjtë e tyre janë njerëz me fuqi të mbinatyrshme që veprojnë në situata të jashtëzakonshme. Mirëpo, në letërsinë realiste të pjesës së parë të shekullit të XX, këto balada nuk kanë më vend. Baladat e reja luhen nga njerëz të zakonshëm (gra që shesin trupin për të mbijetuar, lypësa, të varfër) në rrugicat e qyteteve e realiteti lakuriq i këtyre baladave është shumë I dhimbshëm.

C. KOMENTIMI NË PLANIN KUPTIMOR TË POEZISË
Sfondi i natës, krijon një efekt emocional të fortë dhe nxit përfytyrime të drejtpërdrejta dhe të figurshme. Nata është koha kur ushtronte prostitucionin gruaja kur ishte e re. Jeta e saj vazhdon me të njëjtat ritme vetëm se ka ndërruar profesion. Nga prostitutë është kthyer në lypëse.
Në këtë poezi, nata është një element që shërben për të krijuar atmosferën e tragjedisë. Në një sfond errësire, qetësie të plotë, ku zhvillohet ngjarja e kësaj poezie, të pranishëm janë vetëm yjet dhe hëna, të cilët janë të vetmit dëshmitarë, sepse njerëzit nuk përmenden fare. Në vargun: “qiella dhe hyjt e vramë” në fakt qëndron një ton kritik: njerëzit janë indiferentë, prandaj edhe Migjeni përdor një ton kritik.
Vargu: “Hije… jo! – por një grue” krijon njëfarë dileme nëse kjo qenie që verdalliset është hije (ajo cfarë mbet nga një njeri) apo grua, jeton apo jo duke theksuar dramën e kësaj gruaje.
Nëpërmjet vargjeve “me ftyrë të zbetë edhe me sy të zez si jeta e saj / me buzën të vyshkuna në vaj / me plagë në gjoks e stolisun”, Migjeni na sjell ndër mend portretin e një femre të plakur, me fytyrë të zbehtë, buzë të vyshkura, gjoks të plagosur e sy të zinj misteriozë; portretin e një femre, e cila ka qenë shumë e bukur në rini, por që tani i ka humbur të gjitha hiret.
Poeti në fakt e përshkruan gruan në dy plane: në atë të mjerimit fizik dhe atij shpirtëror. Vargu ku pikërisht këto dy plane jepen të shkrira në një është: “me veshje dhe me shpirt të grisun”, ku jepet mjerimi fizik (veshje të grisun) e mjerimi ekstrem shpirtëror (shpirt të grisun).
Në vargjet më poshtë, Migjeni jep imazhin e një të çmendure më shumë se atë të një lypësjeje: “me hije grueje/ një kens këso bote/ një fantom uje/ vallzonte valle në rrugë të madhe”. Vallja i takon një njeriu të lumtur, por ndërkohë në këtë poezi bëhet pjesë e gjendjes shpirtërore të një njeriu të mjerë. Por vallja e zakonshme ka ritëm të rregullt dhe harmoni, ndërkohë që vallja e kësaj “te çmendure” është krejtësisht e çrregullt dhe joharmonike. Nëpërmjet këtij kontrasti, në fakt poeti kërkon të theksojë edhe njëherë dramën e kësaj gruaje që tashmë ka arritur në një pikë kritike të mjerimit: atë të çmendurisë.
Kjo valle vazhdon të “kërcehet” edhe në vargjet më poshtë: “Dy hapa para, dy hapa mbrapa / me kambë të zbathun / me zemër të plasun / Dy hapa djathtas, dy hapa majtas, /me flokë të thime, /me ndjesi të ngrime”. Poeti e përsërit disa herë grupin emëror ‘dy hapa’ për t’i shtuar muzikalitet poezisë: lexuesit i duket sikur është duke e parë këtë grua që kërcen. Përveç kësaj, në këto vargje shkrihen sërish mjerimi fizik (kambe të zbathun, flokë te thime - tregues i plakjes) e mjerimi shpirtëror (zemër e plasun, ndjesia e ngrime - ka ngrirë mënyra e jetesës).
Drama e kësaj femre është e tmerrshme. Ajo ka mbetur e varfër, sepse i ka humbur të gjitha hiret e saj dhe nuk mund t’i shfrytëzojë më ato për të fituar jetesën. Qyteti nuk e ka parë atë kurrë si një qenie njerëzore, por si një objekt për të zbrazur epshet njerëzore. Këtë Migjeni e shpreh mjaft mirë në vargjet pasuese:
(Dikur,
kur gjit’ e saj me kreni shpërtheheshin n’aromë,
kur ish e njomë
– atëherë e dashunojshin shum zotni.
E sot?) Këtu krijohet një pikë lidhëse mes të shkuarës (dikur) e të tashmes (sot) për të dhënë mesazhin se kjo grua ka një të shkuar, që po i dikton edhe një të tashme, por nuk dihet nëse do të ketë një të ardhme.
Në strofën e fundit ndihet edhe revolta e poetit. Kjo revoltë është jo e drejtpërdrejtë, por shfaqet më shumë përmes fjalëve kyç: e çmendun, e fikun, e shterun, i molisun, e therun, një za vorri, një jehonë. Kjo grua e argëtonte dhe e argëton akoma qytetin. Kur ishte e re,
e argëtonte me trupin e saj, ndërsa tani qe eshte plakur e argëton me “shfaqjen” që jep nëpër rrugët e qytetit.

