YourLiterary.com | Shqip | Mobile version | Vepra | Analiza e poezise "Balade Qytetse"

Home Posto vepren tende

Abonohu Projekte

Ese Tekste Poezi Hartime Pershkrime Fabula Tregime Te tjera

Data e postimit: 2019-04-07 13:07:05
Lexime: 19597

Analiza e poezise "Balade Qytetse"

Like 22

Dislike 5

Autori: Denida Blloshmi
Lloji: Analize letrare
Tema: Fati i femres ne shekullin XIX
Shkolla: Mehmet Akif Vajza
Klasa: 12A
Qyteti: Tirane
E-mail: Email eshte i fshehur!

BALADE QYTETSE
Mbramë
qiella dhe hyjt e vramë
një ngjarje të trishtueme panë:
Hije... jo! - por një grue
me ftyrë të zbetë edhe me sy
të zez si jeta e saj,
me buzën të vyshkuna në vaj,
me plagë në gjoks e stolisun
me veshje dhe me shpirt të grisun,
me hije grueje,
një kens këso bote,
një fantom uje
vallzonte valle në rrugë të madhe.
Dy hapa para, dy hapa mbrapa
me kambë të zbathun,
me zemër të plasun.
Dy hapa djathtas, dy hapa majtas,
me flokë të thime,
me ndjesi të ngrime.
(Dikur,
kur gjit' e saj me kreni
shpërtheheshin n'aromë,
kur ish e njomë -
atëherë e dashunojshin shum zotni.
E sot?)
Jeta e saj asht kjo vall' e çmendun
në rrugat e qytetit tonë,
një jetën e fikun, një jetë e shterun,
shpin i molisun, zemër e therun,
një za vorri, një jehonë
që vallzon natën vonë
nëpër rrugat e qytetit onë.

A. IDEJA KRYESORE E POEZISË
Poezia “Baladë qytetse”, pjesë e ciklit “Kangët e Mjerimit”, nënvizon fatin e femrës që ka shitur trupin si tragjedi e dyfishtë shpirtërore dhe ekzistenciale. Kjo femër, duke shitur e reklamuar trupin e saj, kishte siguruar jetesën, por tani është në fazën e degradimit (në pleqëri) dhe ai trup nuk i siguron dot më asaj bukën e gojës. Këtu Migjeni thekson edhe njëherë temën ekzistenciale: “Shtypja e mjedisit e detyron njeriun t’i jepet instiktive shtazarake për të mbijetuar.” Varfëria e çon këtë grua në prostitucion dhe kjo gjë sjell edhe mjerimin shpirtëror.

B. ZBËRTHIMI KUPTIMOR I TITULLIT
Gjatë periudhës së letërsisë romantike, baladat ishin pjesa më tragjike e krijimtarisë. Heronjtë e tyre janë njerëz me fuqi të mbinatyrshme që veprojnë në situata të jashtëzakonshme. Mirëpo, në letërsinë realiste të pjesës së parë të shekullit të XX, këto balada nuk kanë më vend. Baladat e reja luhen nga njerëz të zakonshëm (gra që shesin trupin për të mbijetuar, lypësa, të varfër) në rrugicat e qyteteve e realiteti lakuriq i këtyre baladave është shumë I dhimbshëm.

