YourLiterary.com | Shqip | Mobile version | Vepra | Analiza e poezise "Balade Qytetse"

Home Posto vepren tende

Abonohu Projekte

Ese Tekste Poezi Hartime Pershkrime Fabula Tregime Te tjera

Data e postimit: 2019-04-07 13:07:05
Lexime: 19781

Analiza e poezise "Balade Qytetse"

Like 22

Dislike 5

Autori: Denida Blloshmi
Lloji: Analize letrare
Tema: Fati i femres ne shekullin XIX
Shkolla: Mehmet Akif Vajza
Klasa: 12A
Qyteti: Tirane
E-mail: Email eshte i fshehur!

BALADE QYTETSE
Mbramë
qiella dhe hyjt e vramë
një ngjarje të trishtueme panë:
Hije... jo! - por një grue
me ftyrë të zbetë edhe me sy
të zez si jeta e saj,
me buzën të vyshkuna në vaj,
me plagë në gjoks e stolisun
me veshje dhe me shpirt të grisun,
me hije grueje,
një kens këso bote,
një fantom uje
vallzonte valle në rrugë të madhe.
Dy hapa para, dy hapa mbrapa
me kambë të zbathun,
me zemër të plasun.
Dy hapa djathtas, dy hapa majtas,
me flokë të thime,
me ndjesi të ngrime.
(Dikur,
kur gjit' e saj me kreni
shpërtheheshin n'aromë,
kur ish e njomë -
atëherë e dashunojshin shum zotni.
E sot?)
Jeta e saj asht kjo vall' e çmendun
në rrugat e qytetit tonë,
një jetën e fikun, një jetë e shterun,
shpin i molisun, zemër e therun,
një za vorri, një jehonë
që vallzon natën vonë
nëpër rrugat e qytetit onë.

A. IDEJA KRYESORE E POEZISË
Poezia “Baladë qytetse”, pjesë e ciklit “Kangët e Mjerimit”, nënvizon fatin e femrës që ka shitur trupin si tragjedi e dyfishtë shpirtërore dhe ekzistenciale. Kjo femër, duke shitur e reklamuar trupin e saj, kishte siguruar jetesën, por tani është në fazën e degradimit (në pleqëri) dhe ai trup nuk i siguron dot më asaj bukën e gojës. Këtu Migjeni thekson edhe njëherë temën ekzistenciale: “Shtypja e mjedisit e detyron njeriun t’i jepet instiktive shtazarake për të mbijetuar.” Varfëria e çon këtë grua në prostitucion dhe kjo gjë sjell edhe mjerimin shpirtëror.

B. ZBËRTHIMI KUPTIMOR I TITULLIT
Gjatë periudhës së letërsisë romantike, baladat ishin pjesa më tragjike e krijimtarisë. Heronjtë e tyre janë njerëz me fuqi të mbinatyrshme që veprojnë në situata të jashtëzakonshme. Mirëpo, në letërsinë realiste të pjesës së parë të shekullit të XX, këto balada nuk kanë më vend. Baladat e reja luhen nga njerëz të zakonshëm (gra që shesin trupin për të mbijetuar, lypësa, të varfër) në rrugicat e qyteteve e realiteti lakuriq i këtyre baladave është shumë I dhimbshëm.