D. ANALIZA STILISTIKE
 Qiella dhe hyjt e vramë – metaforë mbiemërore
 një ngjarje të trishtueme panë – inversion
 Hije... jo! - por një grue – inversion
 ftyrë të zbetë – epitet
 sy të zez si jeta e saj – krahasim
 buzën të vyshkuna – metaforë mbiemërore
 gjoks e stolisun – metaforë mbiemërore
 shpirt të grisun – metaforë mbiemërore
 zemër të plasun – metaforë mbiemërore
 Dy hapa – anaforë
 kambë të zbathun – epitet
 flokë të thime – epitet
 ndjesi të ngrime – metaforë mbiemërore
 gjit' e saj me kreni shpërtheheshin n'aromë – metaforë
 atëherë e dashunojshin shum zotni/ E sot? – ironi
 vall' e çmendun – metaforë mbiemërore
 jetën e fikun – metaforë mbiemërore
 një jetë e shterun – metaforë mbiemërore
 shpin i molisun – metaforë mbiemërore
 zemër e therun – metaforë mbiemërore
 za vorri – epitet
 në rrugat e qytetit tonë – përsëritje
 gruaja dikur e re, e bukur, në lulëzim—sot e mjerë, e plakur – kontrast
 Gruaja vuan - qyteti është indiferent, njerëzit janë të largët – kontrast
 Vallja i takon njeriut të lumtur, por e kercen një njeri i mjerë – kontrast
 Vallja e zakonshme eshte harmonike, por kjo valle eshte e çrregullt – kontast

E. ANALIZA GJUHËSORE
 veprimi zhvillohet në dy kohë: të shkuarën (të pakryerën dhe të kryerën e thjeshtë) dhe të tashmen per te treguar se kjo grua ka një të shkuar, që po i dikton edhe një të tashme, por nuk dihet nëse do të ketë të ardhme
 folja përdoret shumë pak (panë, vallzonte, shpërthejshin, dashunojshin, asht)
 përdorimi i kllapave – shërben për të tërhequr vëmendjen në detaje plotësuese
 vihet re asidenti – vargjet lidhen me presje (jo me lidhëza)
 e shkruar në dialektin geg
 pyetje ironike – E sot?
 Përdorimi I gjerë I ndajfoljeve kohore (mbramë, dikur, sot)

F. ANALIZA METRIKE
 Alternim i vargut të gjatë me vargun e shkurtër – i jep ritëm poezisë
 Shkruar në monokolonë
 Rimë e paplotë (e puthur – AABB, e kryqëzuar – ABAB)