C. KOMENTIMI NË PLANIN KUPTIMOR TË POEZISË
Sfondi i natës, krijon një efekt emocional të fortë dhe nxit përfytyrime të drejtpërdrejta dhe të figurshme. Nata është koha kur ushtronte prostitucionin gruaja kur ishte e re. Jeta e saj vazhdon me të njëjtat ritme vetëm se ka ndërruar profesion. Nga prostitutë është kthyer në lypëse.
Në këtë poezi, nata është një element që shërben për të krijuar atmosferën e tragjedisë. Në një sfond errësire, qetësie të plotë, ku zhvillohet ngjarja e kësaj poezie, të pranishëm janë vetëm yjet dhe hëna, të cilët janë të vetmit dëshmitarë, sepse njerëzit nuk përmenden fare. Në vargun: “qiella dhe hyjt e vramë” në fakt qëndron një ton kritik: njerëzit janë indiferentë, prandaj edhe Migjeni përdor një ton kritik.
Vargu: “Hije… jo! – por një grue” krijon njëfarë dileme nëse kjo qenie që verdalliset është hije (ajo cfarë mbet nga një njeri) apo grua, jeton apo jo duke theksuar dramën e kësaj gruaje.
Nëpërmjet vargjeve “me ftyrë të zbetë edhe me sy të zez si jeta e saj / me buzën të vyshkuna në vaj / me plagë në gjoks e stolisun”, Migjeni na sjell ndër mend portretin e një femre të plakur, me fytyrë të zbehtë, buzë të vyshkura, gjoks të plagosur e sy të zinj misteriozë; portretin e një femre, e cila ka qenë shumë e bukur në rini, por që tani i ka humbur të gjitha hiret.
Poeti në fakt e përshkruan gruan në dy plane: në atë të mjerimit fizik dhe atij shpirtëror. Vargu ku pikërisht këto dy plane jepen të shkrira në një është: “me veshje dhe me shpirt të grisun”, ku jepet mjerimi fizik (veshje të grisun) e mjerimi ekstrem shpirtëror (shpirt të grisun).
Në vargjet më poshtë, Migjeni jep imazhin e një të çmendure më shumë se atë të një lypësjeje: “me hije grueje/ një kens këso bote/ një fantom uje/ vallzonte valle në rrugë të madhe”. Vallja i takon një njeriu të lumtur, por ndërkohë në këtë poezi bëhet pjesë e gjendjes shpirtërore të një njeriu të mjerë. Por vallja e zakonshme ka ritëm të rregullt dhe harmoni, ndërkohë që vallja e kësaj “te çmendure” është krejtësisht e çrregullt dhe joharmonike. Nëpërmjet këtij kontrasti, në fakt poeti kërkon të theksojë edhe njëherë dramën e kësaj gruaje që tashmë ka arritur në një pikë kritike të mjerimit: atë të çmendurisë.
Kjo valle vazhdon të “kërcehet” edhe në vargjet më poshtë: “Dy hapa para, dy hapa mbrapa / me kambë të zbathun / me zemër të plasun / Dy hapa djathtas, dy hapa majtas, /me flokë të thime, /me ndjesi të ngrime”. Poeti e përsërit disa herë grupin emëror ‘dy hapa’ për t’i shtuar muzikalitet poezisë: lexuesit i duket sikur është duke e parë këtë grua që kërcen. Përveç kësaj, në këto vargje shkrihen sërish mjerimi fizik (kambe të zbathun, flokë te thime - tregues i plakjes) e mjerimi shpirtëror (zemër e plasun, ndjesia e ngrime - ka ngrirë mënyra e jetesës).
Drama e kësaj femre është e tmerrshme. Ajo ka mbetur e varfër, sepse i ka humbur të gjitha hiret e saj dhe nuk mund t’i shfrytëzojë më ato për të fituar jetesën. Qyteti nuk e ka parë atë kurrë si një qenie njerëzore, por si një objekt për të zbrazur epshet njerëzore. Këtë Migjeni e shpreh mjaft mirë në vargjet pasuese:
(Dikur,
kur gjit’ e saj me kreni shpërtheheshin n’aromë,
kur ish e njomë
– atëherë e dashunojshin shum zotni.
E sot?) Këtu krijohet një pikë lidhëse mes të shkuarës (dikur) e të tashmes (sot) për të dhënë mesazhin se kjo grua ka një të shkuar, që po i dikton edhe një të tashme, por nuk dihet nëse do të ketë një të ardhme.
Në strofën e fundit ndihet edhe revolta e poetit. Kjo revoltë është jo e drejtpërdrejtë, por shfaqet më shumë përmes fjalëve kyç: e çmendun, e fikun, e shterun, i molisun, e therun, një za vorri, një jehonë. Kjo grua e argëtonte dhe e argëton akoma qytetin. Kur ishte e re,
e argëtonte me trupin e saj, ndërsa tani qe eshte plakur e argëton me “shfaqjen” që jep nëpër rrugët e qytetit.

D. ANALIZA STILISTIKE
 Qiella dhe hyjt e vramë – metaforë mbiemërore
 një ngjarje të trishtueme panë – inversion
 Hije... jo! - por një grue – inversion
 ftyrë të zbetë – epitet
 sy të zez si jeta e saj – krahasim
 buzën të vyshkuna – metaforë mbiemërore
 gjoks e stolisun – metaforë mbiemërore
 shpirt të grisun – metaforë mbiemërore
 zemër të plasun – metaforë mbiemërore
 Dy hapa – anaforë
 kambë të zbathun – epitet
 flokë të thime – epitet
 ndjesi të ngrime – metaforë mbiemërore
 gjit' e saj me kreni shpërtheheshin n'aromë – metaforë
 atëherë e dashunojshin shum zotni/ E sot? – ironi
 vall' e çmendun – metaforë mbiemërore
 jetën e fikun – metaforë mbiemërore
 një jetë e shterun – metaforë mbiemërore
 shpin i molisun – metaforë mbiemërore
 zemër e therun – metaforë mbiemërore
 za vorri – epitet
 në rrugat e qytetit tonë – përsëritje
 gruaja dikur e re, e bukur, në lulëzim—sot e mjerë, e plakur – kontrast
 Gruaja vuan - qyteti është indiferent, njerëzit janë të largët – kontrast
 Vallja i takon njeriut të lumtur, por e kercen një njeri i mjerë – kontrast
 Vallja e zakonshme eshte harmonike, por kjo valle eshte e çrregullt – kontast