C. KOMENTIMI NË PLANIN KUPTIMOR TË POEZISË
Sfondi i natës, krijon një efekt emocional të fortë dhe nxit përfytyrime të drejtpërdrejta dhe të figurshme. Nata është koha kur ushtronte prostitucionin gruaja kur ishte e re. Jeta e saj vazhdon me të njëjtat ritme vetëm se ka ndërruar profesion. Nga prostitutë është kthyer në lypëse.
Në këtë poezi, nata është një element që shërben për të krijuar atmosferën e tragjedisë. Në një sfond errësire, qetësie të plotë, ku zhvillohet ngjarja e kësaj poezie, të pranishëm janë vetëm yjet dhe hëna, të cilët janë të vetmit dëshmitarë, sepse njerëzit nuk përmenden fare. Në vargun: “qiella dhe hyjt e vramë” në fakt qëndron një ton kritik: njerëzit janë indiferentë, prandaj edhe Migjeni përdor një ton kritik.
Vargu: “Hije… jo! – por një grue” krijon njëfarë dileme nëse kjo qenie që verdalliset është hije (ajo cfarë mbet nga një njeri) apo grua, jeton apo jo duke theksuar dramën e kësaj gruaje.
Nëpërmjet vargjeve “me ftyrë të zbetë edhe me sy të zez si jeta e saj / me buzën të vyshkuna në vaj / me plagë në gjoks e stolisun”, Migjeni na sjell ndër mend portretin e një femre të plakur, me fytyrë të zbehtë, buzë të vyshkura, gjoks të plagosur e sy të zinj misteriozë; portretin e një femre, e cila ka qenë shumë e bukur në rini, por që tani i ka humbur të gjitha hiret.
Poeti në fakt e përshkruan gruan në dy plane: në atë të mjerimit fizik dhe atij shpirtëror. Vargu ku pikërisht këto dy plane jepen të shkrira në një është: “me veshje dhe me shpirt të grisun”, ku jepet mjerimi fizik (veshje të grisun) e mjerimi ekstrem shpirtëror (shpirt të grisun).
Në vargjet më poshtë, Migjeni jep imazhin e një të çmendure më shumë se atë të një lypësjeje: “me hije grueje/ një kens këso bote/ një fantom uje/ vallzonte valle në rrugë të madhe”. Vallja i takon një njeriu të lumtur, por ndërkohë në këtë poezi bëhet pjesë e gjendjes shpirtërore të një njeriu të mjerë. Por vallja e zakonshme ka ritëm të rregullt dhe harmoni, ndërkohë që vallja e kësaj “te çmendure” është krejtësisht e çrregullt dhe joharmonike. Nëpërmjet këtij kontrasti, në fakt poeti kërkon të theksojë edhe njëherë dramën e kësaj gruaje që tashmë ka arritur në një pikë kritike të mjerimit: atë të çmendurisë.
Kjo valle vazhdon të “kërcehet” edhe në vargjet më poshtë: “Dy hapa para, dy hapa mbrapa / me kambë të zbathun / me zemër të plasun / Dy hapa djathtas, dy hapa majtas, /me flokë të thime, /me ndjesi të ngrime”. Poeti e përsërit disa herë grupin emëror ‘dy hapa’ për t’i shtuar muzikalitet poezisë: lexuesit i duket sikur është duke e parë këtë grua që kërcen. Përveç kësaj, në këto vargje shkrihen sërish mjerimi fizik (kambe të zbathun, flokë te thime - tregues i plakjes) e mjerimi shpirtëror (zemër e plasun, ndjesia e ngrime - ka ngrirë mënyra e jetesës).
Drama e kësaj femre është e tmerrshme. Ajo ka mbetur e varfër, sepse i ka humbur të gjitha hiret e saj dhe nuk mund t’i shfrytëzojë më ato për të fituar jetesën. Qyteti nuk e ka parë atë kurrë si një qenie njerëzore, por si një objekt për të zbrazur epshet njerëzore. Këtë Migjeni e shpreh mjaft mirë në vargjet pasuese:
(Dikur,
kur gjit’ e saj me kreni shpërtheheshin n’aromë,
kur ish e njomë
– atëherë e dashunojshin shum zotni.
E sot?) Këtu krijohet një pikë lidhëse mes të shkuarës (dikur) e të tashmes (sot) për të dhënë mesazhin se kjo grua ka një të shkuar, që po i dikton edhe një të tashme, por nuk dihet nëse do të ketë një të ardhme.
Në strofën e fundit ndihet edhe revolta e poetit. Kjo revoltë është jo e drejtpërdrejtë, por shfaqet më shumë përmes fjalëve kyç: e çmendun, e fikun, e shterun, i molisun, e therun, një za vorri, një jehonë. Kjo grua e argëtonte dhe e argëton akoma qytetin. Kur ishte e re,
e argëtonte me trupin e saj, ndërsa tani qe eshte plakur e argëton me “shfaqjen” që jep nëpër rrugët e qytetit.

D. ANALIZA STILISTIKE
 Qiella dhe hyjt e vramë – metaforë mbiemërore
 një ngjarje të trishtueme panë – inversion
 Hije... jo! - por një grue – inversion
 ftyrë të zbetë – epitet
 sy të zez si jeta e saj – krahasim
 buzën të vyshkuna – metaforë mbiemërore
 gjoks e stolisun – metaforë mbiemërore
 shpirt të grisun – metaforë mbiemërore
 zemër të plasun – metaforë mbiemërore
 Dy hapa – anaforë
 kambë të zbathun – epitet
 flokë të thime – epitet
 ndjesi të ngrime – metaforë mbiemërore
 gjit' e saj me kreni shpërtheheshin n'aromë – metaforë
 atëherë e dashunojshin shum zotni/ E sot? – ironi
 vall' e çmendun – metaforë mbiemërore
 jetën e fikun – metaforë mbiemërore
 një jetë e shterun – metaforë mbiemërore
 shpin i molisun – metaforë mbiemërore
 zemër e therun – metaforë mbiemërore
 za vorri – epitet
 në rrugat e qytetit tonë – përsëritje
 gruaja dikur e re, e bukur, në lulëzim—sot e mjerë, e plakur – kontrast
 Gruaja vuan - qyteti është indiferent, njerëzit janë të largët – kontrast
 Vallja i takon njeriut të lumtur, por e kercen një njeri i mjerë – kontrast
 Vallja e zakonshme eshte harmonike, por kjo valle eshte e çrregullt – kontast