G. MJETET ME TË CILAT REALIZOHET MUZIKALITETI
 Ndërthurje e vargut të gjatë me vargun e shkurtër
 Fjalët dialektore
 Përdorimi I kufizuar I foljeve
 Mungesa e lidhëzave
 Përsëritje të fjalëve (dy hapa)
 Aliteracioni
 Ndryshimi i ritmit brenda poezisë. Poeti e përshkruan gruan: “…një hije gruaje,/ një kens këso bote,/ një fantom uje…”. Por kur vjen puna për të folur për vallen e gruas së mjerë nëpër rrugët e qytetit, në mënyrë që sarkazma të dalë më e dukshme dhe therëse, menjëherë e ndryshon ritmin, ndërton vargje me aliteracione, me rima të pasura “…vallzonte valle në rrugë të madhe./ Dy hapa para, dy hapa prapa/ me këmbë të zbathun,/ me zemër të plasun…”

H. KARAKTERISTIKAT MIGJENIANE
Pas leximit të kësaj poezie, vëmë re shumë karakteristika të stilit migjenian: shfaq mjerimin me vërtetësi lakuriqe, nuk paraqet më femra “të ndershme” që rrine mbyllur ne shtepi dhe bëjnë punë shtëpie, por di të paraqesë edhe realitetin femëror: gra që shesin trupin dhe për këtë nuk ia vë fajin gruas, por shoqërisë që qëndron krejt indiferente ndaj këtyre dramave e për më tepër I vendos këto ngjarje në rrugët e qytetit. Ai nuk ka për qëllim ta paraqesë popullin shqiptar si të përkryer me gjithë tiparet e lavdishme, por do ta paraqesë atë ashtu siç është.

PUNOI: DENIDA BLLOSHMI
KLASA XII-A

Do qe te marresh mendimin qe kane shoket per ty?
Do qe te te shkruash mendimin qe ke per shoket?
Regjistrohu tani dhe tregohu i ndershem!