E. ANALIZA GJUHËSORE
 veprimi zhvillohet në dy kohë: të shkuarën (të pakryerën dhe të kryerën e thjeshtë) dhe të tashmen per te treguar se kjo grua ka një të shkuar, që po i dikton edhe një të tashme, por nuk dihet nëse do të ketë të ardhme
 folja përdoret shumë pak (panë, vallzonte, shpërthejshin, dashunojshin, asht)
 përdorimi i kllapave – shërben për të tërhequr vëmendjen në detaje plotësuese
 vihet re asidenti – vargjet lidhen me presje (jo me lidhëza)
 e shkruar në dialektin geg
 pyetje ironike – E sot?
 Përdorimi I gjerë I ndajfoljeve kohore (mbramë, dikur, sot)

F. ANALIZA METRIKE
 Alternim i vargut të gjatë me vargun e shkurtër – i jep ritëm poezisë
 Shkruar në monokolonë
 Rimë e paplotë (e puthur – AABB, e kryqëzuar – ABAB)

G. MJETET ME TË CILAT REALIZOHET MUZIKALITETI
 Ndërthurje e vargut të gjatë me vargun e shkurtër
 Fjalët dialektore
 Përdorimi I kufizuar I foljeve
 Mungesa e lidhëzave
 Përsëritje të fjalëve (dy hapa)
 Aliteracioni
 Ndryshimi i ritmit brenda poezisë. Poeti e përshkruan gruan: “…një hije gruaje,/ një kens këso bote,/ një fantom uje…”. Por kur vjen puna për të folur për vallen e gruas së mjerë nëpër rrugët e qytetit, në mënyrë që sarkazma të dalë më e dukshme dhe therëse, menjëherë e ndryshon ritmin, ndërton vargje me aliteracione, me rima të pasura “…vallzonte valle në rrugë të madhe./ Dy hapa para, dy hapa prapa/ me këmbë të zbathun,/ me zemër të plasun…”

H. KARAKTERISTIKAT MIGJENIANE
Pas leximit të kësaj poezie, vëmë re shumë karakteristika të stilit migjenian: shfaq mjerimin me vërtetësi lakuriqe, nuk paraqet më femra “të ndershme” që rrine mbyllur ne shtepi dhe bëjnë punë shtëpie, por di të paraqesë edhe realitetin femëror: gra që shesin trupin dhe për këtë nuk ia vë fajin gruas, por shoqërisë që qëndron krejt indiferente ndaj këtyre dramave e për më tepër I vendos këto ngjarje në rrugët e qytetit. Ai nuk ka për qëllim ta paraqesë popullin shqiptar si të përkryer me gjithë tiparet e lavdishme, por do ta paraqesë atë ashtu siç është.

PUNOI: DENIDA BLLOSHMI
KLASA XII-A

Do qe te marresh mendimin qe kane shoket per ty?
Do qe te te shkruash mendimin qe ke per shoket?
Regjistrohu tani dhe tregohu i ndershem!