E. ANALIZA GJUHËSORE
 veprimi zhvillohet në dy kohë: të shkuarën (të pakryerën dhe të kryerën e thjeshtë) dhe të tashmen per te treguar se kjo grua ka një të shkuar, që po i dikton edhe një të tashme, por nuk dihet nëse do të ketë të ardhme
 folja përdoret shumë pak (panë, vallzonte, shpërthejshin, dashunojshin, asht)
 përdorimi i kllapave – shërben për të tërhequr vëmendjen në detaje plotësuese
 vihet re asidenti – vargjet lidhen me presje (jo me lidhëza)
 e shkruar në dialektin geg
 pyetje ironike – E sot?
 Përdorimi I gjerë I ndajfoljeve kohore (mbramë, dikur, sot)

F. ANALIZA METRIKE
 Alternim i vargut të gjatë me vargun e shkurtër – i jep ritëm poezisë
 Shkruar në monokolonë
 Rimë e paplotë (e puthur – AABB, e kryqëzuar – ABAB)

G. MJETET ME TË CILAT REALIZOHET MUZIKALITETI
 Ndërthurje e vargut të gjatë me vargun e shkurtër
 Fjalët dialektore
 Përdorimi I kufizuar I foljeve
 Mungesa e lidhëzave
 Përsëritje të fjalëve (dy hapa)
 Aliteracioni
 Ndryshimi i ritmit brenda poezisë. Poeti e përshkruan gruan: “…një hije gruaje,/ një kens këso bote,/ një fantom uje…”. Por kur vjen puna për të folur për vallen e gruas së mjerë nëpër rrugët e qytetit, në mënyrë që sarkazma të dalë më e dukshme dhe therëse, menjëherë e ndryshon ritmin, ndërton vargje me aliteracione, me rima të pasura “…vallzonte valle në rrugë të madhe./ Dy hapa para, dy hapa prapa/ me këmbë të zbathun,/ me zemër të plasun…”

H. KARAKTERISTIKAT MIGJENIANE
Pas leximit të kësaj poezie, vëmë re shumë karakteristika të stilit migjenian: shfaq mjerimin me vërtetësi lakuriqe, nuk paraqet më femra “të ndershme” që rrine mbyllur ne shtepi dhe bëjnë punë shtëpie, por di të paraqesë edhe realitetin femëror: gra që shesin trupin dhe për këtë nuk ia vë fajin gruas, por shoqërisë që qëndron krejt indiferente ndaj këtyre dramave e për më tepër I vendos këto ngjarje në rrugët e qytetit. Ai nuk ka për qëllim ta paraqesë popullin shqiptar si të përkryer me gjithë tiparet e lavdishme, por do ta paraqesë atë ashtu siç është.

PUNOI: DENIDA BLLOSHMI
KLASA XII-A

Do qe te marresh mendimin qe kane shoket per ty?
Do qe te te shkruash mendimin qe ke per shoket?
Regjistrohu tani dhe tregohu i ndershem!