tbh.me

Vepra te ngjashme

natyra Autori: aqif · Lloji: Analize letrare · Tema: si te vlersojme natyren Ne mes te se gjebres shtrihet nje lendine . E veshur me lule shumengjyreshe. Pemet e larta flladi i lehte i perkedhel gjethet . Nderkohe zogjte ja japin kenges se tyre me hare. fluturat vallezojne mbi bar ne paqe me natyren.Dhe keshtu si pa kuptuar dielli...	"PRANVERA" Autori: Ajshe Jakupi · Lloji: Analize letrare · Tema: Bukuritë e Pranverës Përshëndetje pranverë!Një stinë që na zgjon e na ringjall.Na ndihmon të gjejmë ajrin dhe ujin ngazëllyes e na emocionon nga yjet e natës...Pranvera është mënyra e natyrës për të thënë "Le të festojmë". Ajri është si një flutur me k...
vellai Autori: ana · Lloji: Analize letrare · Tema: vellai vellain tim te vetem shum e dua une me floket e arta si ngjyre floriri duani vellane o ju qe e keni mos mohoni vellane se eshte jeta per ju duaje ate tani qe e ke	nena ime Autori: ??erisaa · Lloji: Analize letrare · Tema: hartim arsyeja pse po jetoj eshte nena ime.ajo me shtyu ne jet e me dha shpresa.me edukoi ne menyren me te mir si te respektoj te tjeret pa dallim moshe,me mesoi se qeshte jeta dhe si ta jetoj ate.sakrifica e nenes ndaj femijeve te saj smund te shprehet as me q...
Nena qenie e pazevendesueshme Autori: B.Olluri · Lloji: Analize letrare · Tema: per nenen Ndoshta cdo fjale do te ishte e paket te flisja per qenien me te dashur ne bote Nenen.Prej dites qe ne lindem ishte dora e saj qe kujdesej per ne,e ajo dore vazhdon te kujdeset per ne edhe sot pa asnje ankese.Ajo mund te kosniderohet si mrekullia e 8 ne k...	Dashuria ndaj atdheut Autori: Buhar Azizi · Lloji: Analize letrare · Tema: atdheu Une e dua shume atdheun tim.Aty kam shtepine,familjen,ketu kam lindur,ETJ. Athde im ka shume histori te vjetra.Ai ka :Fusha male kodra ETJ. Ne SHKUP eshte KALAJA E VJETER . Ne atdhe eshte e kaluara por edhe e ardhmja . Atdheu eshte familja e dyte per...
nena Autori: sara · Lloji: Analize letrare · Tema: dashuria ndaj nenes E kush tha se ekzistojne shtate mrekulli ?? Mos hrrova mrekullin e vertet ..... Ku mes dhimbjesh , gezimesh me solli ne jete . ku ka qene e para qe me ka ndjer rrahjet e zemres .E para qe me ka fshire lotin e par ,ku mes lotesh i kam dhuruar buzeqeshjen ....	ne ajrin e mbremjes Autori: pablo neruda · Lloji: Analize letrare · Tema: ne ajrin e mbremjes pemet e kopshtit te amullta rrine ne ajrin e bute te mbremjes si te ishin piktura mbi nje pelhurete holle nje zog i perhimet qe kolovitet mbi degen e nje pjeshke ne lulezim keqyr mire se mos terbllon heshtimin qofte edhe vetem nje klithme gj...
28 Nëntori Autori: Saide pnishi · Lloji: Analize letrare · Tema: Per flamurin 28 Nentori Flamuri Valon flamuri ne kosovë Shqiponja me dy krena Flamuri kuq e zi N'Kosoven e lir Rinija sot n'kosov Jan shum te lir Edhe si e derdhen gjakun Si lumi qe buron Se harron Kosova pergjithmon Shum shtete te botes U munduan e...	KOSOV Autori: SAIDE PNISHI · Lloji: Analize letrare · Tema: PER KOSOVEN Kosova Ministrat haga a tej i nshu pi burgit te hages jan tu dal me faqe te bardh ne kosov jan tu ardh pa kurr far faji ata jan dal te paster si loti ministrat jan se i ka rit kosova nan se gjuha shipe i ka eduku nanat shqiptare na ka eduku askus...
nena Autori: zamira elezi · Lloji: Analize letrare · Tema: nena nena eshte gjithcka per femijet ne bote na jep keshilla e na qerton por ajo te keqen ne nuk na e don me ndihmen e saj ne ngrijme nje te ardhme respekti per nenen eshte para te gjithve disa njerez duan me shume parate e nenen nuk e respektojne lakm...	gjenerali i ushtrise se vdekur Autori: desi · Lloji: Analize letrare · Tema: plaget e luftes jane te pshmangshme Gjenerali I Ushtrise se Vdekur Gjenerali I ushtrise se vdekur eshte nje romani I shkruar nga Ismail Kadare ne vitin 1963.Romani eshte I ndare ne dy pjese dhe ne kapituj ne te cilin Kadare ka shkruar ne...
Korridori i fshehur Autori: Xhulja Nikolla · Lloji: Analize letrare · Tema: Korridori i fshehur Skeda e Analizës dhe Komentit Letrar për tekstin dramatik "Korridori i Fshehur" Titulli: Korridori i Fshehur Autori: Jean-Paul Sartre Lloji i tekstit: Drama Viti i publikimit: 1944 Analizë e tekstit: "Korridori i Fshehur" është një dram�...	gjuha e medias Autori: sindi · Lloji: Analize letrare · Tema: media shqiptare Gjuha e medias media eshte instirucioni i 4-te me i pavaruar nga institucionet e tjera pse e themi kete gje pasi media nuk zgjidhet me vote si tek institucionet si psh ai ekzekutiv legjislativ apo gjyqsor pavarsisht sa i pavaruar "duhet" te jete nje m...

Komentet e fundit!

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave:
1 + 2 =

Your travel guide to exploring Albania - TourAlbania.org

Kaloni ne versionin Desktop