tbh.me

Vepra te ngjashme

Froni i tradhetuar Autori: Xhulja Nikolla · Lloji: Analize letrare · Tema: Froni i tradhetuar Skeda e Analizës dhe Komentit Letrar për tekstin dramatik "Froni i Tradhtuar" Titulli: Froni i Tradhtuar Autori: Henrik Ibsen Lloji i tekstit: Drama Viti i publikimit: 1879 Analizë e tekstit: "Froni i Tradhtuar" është një prej dramave m�...	Nena jone Autori: Kjara Hoxha · Lloji: Analize letrare · Tema: Poezi per nenen Te duam shume nene pafundesisht nga zemre jone je me e shtrenjta ne bote diamant me rreze drite Je ti ajo qe na rrite Je ti qe shuan zjarret je ti ajo qe jep dashurin e madhe je ti ajo qe n...
Nderlikime familjare Autori: Xhulja Nikolla · Lloji: Analize letrare · Tema: Nderlikime familjare Skeda e Analizës dhe Komentit Letrar për tekstin dramatik "Ndrëkëlime Familjare" Titulli: Ndrëkëlime Familjare Autori: Arthur Miller Lloji i tekstit: Drama Viti i publikimit: 1955 Analizë e tekstit: "Ndrëkëlime Familjare" është një...	gjenerali i ushtrise se vdekur Autori: desi · Lloji: Analize letrare · Tema: plaget e luftes jane te pshmangshme Gjenerali I Ushtrise se Vdekur Gjenerali I ushtrise se vdekur eshte nje romani I shkruar nga Ismail Kadare ne vitin 1963.Romani eshte I ndare ne dy pjese dhe ne kapituj ne te cilin Kadare ka shkruar ne...
Jeta Autori: Erbuna Hajdari · Lloji: Analize letrare · Tema: Jeta Ndonjëher jeta të bënë të lumtur, ndonjëher të bënë ta urresh edhe veten. Ndonjëher lodhesh,lodhesh duke parë veten si zhgënjehesh nga personat që i don dhe i vlerson, lodhesh duke ecur me kokën lartë sikur asgjë ska ndodhur, por në fa...	Nena qenie e pazevendesueshme Autori: B.Olluri · Lloji: Analize letrare · Tema: per nenen Ndoshta cdo fjale do te ishte e paket te flisja per qenien me te dashur ne bote Nenen.Prej dites qe ne lindem ishte dora e saj qe kujdesej per ne,e ajo dore vazhdon te kujdeset per ne edhe sot pa asnje ankese.Ajo mund te kosniderohet si mrekullia e 8 ne k...
mitrovica ime Autori: Fotesa jelliqi · Lloji: Analize letrare · Tema: vendlindja ime Nje qytet me vlera te larta me kutura te vjetra dhe tradita te ndryshme.Minjera e Trepqes e cila ne qytetin ton sjell shum turista te cilet e vizitoj ate e kemi edhe ure e ibrit e cila e ndan kete ,qytqet te bukur ne dy pjes.Kemi parkun me te bukur ne Mit...	Perralla per femije Autori: Madita · Lloji: Analize letrare · Tema: Mizat Mizat Nje here disa miza ishin shume te uritura pastaj duke fluturuar e duke fluturuar pane nje enë më Mjalte.Ato rane aty dhe ia nisen te hane me lezet madje per arsye te embelsise se tij ato nuk ndaheshin fare prej tij. Meqenëse nuk mund te shkoq...
GJENIU I ANJIJES Autori: ANONIM · Lloji: Analize letrare · Tema: ANALIZE LETRARE Vështroni si shket sipër valash E tundet anija më nge? — …Me krismë-e me prush prej stërkalash Mi të shkrepëtiu një rrufe!… Ti det, brohori fshehtësire! Kuptim i potershëm, ti det! …Po heshtje: ndaj vales së nxire Gjeniu i anijes...	🙏"Realiteti I Shprehur N'Ditar"🙏 Autori: Hajdar Bafti · Lloji: Analize letrare · Tema: ! Dhimbja me ka vrar e malli shum M'ka marr jetes nuk i dihet çdo gjë T'vjen si bomb hidrogjeni ne ato Momente kur sje i pergatitur taman Spo di se çka me than a me fol Per dikan qe sdin me respektu apo Per ato që rrin ter diten mbas Krahvet du...
prilli i thyer Autori: ana · Lloji: Analize letrare · Tema: krijimi i nje referati Gjorgu u drodh pasi shpresat po i iknin, ai drejtoi tyten e pushkes dhe shenjestroi prene tij .Ne castin e fundit ju kujtua nje shprehje e mocme"Ti pushk e pafsh , e ti e vrafsh . Zakoni kerkonte qe viktimes duhej ti flisnin para se ta vrisnin e Gjorgu as...	QYTETI me i bukur i KOSOVES Autori: Fortesa Jeliqi · Lloji: Analize letrare · Tema: Prizreni Qyteti me i bukur i KOSOVES natyrisht qe bahet fjal per qytetin e Prizrenit.Ka shume gjera te bukra qe duhet mej permend por vetem disa .Ne shesh esht shadervani i bukur i njohur nga te gjith pastaj edhe ura e gurit por pjesa kryesore te ky qytet eshte,ku...
Perralla per femije😇😇 Autori: Madit Syla · Lloji: Analize letrare · Tema: Dhuratat e ditëlindjes DHURATAT E DITELINDJES Na ishte nje mbret dhe nje mbretereshë ata kishin nje vajz te quajtur Dajana.Nje dite dajana kishte ditelindjen dhe prinderit vendosen qe ti ftonin te gjithe femijet e fshatit.Kur dajana hyri në dhomen e ndejes ata duartrokiten...	Funksioni i dyfishte i refleksionit filo... Autori: Xhulja Nikolla · Lloji: Analize letrare · Tema: Kuptimi i refleksionit filozofik Refleksioni filozofik është një proces mendimi dhe analize që synon të kuptojë thelbin e pyetjeve themelore në jetë. Përmes refleksionit, filozofi shqyrton temat e mëdha si natyra e ekzistencës, natyra e diturisë, morale dhe etika, duke u marr...

Komentet e fundit!

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave:
1 + 2 =

Your travel guide to exploring Albania - TourAlbania.org

Kaloni ne versionin Desktop