tbh.me

Vepra te ngjashme

Nuk ka më kohë Autori: Kevin Çika · Lloji: Analize letrare · Tema: Koha Koha ecën, pa e kthyer kokën pas. Mikja ime, ti mbete e dehur nën ombrellën e saj. Erëra mosbesimi fryjnë gjithkund. Lotët e mi vërshojnë si rrëkej, mbyt gjith gjallesën që gjen para. Peshën e mallit toka nuk ka fuqi ta mbajë. Dhe...	kosova ime Autori: madita syla · Lloji: Analize letrare · Tema: kosova ime sa te dua kosova ime ue u linda ne vendlindjen time ti je toka me e mire te me rris si xhevahir do te rritem te shkollohem kurr nga ti sdo te largohem
Poezia ime Autori: Anaili · Lloji: Analize letrare · Tema: Ndjenjat Poezia ime ngjan me kartolinat ne festa. Gjithsecilit i takon nje urim. U ngjan diteve te mbushura plot me ngjarje qe ndonjehere zgjasin deri ne agim. Flet per gezimet, per lumturite e mia, kur nje lajm i bukur mbremjen ma zbukuron. flet yjet ...	fytyra e saj Autori: besnik kaci · Lloji: Analize letrare · Tema: ktheni poezine ne proze si vajza ime e bukur nuk ka asnje kur ecen shko zi zog e mbase me zerin e saj e ngre plote harmoni i ndan floket ne mes dhe rrethas ve gershetin qe i shkelqen krejt ne zi te zez e ter mend e mall te thelle syte e saj shkelqejne si hene
po vijne pushimet Autori: Marilena Makri · Lloji: Analize letrare · Tema: po vijne pushimet Tani ditet e ketij viti shkollor po perfundojne dhe pushimet po afrohe .Ne mendjen tone mendojme se si do ti kalojme pushimet verore dhe a do te jene te paharrueshme ne anen tjeter mendojme se si do ti kemi nxjerre notat per te cilat kemi meduar dhe lodhu...	Familja ♥ ... Autori: Adriana Ramadani · Lloji: Analize letrare · Tema: Për familjen Familja është grupi i parë që ne i takojmë. Familja është mbështetja e parë , që na japin këshilla, të drejtën e çdo gjëje. Edukata që ne e marrim është nga familja që nga lindja e gjrë në vdekje . Si çdo herë ne i kuptojmë, respek...
gjyshja Autori: fioralba bardhoshi · Lloji: Analize letrare · Tema: dashuria per gjyshen Gjyshja ime eshte nje grua punetore dhe shume e dashur per mua .Kudo ndjej zerin e saj te embel si dhe perkedheljet e buta te dores saj qe me duken se me shoqerojne ngado.Prane gjyshes ndjej ngrohtesine,qetesine e embelesine qe e karkterizon nje nene qe k...	kosova Autori: nita nita · Lloji: Analize letrare · Tema: kosova ke pasur edhe shum dhimbje. por ke hekur me shum mjerime ti ke qen edhe nëna jon ti ke qen edhe hëna jon per ty luftuam e u flijuam per ty kurr su ndalem per ty ne u falem
si kalova pushimet verore Autori: mitrush kuteli · Lloji: Analize letrare · Tema: si kalova pushimet verore PUshimi veror,eshte vertet nje pushim i gjat dhe relaksues.Gjat puhimit veror un kalova shum mir duke te ber ngjyra te ndryshme interesante,argetuese por edhe krakter eduktiv,arsimor.Pasuiqe ky ishte nje pushim i gjate,kam shum gjera qe un mund te tregoj,...	poezi Autori: brikena · Lloji: Analize letrare · Tema: miqesia Miqesia fjale e arte, fjale e bukur plot kuptim, ke nje mik qe te degjon, me vemendje cdo mendim, Ke nje dere ku te trokases, kur dicka ty te mundon, ne te mir e ne te keq, miku mir te ndihmon, Pas familjes, ne jeten tone, vendin e ze miqesi...
Nderlikime familjare Autori: Xhulja Nikolla · Lloji: Analize letrare · Tema: Nderlikime familjare Skeda e Analizës dhe Komentit Letrar për tekstin dramatik "Ndrëkëlime Familjare" Titulli: Ndrëkëlime Familjare Autori: Arthur Miller Lloji i tekstit: Drama Viti i publikimit: 1955 Analizë e tekstit: "Ndrëkëlime Familjare" është një...	Imazhe kohe Autori: Nijazi Ramadani · Lloji: Analize letrare · Tema: Dashuria UNË E TI! Sikur të kish unë - Ty tashmë do t'i qaja malet fushat dhe detin tejpërtej per te arritur gjerë tek era me Kanellë dhe Rosmarinë Por sikur të ishim Sikur ditur moti do të ngisja pas në secilin vend skaj më...
Miqesia Autori: Samanta · Lloji: Analize letrare · Tema: Miqesia Miqesia eshte nje nga vlerat morale me themelore.Ne ditet e sotme ka njerez qe e cmojne miqesine por ka dhe te tjere qe nuk u pelqen te krijoje miqesi. Por une mendoj se na nevoitet nje mik i vertet dhe them se te gjithe duhet te perpiqen t'a kuptojm...	Mesuesja Dursune Autori: Dea Behramaj · Lloji: Analize letrare · Tema: Dashuria ime per mesuesen mesuesja Dursune kur permend emrin mesuese ndjej dashuri ndarja sot nga ti ndarja sot nga ti ishte me shume veshtersi . Gjithm...

Komentet e fundit!

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave:
1 + 2 =

Your travel guide to exploring Albania - TourAlbania.org

Kaloni ne versionin Desktop